Witamina C jest związkiem niezbędnym do życia i pełni wiele funkcji, w tym ochronną, wobec komórek organizmu. Często wysokie zapotrzebowanie lub głęboki niedobór, a także niska podaż w diecie są powodami rozpoczęcia suplementacji. W populacji ogólnej witamina C uznawana jest za bezpieczną i dobrze tolerowaną, jednak nie zawsze „więcej” znaczy „lepiej” i stosowanie ogromnych dawek może być nieuzasadnione.
Zapotrzebowanie na witaminę C
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, musi być dostarczana do organizmu, gdyż nie jest w nim wytwarzana. Występuje m.in. w natce pietruszki, kiwi, wielu innych owocach i warzywach kapustnych. Im niższa jest jej podaż z dietą, tym gorzej goją się rany, gorsza jest przyswajalność żelaza, czy synteza kolagenu, w związku z czym coraz częściej pojawiają się zapalenia dziąseł oraz ogólne osłabienie organizmu i ospałość. Zaburzeniu ulec może również synteza karnityny oraz adrenaliny, które mają duże znaczenie w kontekście aktywności fizycznej, przemian metabolicznych oraz pobudzenia organizmu.
Kiedy potrzeba więcej witaminy C?
Czynnikami zwiększającymi zapotrzebowanie na witaminę C są m.in. palenie papierosów, otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, a także ciąża oraz karmienie, młody lub podeszły wiek, czy bardzo wysoki poziom aktywności fizycznej. Dorosłe kobiety oraz mężczyźni powinni spożywać odpowiednio minimum 75 i 90 mg witaminy C dziennie, jednak zalecane dzienne spożycie może czasami sięgać nawet 300 mg dziennie.
Duże dawki witaminy C
Jakie wartości uznane za bezpieczne?
Duże dawki, czyli przekraczające zapotrzebowanie organizmu (np. około 1 g jednorazowo lub około 2 g w ciągu dnia), są najczęściej dobrze tolerowane i bezpieczne.
Przy podaży znacząco przewyższającej te wartości mogą pojawić się zaburzenia ze strony układu pokarmowego w postaci biegunek, a także częstsze oddawanie moczu. Działania te mogą utrudniać utrzymanie homeostazy w obrębie gospodarki wodno-elektrolitowej, co ma wielkie znaczenie w wielu aspektach życia codziennego, takich jak praca czy aktywność fizyczna.
Warto zaznaczyć, że intensywność skutków ubocznych zależy od ogólnego stanu zdrowia oraz stanu odżywienia organizmu witaminą C. Inaczej będą się one kształtować u osób z niedoborem, oraz nadmiarem, a także zależnie od długości trwania tych stanów. Nie poleca się długotrwałego stosowania dużych dawek witaminy C m.in. u osób z historią kamieni nerkowych, czy z nadmiarem żelaza w organizmie i w przypadku zaburzeń genetycznych jednego z enzymów w krwinkach czerwonych.
Bezpieczne stosowanie witaminy C
Witamina C spożywana w odpowiednich ilościach przynosi wiele korzyści. Silne działanie antyoksydacyjne sprzyja ochronie komórek przed wolnymi rodnikami, co jest pożądane w wielu jednostkach chorobowych, w tym tych związanych z zespołem metabolicznym. W niektórych stanach fizjologicznych zapotrzebowanie na tę witaminę jest wyższe, jednak wysoką podaż należy wprowadzać z rozwagą. Dochodząc do dawek rzędu 1-2 g dziennie dobrym rozwiązaniem może być rozłożenie ich na kilka mniejszych porcji w ciągu dnia. Może to poprawić przyswajanie i ograniczyć wzmożone wydalanie, co ułatwia utrzymanie stabilnego poziomu tej witaminy w organizmie.
Źródła:
Chambial S, Dwivedi S, Shukla KK, John PJ, Sharma P. Vitamin C in disease prevention and cure: an overview. Indian J Clin Biochem. 2013 Oct;28(4):314-28. doi: 10.1007/s12291-013-0375-3. Epub 2013 Sep 1. PMID: 24426232; PMCID: PMC3783921.
Lykkesfeldt J, Michels AJ, Frei B. Vitamin C. Adv Nutr. 2014 Jan 1;5(1):16-8. doi: 10.3945/an.113.005157. PMID: 24425716; PMCID: PMC3884093.
Ja brałem po 1g rano i wieczorem, a moje dzieci po 1g na dobę.
Nikt nie miał skutków ubocznych.
Polecam też większe dawki przy stanach zapalnych, mi pomogło.