Słodziki a wyrzut insuliny i glikemia

Zamienniki cukru są często piętnowane, bo są „chemią”. To słowo-wytrych obrazuje strach przed nieznanym, a zamienniki cukru są dla wielu osób takimi tajemniczymi związkami. Dlatego przypisuje im się negatywne oddziaływanie na ustrój. 

1. Czy słodzik są na liście substancji rakotwórczych?
2. Czy acesulfam-K jest groźny?
3. Aspartam a glikemia u człowieka
4. Czy sukraloza wywołuje cukrzycę?
5. Podsumowanie

Czy słodzik są na liście substancji rakotwórczych?

Do tej pory nie sklasyfikowano żadnej substancji słodzącej jako rakotwórczej. Dlaczego? Czy to spisek? To, dlaczego sklasyfikowano na liście kancerogenów wędliny, parówki i inne wysokoprzetworzone mięsa? 

Przecież ten przemysł przynosi w USA miliardowe zyski? Proponuję też zastanowić się, ile miliardów dolarów jest wart przemysł związany z cukrem. Czy komuś przypadkiem nie zależy, by straszyć słodzikami? W 2011 r. rynek związany z cukrem i syropem glukozowo fruktozowym był wart 99,1 mld dolarów. W 2017 r. miał być wart 97,2 mld dolarów.

Czy acesulfam-K jest groźny?

Skąd takie opinie? Bo naukowcy w 1987 r. udowodnili, iż powoduje wyrzut insuliny. Drodzy bajkopisarze z Facebooka, zlitujcie się. Najpierw proponuję przeczytać wspomniane badanie, a później straszyć ludzi opowieściami o żelaznym wilku.

Naukowcy badali wpływ acesulfamu K na wydzielanie insuliny in vivo. Samce szczurów głodzono przez noc i znieczulano fenobarbitalem. Wstrzyknięcie dożylne acesulfamu K zwiększało stężenie insuliny w osoczu po 5 minutach bez znaczącej zmiany stężenia glukozy we krwi. 

Ok, odnieśmy te dane do człowieka. Załóżmy, że ktoś wypija litr napoju dziennie i dostarcza w ten sposób 350 mg acesulfamu-K. Teraz proszę mi powiedzieć, co ma wspólnego podawanie 150 mg acesulfamu-K na kg masy ciała, a tyle podawano szcuurom (15 gramów dla 100 kg mężczyzny), z wypiciem napoju dostarczającym czterdziestokrotnie mniej acesulfamu-K? No chyba, że ktoś wypija 42,8 litra słodzonego acesulfamem-K napoju dziennie. I wtedy faktycznie stężenie insuliny wzrosłoby ponad dwukrotnie.

Jak to ma się do człowieka?

Nijak! Jak to ma się do normalnych warunków? Nijak. Przypomina mi się badanie nad aspartamem, w którym okazało się, iż szkodliwa ilość napoju to 412,5 l (wtedy dopiero można osiągnąć toksyczne stężenie metanolu we krwi).

Aspartam a glikemia u człowieka

Naukowcy sprawdził, jak aspartam w różnych dawkach wpłynie na glikemię u człowieka. Nie były to badania robione przez byle kogo, tylko przez specjalistów od dietetyki z Purdue University, West Lafayette w Indianie oraz przez ekspertów od endokrynologii z Indiana University School of Medicine, Indianapolis.

Wniosek? Aspartam przyjmowany w dawce 350 lub 1050 mg dziennie przez 12 tygodni, nie miał wpływu na glikemię, apetyt ani masę ciała u zdrowych, szczupłych dorosłych. Dane te nie potwierdzają poglądu, że aspartam stwarza problemy w leczeniu glikemii, że ma wpływ na apetyt lub na zwiększenie masy ciała.

Czy sukraloza wywołuje cukrzycę?

Nikt nie powiązał słodzików z cukrzycą. Najprawdopodobniej osoby, którym nie wystarczają słodziki sięgają także po cukier i to tłumaczy zafałszowanie wyników różnorakich badań. Drugie wyjaśnienie to fakt, iż osoby otyłe często są narażone na cukrzycę i chętnie korzystają ze słodzików. Proces pozbywania się nadwagi może trwać wiele miesięcy i nadal wspomniani pacjenci wykazują zaburzenia typowe dla wstępnego stadium cukrzycy (insulinooporność, zaburzenia glikemii itd.). Ale to wcale nie znaczy, iż wywołują je słodziki!

