Większość osób zdaje sobie sprawę z niebezpiecznych konsekwencji nadwagi i otyłości, a wiele artykułów skupia się na sposobach odchudzania. Jednak niezamierzona utrata wagi może również zagrażać zdrowiu lub wskazywać na stan chorobowy. Niewyjaśniona utrata masy ciała występuje, gdy ludzie tracą kilogramy bez zmiany diety lub zwiększenia aktywności.
Jakie są możliwe przyczyny niewyjaśnionej utraty wagi i kiedy udać się do lekarza?
Niektóre schorzenia mogą sprawiać, że tracimy kilogramy. Do diagnozy dochodzi wówczas, gdy lekarz otrzyma od nas informację na temat objawów towarzyszących. Jakie schorzenia mogą sprawiać, że nagle chudniemy?
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy występuje, gdy tarczyca wytwarza więcej hormonów, niż potrzebuje organizm. Hormony te regulują metabolizm, dlatego też ich nadmiar sprawia, że organizm spala więcej energii niż zwykle.
Inne objawy nadczynności tarczycy to:
- zmęczenie
- drżenie rąk
- osłabione mięśnie
- trudności ze snem
- szybkie bicie serca
- zmiany nastroju, takie jak wzrost drażliwości lub nerwowości
- biegunka
- obrzęk szyi, zwany wolem.
Depresja
U osób z depresją występuje wzajemne oddziaływanie między podwzgórzem, przysadką mózgową i nadnerczami, co może wpływać na funkcję przewodu pokarmowego. Ponadto zmiany w podwzgórzu wpływają też na nadnercza, które wytwarzają wiele hormonów.
Inne objawy depresji to:
- uporczywe i nawracające uczucie smutku i beznadziejności
- zmiany apetytu
- niezamierzona utrata lub przyrost masy ciała
Choroba Addisona
Choroba Addisona jest najczęściej spowodowana rzadką chorobą autoimmunologiczną, która uszkadza nadnercza i uniemożliwia im wytwarzanie wystarczającej ilości kortyzolu i aldosteronu. Osoby z chorobą addisona mogą zauważyć spadek apetytu, a także niewyjaśnioną utratę wagi.
Inne objawy choroby Addisona to:
- zmęczenie
- mdłości
- niskie ciśnienie krwi
- zawroty głowy
- skurcze mięśni
- przebarwienia skóry
- niski poziom cukru i sodu we krwi
- wysoki poziom potasu we krwi
- niedokrwistość
- wysoka liczba białych krwinek
Choroba zapalna jelit
Choroba zapalna jelit (IBD) odnosi się do dwóch stanów przewodu pokarmowego z dysfunkcją układu odpornościowego: choroby leśniowskiego-crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Choroba leśniowskiego-crohna może powodować stan zapalny w dowolnej części przewodu pokarmowego, od ust do odbytu, a wrzodziejące zapalenie jelita grubego dotyczy tylko jelita grubego. IBD może zmniejszać zdolność organizmu do prawidłowego trawienia pokarmu lub wchłaniania składników odżywczych, co może prowadzić do niedożywienia. Utrata masy ciała jest częstym objawem obu stanów, zwłaszcza wśród młodszych osób.
Inne objawy IBD obejmują:
- częste biegunki
- ból brzucha
- krwawe stolce z powodu krwawienia z przewodu pokarmowego
- zmęczenie
- gorączkę
Utrata mięśni
Utrata mięśni, inaczej atrofia mięśni, występuje, gdy mięśnie z jakiegoś powodu zanikają (a to wiąże się także ze spadkiem wagi). Może to być związane z wiekiem, niedożywieniem, brakiem aktywności z powodu kontuzji, udarem, stwardnieniem rozsianym.
Reumatoidalne zapalenie stawów
RZS to choroba autoimmunologiczna, która powoduje stan zapalny stawów. I choć w większości przypadków osoby z RZS mają nadwagę lub otyłość, to może się zdarzyć także utrata wagi. Wynika to z tego, że przewlekłe zapalenie zmusza organizm do zużywania większej ilości energii.
Nowotwór
Chociaż objawy raka zwykle różnią się w zależności od rodzaju, stadium i lokalizacji choroby, to w wielu przypadkach pojawia się także spadek wagi. Jest ona szczególnie powszechna w przypadku raka płuc oraz nowotworów przewodu pokarmowego.
Inne wczesne objawy raka, na które należy zwrócić uwagę, obejmują:
- zmęczenie
- gorączkę
- ból
- problemy trawienne
- zmiany w czynności jelit lub pęcherza moczowego
- zmiany skórne
- uporczywy kaszel
Oczywiście to nie wszystkie potencjalne przyczyny niewyjaśnionej utraty wagi. Można do nich dołączyć choroby nerek i wątroby, zaburzenia związane z alkoholem i narkotykami, wrzody żołądka, nietolerancję glutenu i inne.
Kiedy iść do lekarza?
Masa ciała może się zmieniać i niewielkie wahania wagi nie są niczym niepokojącym. Z lekarzem należy się skontaktować, jeśli dojdzie do utraty więcej niż 10% masy wyjściowej w ciągu 6-12 miesięcy, bez wprowadzania jakichkolwiek zmian w swojej diecie czy treningach.
Podsumowanie
Niewyjaśniona utrata wagi ma wiele potencjalnych przyczyn, od stanów zapalnych po zaburzenia psychiczne. Większość tych problemów wymaga konsultacji z lekarzem.
