W pierwszej części tekstu omówiłem garść związków stosowanych przez sportowców, mogących mieć znaczący wpływ na ciśnienie krwi. Oczywiście, wiele osób lekceważy swoje zdrowie. O ile wątroba, nerki czy trzustka mogą znieść dużo, o tyle serce już niekoniecznie.
Z powodu powikłań po zwykłych napojach energetycznych zmarło wiele osób, a przecież w skali populacji, przy umiarkowanym dawkowaniu u zdrowych ludzi - kofeina wcale nie jest niebezpieczna! Cóż, zabić może nawet nieumiarkowana konsumpcja leków przeciwbólowych, np. z grupy opioidów – epidemia ich konsumowania trwa w najlepsze w USA, przynosząc co roku tysiące zgonów. Zabija nieostrożna jazda samochodem, nieumiarkowane picie alkoholu czy palenie papierosów. Wszyscy to wiedzą i nikt się tym zbytnio nie przejmuje. Cóż, nadciśnienia tętniczego nie warto lekceważyć.
Co powinna obejmować diagnostyka serca sportowca?
- badanie lekarskie
- badanie elektrokardiograficzne (EKG)
- badanie echokardiograficzne
- próbę wysiłkową
Na podstawie ww. badań diagnostycznych może okazać się konieczny np. 24 h pomiar EKG (Holter), badanie zmienności rytmu serca (HRV), badanie polikardiograficzne (ocena podokresów skurczów lewej komory serca) lub radiogram (RTG). W wybranych przypadkach stosuje się angiografię wieńcową, angiografię tomografii komputerowej (angio-TK), angiografię rezonansu magnetycznego, scyntygrafię serca itd. Osoby zainteresowane szerzej tą tematyką odsyłam do znakomitego opracowania "Medycyna sportowa" Anny Jegier, Krystyny Nazar oraz Artura Dziaka.
Z pewnością osoby stosujące sterydy anaboliczno-androgenne powinny:
- przynajmniej raz na 2 lata wykonywać echo serca oraz badanie EKG
- regularnie (nawet codziennie) badać ciśnienie krwi
- regularnie wykonywać badania krwi, moczu, wskaźników wątrobowych, wskaźników pracy nerek (np. GFR, kreatynina), rozsądne jest badanie przynajmniej raz w roku
- regularnie badać lipidogram (szczególnie, jeśli sięgasz po winstrol)
- wykonywać badania tarczycy (przynajmniej raz na kilka lat)
- badać tolerancję glukozy (okresowo) lub co najmniej od czasu do czasu ustalić stężenie glukozy na czczo
- od czasu do czasu badać szczegółowo wątrobę np. wykorzystując USG, ale ... wielu typów nowotworów i zmian można w ten sposób nie wykryć np. HCC, dlatego osoby, u których istnieją poważne przesłanki, iż w wątrobie toczy się proces degeneracyjny o głębszym podłożu (związany z marskością, zwłóknieniami) - powinny poszukać raczej diagnostyki opartej o wielofazową spiralną tomografię komputerowa (sCT, spiral computed tomography); badania MRI czy PET.
Naprawdę ciężko powiedzieć, czy osoba mająca nadciśnienie powinna w ogóle sięgać po środki farmakologiczne, szczególne sterydy anaboliczno-androgenne. Co prawda istnieje wiele badań naukowych, które mówią, iż są to środki bezpieczne dla zdrowia – ale ... stosowane były w niewielkich dawkach (niedopingowych) oraz z reguły u ludzi zdrowych. Zresztą w przypadku ludzi chorych szacowane są korzyści i straty, wiele leków stosuje się mimo ryzyka. Zresztą rozważ kolejny aspekt – czym innym jest doraźne podawanie małych ilości np. oxandrolonu, a czym innym dopingowe dawki metanabolu z testosteronem.
U niektórych osób z nadciśnieniem nawet legalne suplementy diety o silnym składzie mogą wyrządzać więcej złego niż dobrego (wystarczy przypomnieć łatwo dostępne u nas środki z pogranicza szarego i czarnego rynku – SARM, silne spalacze, przedtreningówki zawierające składniki niedopuszczone do obrotu w Polsce itd.) Sam musisz podjąć decyzję, a najlepiej po obszernych badaniach skonsultuj się z lekarzem. Niektóre osoby źle reagują nawet na zwykłą kreatynę, kofeinę, mocniejsze środki przedtreningowe, a co dopiero mówić o SAA.
