Z upływem lat nasze ciało przestaje funkcjonować tak doskonale, jak działo się to, w młodości. Pojawiają się dolegliwości ze strony aparatu ruchowego, układu sercowo-naczyniowego, następuje powolny proces utraty tkanki mięśniowej, któremu często towarzyszy wzrost tkanki tłuszczowej.
Splot m.in. ww. niekorzystnych okoliczności wynikających z upływającego czasu sprawia, że w późniejszym wieku stajemy się coraz bardziej zniedołężniali. Jeśli zdrowie pozwala część z tych procesów, można znacznie spowolnić, właściwie się odżywiając i uprawiając regularnie aktywność fizyczną.
Jednak końcowym zwycięzcą zawsze pozostaje czas…
Jeśli do postępującego osłabienia ciała dojdą jeszcze problemy z właściwym funkcjonowaniem układu nerwowego, może okazać się tak, że bez pomocy osób trzecich nie będziemy mogli właściwie funkcjonować… W tym artykule przyjrzymy się sposobom, które mogą wspomagać poprawne działanie pamięci.
Mniej i bardziej zaskakujące czynniki, które wpływają na pamięć
Mimo tego, że pierwsze zdania skupiały się głównie na problemach osób starszych, to jestem również przekonany, iż na wskazówkach zawartych w tym artykule skorzystają wszyscy, w tym osoby młode, którym zależy na pamięci, pracującej na najwyższych obrotach. Dotyczy to także, np. kadry kierowniczej, od której wymaga się najwięcej, jeśli chodzi o zdolności intelektualne.
Tematyka tego artykułu z pewnością nie wyczerpie w całości zagadnienia, jednak już wprowadzenie zasad, które pojawią się poniżej, może skutkować większą wydajnością pamięci.
Kontroluj poziom tkanki tłuszczowej
Otyłość wiązana jest z pogorszeniem wielu parametrów naszego zdrowia. Okazuje się, że ma również wpływ na zdolność zapamiętywania. Im wyższa otyłość, mierzona za pomocą wskaźnika BMI, tym gorzej pracująca pamięć i zdolność kojarzenia. Naukowcy zaobserwowali ten związek nawet u zdrowych osób w przedziale wieku 18-35 lat!
Dbaj o sprawność intelektualną swojego mózgu
Sportowiec pragnący poprawiać swoje osiągi musi regularnie ćwiczyć. Naukowiec, który chce odnosić sukcesy zawodowe, musi regularnie poszerzać zakres swojej wiedzy. Człowiek, pragnący poprawiać pamięć i sprawność intelektualną również powinien „trenować swój mózg”.
Wiele osób starszego pokolenia wykorzystuje do tego formy znane im już w młodości. Bardzo często są to krzyżówki, rebusy, łamigłówki itp. Jednak dla młodego pokolenia nie są one zbyt atrakcyjne. Z pomocą mogą tutaj przyjść, np. gry komputerowe, a najlepiej sprawdzą się w tym zastosowaniu specjalne aplikacje stworzone po to, aby trenować mózg. Już 8 godzin treningu intelektualnego, rozłożonego na 4 tygodnie, z wykorzystaniem dedykowanej aplikacji na iPada, pozwoliło w badaniu zaobserwować znaczną poprawę pamięci.
Podobne wyniki stwierdzono w badaniu przeprowadzonym na bardzo dużej grupie ludzi (4715), którzy za pomocą specjalnych testów internetowych rozwijali różnorakie zdolności poznawcze. Biorący udział w badaniu ćwiczyli jeden raz dziennie przez 15 minut przynajmniej 5 dni w tygodniu przez 10 tygodni. Po zakończeniu eksperymentu zaobserwowano znaczną poprawę pamięci, koncentracji, szybkości przetwarzania informacji czy rozwiązywania problemów. Widzimy, że podobnie jak w sporcie, kluczem tutaj jest regularność!
Skoro jesteśmy przy treningu, spójrzmy, czy również aktywność ruchowa może mieć wpływ na poprawę pamięci.
Ruszaj się!
Aktywność ruchowa wspiera wiele aspektów naszego zdrowia. Okazuje się, że może mieć również wpływ na sprawność pamięci.
W badaniu wzięło udział 144 osoby obu płci, od osób młodych (19 lat), do osób w późnej jesieni życia (93 lata); średnia wieku powyżej 51 lat. Uczestnicy eksperymentu wykonywali zaledwie jedną sesję treningową polegającą na jeździe na rowerze stacjonarnym przez 15 minut z intensywnością odpowiadającą 50% rezerwy wysiłkowej tętna (HRR). Ten parametr intensywności treningowej wykorzystano celowo, ze względu na możliwość dopasowania wielkości do konkretnej osoby w odniesieniu do jego wieku (w największym skrócie jest to różnica między tętnem spoczynkowym a tętnem maksymalnym).
