Wpływ witaminy K2 na układ sercowo-naczyniowy

Stan zdrowia układu sercowo-naczyniowego w dużym stopniu determinowany jest przez dietę. Deficyty wielu ważnych związków odżywczych mogą prowadzić do stopniowego osłabienia lub wręcz zaniku pewnych funkcji organizmu. Dobry na to przykład stanowią witaminy. Mimo że zapotrzebowanie na niektóre z nich (np. witaminę K) wyraża się w mikrogramach (1 µg = 0,001g), to mogą one mieć istotny wpływ na zdrowie.

Czym jest witamina K i gdzie występuje?

Witamina K jest jedną z 4 witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (obok A, D, E). Właściwie, to nazwy tej używa się do scharakteryzowania całej grupy związków, gdyż sformułowanie „witamina K” opisuje dwie grupy o zbliżonych, choć nieco innych właściwościach. Są to tzw. filochinony (K1) oraz menachinony (K2).

Źródłami formy K1 są produkty spożywcze pochodzenia roślinnego i często to one dostarczają przeważające ilości witaminy K w diecie. Jako wartościowe pokarmy wymienia się tutaj m.in. szpinak, brokuł, jarmuż, sałatę, kapustę włoską, czy botwinę. Forma K2 z kolei charakterystyczna jest dla zwierzęcych produktów, przy czym dominujące są tutaj podroby (szczególnie wątróbka). Pewien procent zapotrzebowania zaspokoić mogą również jaja kurze, czy niektóre przetwory mleczne oraz ryby. O ile forma K1 witaminy K jest szerzej rozpowszechniona w produktach spożywczych, to forma K2 cieszy się dłuższym okresem półtrwania w organizmie, co sprzyja stopniowemu przyswajaniu i stabilizacji poziomu odżywienia.

Warto również wspomnieć o roli bakterii w przewodzie pokarmowym, które mogą wytwarzać witaminę K2. Zdrowe jelita i bytujące tam organizmy mogą brać udział w regulacji poziomu odżywienia omawianym związkiem, jednak wpływ ten na ostateczny „wynik” jest raczej marginalny i na największą uwagę zasługuje tutaj kompozycja diety.

Czy witamina K2 wpływa na serce i naczynia krwionośne?

Witamina K i różne jej formy nie tylko występują w różnych kategoriach produktów, ale również wykazują nieco odmienne funkcje. Otóż witamina K2 może być ważnym regulatorem zdrowia sercowo-naczyniowego człowieka. Zaobserwowano bowiem, że aktywuje ona specyficzne białko MGP (matrycowe białko Gla), które to z kolei jest jednym z najsilniejszych hamulców dla procesu kalcyfikacji (zwapnienia) ścian naczyń krwionośnych.

Proces ten jest znany z udziału w chorobowych zmianach sercowo-naczyniowych prowadzących często do zawału mięśnia sercowego. MGP wydzielane jest z mięśni gładkich (np. w przewodzie pokarmowym, układzie moczowym, czy oddechowym) i w sytuacji niedoboru witaminy K, w szczególności K2, może nie spełnić swoich biologicznych funkcji.

Ponadto z punktu widzenia zdrowia układu sercowo-naczyniowego należy wspomnieć o funkcji przeciwzakrzepowej witaminy K. Jest to jedna z najbardziej znanych jej funkcji i również przyczynia się do optymalizacji kondycji układu wprawiającego krew w ruch. Hamuje powstawanie zakrzepów w obrębie naczyń krwionośnych, które w patologicznych warunkach mogą wywołać m.in. udar niedokrwienny mózgu.

Jak efektywnie podnieść poziom witaminy K?

W celu regulacji poziomu odżywienia organizmu witaminą K zaleca się sięgać po formy menachinonu o najdłuższych łańcuchach (np. K2-MK7, K2-MK9). Niedobory tych form witaminy K coraz częściej obserwowane są w dietach typu zachodniego, co wraz z wysokim poziomem konsumpcji produktów przetworzonych i niskim poziomem aktywności fizycznej może stanowić „śmiertelną kombinację”.

Mimo że za wystarczające dla utrzymania zdrowia u osób dorosłych uznaje się dawki rzędu 55 – 65 µg (K1), to dla optymalizacji zdrowia sercowo-naczyniowego często poleca się podaż nawet do 360 µg (K2) - zwłaszcza, kiedy celem jest obniżenie ryzyka nagłego zgonu. Suplementacja w przypadku stosowania niektórych leków przeprowadzona powinna być pod nadzorem lekarza.