Probiotyki i prebiotyki silnie oddziałują z przewodem pokarmowym człowieka. Pierwsze z tych dwóch, to organizmy żywe, a dokładnie mikroorganizmy, które uznawane są za prozdrowotne dla gospodarza, czyli w tym przypadku człowieka. Druga grupa z kolei to substancje, które dostarczają bakteriom probiotycznym związków chemicznych niezbędnych do metabolizmu, życia i kolonizacji organizmu gospodarza.
Zarówno probiotyki, jak i prebiotyki, dostarczyć można do organizmu z dietą, jednak z różnych przyczyn coraz częściej stosowane są również w formie suplementacji.
Czym są probiotyki?
Probiotykami nazywa się mikroorganizmy, które dostarczane są do organizmu z pokarmem i wykazują pozytywne właściwości zdrowotne. Mogą to być zarówno bakterie, jak i drożdże czy grzyby. Najwięcej troski obecnie poświęca się jednak bakteriom. Warte uwagi jest to, że modulujące zdrowie gospodarza właściwości probiotyków nie ograniczają się do samego przewodu pokarmowego.
Za jego pośrednictwem bakterie modulują m.in. aktywność układu immunologicznego. Ponadto znane są z licznych interakcji z układem nerwowym. Usprawniają trawienie i wchłanianie substancji odżywczych, a także produkują niektóre witaminy. Bakteriami probiotycznymi, o których w dietetyce mówi się najwięcej, są m.in. bakterie z rodzajów Lactobacillus oraz Bifidobacterium.
Głównymi źródłami bakterii probiotycznych w diecie są fermentowane przetwory mleczne oraz roślinne. Tak zwana dieta zachodnia, czyli bogata w produkty wysoko przetworzone, uboga jest w probiotyki i stanowi wielokierunkowe zagrożenie dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Bakterie „zabijane” mogą być również przez nadużywanie alkoholu, niektórych leków, czy przy nadmiernym obciążaniu organizmu stresem zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Objawami tego mogą być zaburzenia trawienia czy osłabienia odporności.
Czym są prebiotyki?
Prebiotyki to grupa substancji odpornych na enzymy obecne w ludzkim przewodzie pokarmowym i zdolnych do stymulacji wzrostu liczebności prozdrowotnych mikroorganizmów. Substancje te usprawniają zasiedlanie organizmu gospodarza, co jest zjawiskiem pożądanym z punktu widzenia funkcjonowania wielu obszarów całego organizmu.
Do najważniejszych substancji z tej grupy zalicza się frukto-oligosacharydy oraz galakto-oligosacharydy, inulinę, czy laktulozę. W pewnych ilościach związki te występują w produktach spożywczych, jednak, kiedy celem jest pobudzenie mikrobioty jelitowej, najczęściej sięga się po suplementację.
Czym są synbiotyki?
Oprócz pro- i prebiotyków rynek suplementów diety ma w ofercie również tak zwane synbiotyki. Stanowią one połączenie korzyści wynikających ze stosowania obu rodzajów omawianych produktów. Synbiotyki w największym stopniu polecane są osobom, które borykają się z pewnymi zaburzeniami mikrobioty jelitowej (np. po antybiotykoterapii, czy przy złej diecie) oraz objawami, wśród których wymienia się m.in. syndrom jelita drażliwego, czy zaburzenia trawienne.