Farmakologiczna terapia nadciśnienia tętniczego
Do leczenia stosuje się np. środki takie jak:
- blokery receptorów alfa
- blokery receptorów beta
- leki sympatykolityczne
- leki moczopędne
- antagoniści kanału wapniowego (np. werapamil, diltiazem, nifedypina)
- inhibitory konwertazy angiotensyny (np. benazepril, cilazapril, enalapril)
- antagoniści receptora angiotensyny (np. losartan, irbesartan, walsartan)
- leki mające wpływ na mięśnie gładkie (np. cykletanina, nitroprusydek sodu)
Czy możliwe jest stosowanie ww. leków razem z SAA? Oczywiście, ale jest to wyjątkowo głupie posunięcie. Zresztą np. antagoniści AT1 nie powinni być stosowani u osób z niewydolnością nerek i wątroby czy kardiomiopatią przerostową (zarówno nerki, wątroba, jak i serce są bezpośrednio obciążane przez kuracje SAA, zresztą istnieją spekulacje o wpływie SAA na remodelowanie serca oraz jego nadmierny rozrost – nie zwykły, fizjologiczny jak w przypadku serca sportowca). Kolejny aspekt to negatywny wpływ beta-blokerów na wydolność sportowca, z kolei leki moczopędne mogą stanowić nawet zagrożenie życia w przypadku osób sięgających po silniejsze środki z grupy SAA.
Z mniej inwazyjnych środków w badaniach naukowych sprawdza się czosnek, np. podawanie 400 mg w proszku 2 x dziennie pomogło pacjentom z chorobą wieńcową. W kolejnym z badań Ried K. i wsp. 79 pacjentów z niekontrolowanym nadciśnieniem uczestniczyło przez 12 tygodni w eksperymencie z podwójnie ślepą próbą.
Zostali przydzieleni do jednej z trzech grup:
- 240 mg ekstraktu czosnku (jedna kapsułka)
- 480 mg ekstraktu czosnku (dwie kapsułki)
- 960 mg ekstraktu czosnku (cztery kapsułki)
Ciśnienie krwi mierzono po 4,8 i 12 tygodniach.
Wyniki
Średnio ciśnienie krwi zostało zredukowane o 11,8±5,4 mm Hg w ciągu 12 tygodni w grupie dwóch kapsułek tygodniowo w porównaniu do grupy placebo. W grupie 4 kapsułek rezultat redukcji o 7,4±4,1 mm Hg uzyskano już po 8 tygodniach. Ciśnienie skurczowe w grupie jednej kapsułki oraz ciśnienie rozkurczowe nie różniły się od placebo.
Co warto stosować w ramach profilaktyki nadciśnienia tętniczego?
- stosować zdrową dietę
- ograniczyć spożycie alkoholu
- wyeliminować palenie tytoniu
- prowadzić regularnie trening, w tym aerobowy i siłowy
- ograniczyć stosowanie środków farmakologicznych
Niestety, tematyka nadciśnienia znacznie przekracza objętość nawet kilkunastu artykułów – osoby zainteresowane odsyłam do literatury oraz do opracowania np.:
Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym - 2015 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego: https://journals.viamedica.pl/nadcisnienie_tetnicze_w_praktyce/article/download/42991/29479
Referencje:
- “Medycyna sportowa” Anna Jegier, Krystyna Nazar oraz Artur Dziak.
- Edyta Szurowska, Tomasz Nowicki, Michał Studniarek „Diagnostyka obrazowa raka pierwotnego wątroby”
- E. Mutschler "Farmakologia i toksykologia", WYDANIE III
- Mahdavi-Roshan M1, Nasrollahzadeh J1, Mohammad Zadeh A2, Zahedmehr A3. „Does Garlic Supplementation Control Blood Pressure in Patients with Severe Coronary Artery Disease? A Clinical Trial Study.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28191330
- Ried K1, Frank OR, Stocks NP “Aged garlic extract reduces blood pressure in hypertensives: a dose-response trial.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23169470