Zgadza się, Lertrit A. i wsp. na łamach badania opublikowanego w listopadzie 2018 r. wykazali, iż podawanie 200 mg sukralozy dziennie ma wpływ na wrażliwość insulinową. Podanie 200 mg sukralozy przed OGTT (testem tolerancji glukozy) miało wpływ na wrażliwość insulinową i stężenie GLP-1. Podawano 75 g glukozy 15 uczestnikom w wieku 31,9±10 lat, z tego 11 stanowiły panie. W grupie sukralozy wrażliwość insulinowa (Indeks Matsudy lub Wskaźnik Matsudy) była niższa 4,69±1,67, w porównaniu do grupy placebo 5,31±2,56.

Interpretacja wskaźnika: im więcej, tym lepiej. W jednym z badań u grupy, która nie wykazywała cech zespołu metabolicznego, Wskaźnik Matsudy wynosił średnio 5.5. Przy 1-2 cechach zespołu metabolicznego: 4,6, a przy trzech lub więcej cechach zespołu metabolicznego średnio 3.0.

Czy jest się czym martwić? Niekoniecznie. W innych badaniach sprawdzano jaki będzie wpływ kawy na wrażliwość insulinową. Okazało się, iż kawa dostarczająca dużej ilości kofeiny pogorszyła wrażliwość insulinową o 39%, z kolei sukraloza tylko o 11,7%.

Podsumowanie

Naprawdę nie ruszyłem jeszcze porządnie tego tematu. Wybrałem tylko ciekawsze badania, ze względu na ogrom materiału. Osoby piszące sensacyjne posty na Facebooku lub blogach niestety nie rozumieją danych, które cytują, wyciągają błędne wnioski lub celowo sieją zamęt. To wcale nie znaczy, że można nieumiarkowanie korzystać ze słodzików.

W nadmiarze szkodzi wszystko – woda (w literaturze opisano przypadki śmierci z przewodnienia), słońce (nowotwory, uszkodzenia DNA), cukier (otyłość, zaburzenia glikemii, cukrzyca, nowotwory), słodziki (problemy żołądkowe). Niemniej nikt nie stwierdził, by słodziki w normalnej dawce wywoływały raka, zaburzenia glikemii, powodowały wyrzut insuliny, by wywoływały wzrost masy ciała czy też „niepohamowany apetyt na cukier”. Niektóre zamienniki cukru mogą mieć wpływ na wrażliwość insulinową, ale w dużej dawce i jest to wpływ znikomy. Na pewno nie warto wywoływać przez to paniki w sieci.

Referencje:

• https://monographs.iarc.fr/list-of-classifications
• BEATA SĘKALSKA „ZAWARTOŚĆ SZTUCZNYCH SUBSTANCJI SŁODZĄCYCH – ASPARTAMU, ACESULFAMU-K I SACHARYNIANU SODU W NAPOJACH DIETETYCZNYCH” http://www.toulouse.inra.frwww.pttz.org/zyw/wyd/czas/2007,%203(52)/13_Sekalska.pdf
• Liang Y, Steinbach G, Maier V, Pfeiffer EF. „The effect of artificial sweetener on insulin secretion. 1. The effect of acesulfame K on insulin secretion in the rat (studies in vivo).” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2887500
• Bonnet F1,2,3, Tavenard A1,2, Esvan M1,2, Laviolle B1,2,3, Viltard M4, Lepicard EM4, Lainé F „Consumption of a Carbonated Beverage with High-Intensity Sweeteners Has No Effect on Insulin Sensitivity and Secretion in Nondiabetic Adults.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29982723
• Higgins KA1, Considine RV2, Mattes RD1 „Aspartame Consumption for 12 Weeks Does Not Affect Glycemia, Appetite, or Body Weight of Healthy, Lean Adults in a Randomized Controlled Trial.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29659969
• https://www.bccresearch.com/pressroom/fod/market-high-intensity-sweeteners-expected-reach-nearly-$1.9-billion-2017
• Lertrit A1, Srimachai S1, Saetung S1, Chanprasertyothin S2, Chailurkit LO1, Areevut C1, Katekao P3, Ongphiphadhanakul B1, Sriphrapradang C4. “Effects of sucralose on insulin and glucagon-like peptide-1 secretion in healthy subjects: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30005329
• Rycerz K1, Jaworska-Adamu JE. „Effects of aspartame metabolites on astrocytes and neurons”https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23553132
• Lewis D. Stegink , Marvin C. Brummel , K. McMartin , G. Martin Amat , L. J. Filer Jr. , G. L. Baker & T. R. Tephly "Blood methanol concentrations in normal adult subjects administered abuse doses of aspartame"https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15287398109529979
• Michael E J Lean, professor “Aspartame and its effects on health The sweetener has been demonised unfairly in sections of the press and several websites” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC520987/