Naukowcy zaobserwowali, za pomocą testów komputerowych wykonywanych m.in. po zakończeniu eksperymentu, poprawę zdolności intelektualnych występującą u osób ze wszystkich przedziałów wiekowych. Warto zwrócić uwagę, że wykorzystywano średnią intensywność treningów. Nieco inne efekty może przynieść trening o wysokiej intensywności.
Ruszaj się do tyłu?!
Być może nieco dziwacznie zabrzmi pomysł badania, które wykonali angielscy naukowcy. Zaproponowali bowiem 114. osobom wykonywanie 6. różnych eksperymentów, w których trakcie chodzili do przodu lub do tyłu, oglądali film przodu lub do tyłu oraz wyobrażali sobie chodzenie do przodu, lub do tyłu.
Wśród wniosków z tego eksperymentu możemy przeczytać, że w pięciu (z sześciu) wariantów notowano lepszą pamięć wtedy, gdy ludzie poruszali się do tyłu, a nie do przodu. Poprawioną pamięć stwierdzano przez mniej więcej 10 minut od zakończenia poruszania się lub samego wyobrażenia ruchu. Naukowcy spekulują, że poruszanie się do tyłu może być odbierane przez nas mózg, jako cofanie się w przeszłość.
Następnym razem, gdy czegoś zapomnisz, a natrętna myśl nie daje ci zapomnieć o tym, spróbuj tego triku. A po każdym treningu należy zadbać o właściwą regenerację, którą zapewnia m.in. sen.
Dobrze się wysypiaj!
Od ponad wieku wiemy, że sen wywiera niezwykle korzystny wpływ na pamięć. Jednak wydaje się, że ciągle nie znamy pełnego mechanizmu, w jaki sposób się to dzieje. Na przestrzeni lat, testowano różne koncepcje.
Najwięcej badań, sprawdzających wpływ snu na zdolności pamięciowe wykonano do tej pory na osobach dorosłych, jednak jakość i długość snu będą również miały bezpośrednie przełożenie na pamięć uczniów co może determinować wyniki w szkole. Do takiego wniosku doszli naukowcy, Podczas eksperymentu z udziałem młodzieży w wieku 10-14 lat obu płci, zauważono, aż 20% wzrost pamięci długotrwałej, w porównaniu do grupy kontrolnej.
Więcej obowiązków!
Choć pierwsza myśl może sugerować odwrotną zależność, to jednak okazuje się, że osoby najbardziej zajęte, charakteryzują się najlepszą pamięcią oraz lepszą szybkością przetwarzania informacji, bogatszym słownictwem i lepszy tokiem rozumowania. Tak przynajmniej wynika z badania przeprowadzonego na 330. seniorach w wieku 50-89. Trudno spekulować, czy wnioski z tego eksperymentu, można przekładać bezpośrednio na osoby młodsze.
Dzieci są z całą pewnością przeładowane informacją i mam wrażenie, że to odzwierciedla staroświeckie podejście do sprawności umysłowej pt. więcej znaczy lepiej. Dużo i monotonnie, jak nic nie wnoszące do "hipertrofii" (mózgu) aeroby.
Tymczasem dobrze byłoby (chyba) zastosować czasem większe obciążenie, później dać im odpocząć, później zmienić typ wysiłku...
Mózgowy trening siłowy z interwałami i odpowiednio długimi przerwami na regenerację, gdzie można zrobić nieco aerobów czy popracować nad elastycznością.
Tak samo jak w wypadku ciała można rozwijać siłę, wytrzymałość, zwinność itd., przy pomocy odpowiedniego programu treningowego i progresji, tak samo w przypadku umysłu powinno się różnicować zadania i pomału, w przemyślany sposób, zwiększać obciążenie. I w ten sposób rozwijać ogólną sprawność umysłu, a nie tylko zasypywać te biedne dzieci milionem nudnych informacji i przeciążać głównie ich pamięć.
Skojarzenia z życia wzięte - współcześni "edukatorzy" gdzieś się zatracili i naprawdę przydałyby im się szkolenia u dobrych trenerów personalnych.
Jak zwykle szukają piorun wie czego, a wystarczy się przyjrzeć beznadziejnym programom szkolnym, żeby wyeliminować większość problemów z nauką i pamięcią u dorosłych ludzi.