Skręcenia kostki, znane medycznie jako "skręcenie stawu skokowego", jest jedną z najczęstszych kontuzji układu mięśniowo-szkieletowego. Występuje, gdy więzadła wspierające staw skokowy rozciągają się poza swoje granice, gdzie towarzyszyć może ich zerwanie. Na lamach forum dość często powraca pytanie dotyczące skręceń kostki, dlatego postanowiłem napisać krótki artykuł, gdzie zostanie wyjaśnione zagadnienie i podstawowy schemat postępowania w przypadku skręcenia. 

  1. Czym jest skręcenie kostki?
  2. Rodzaje skręceń stawu skokowego
  3. Przyczyny skręcenia kostki
  4. Skręcenie stawu skokowego - objawy 
  5. Skale skręcenia stawu skokowego
  6. Pierwsza pomoc w skręceniu stawu skokowego
  7. Rehabilitacja w przypadku skręcenie kostki
  8. Co warto zapamiętać?

Czym jest skręcenie kostki?

ból kostki

Skręcenie kostki występuje w momencie, gdy kości tworzące staw skokowy przekraczają swój fizjologiczny zakres ruchu, co powoduje, że więzadła – mocne pasma tkanki łączące kości w stawie – nadmiernie się rozciągają. Jak wspomniałem na wstępie może dochodzić do ich naciągnięcia, naderwania i zerwania. Uszkodzenia te zwykle zdarzają się podczas aktywności fizycznych, ale mogą również wystąpić podczas prostych codziennych ruchów, gdy tracimy równowagę. 

Sprawdź także: Naciągnięcie czy skręcenie - czym różnią się te kontuzje?

Rodzaje skręceń stawu skokowego

Istnieją trzy główne rodzaje skręceń kostki:

  • Skręcenie inwersyjne - Jest to najczęstszy typ, w którym kostka skręca się do wewnątrz, powodując uszkodzenie więzadeł bocznych na zewnątrz kostki.
  • Skręcenie ewersyjne - Rzadziej występujące, gdy kostka skręca się na zewnątrz, wpływając na więzadła przyśrodkowe wewnątrz kostki.
  • Skręcenie wysokie - Dotyczy więzadeł powyżej stawu skokowego i często występuje przy urazach sportowych. Skręcenie w tej formie dotyczy więzadła piszczelowo-strzałkowego, które ulega rozerwaniu na skutek maksymalnego zgięcia grzbietowego stopy. 

Przyczyny skręcenia kostki

Skręcenia stawów mogą wynikać z różnych aktywności i sytuacji, w tym:

  • Sport i aktywności fizyczne - Szybkie zmiany kierunku, skakanie lub bieganie po nierównych powierzchniach mogą prowadzić do skręcenia kostki.
  • Wypadki - Potknięcia lub upadki, zwłaszcza na nierównym terenie, mogą spowodować skręcenie kostki.
  • Niewłaściwe obuwie - Noszenie butów, które nie pasują dobrze lub nie zapewniają odpowiedniego wsparcia kostki, może zwiększać ryzyko urazu.
  • Poprzednie urazy - Historia skręceń kostki może osłabić więzadła, co zwiększa prawdopodobieństwo kolejnych skręceń. Wielu ortopedów wskazuje, że lepsze dla stawu jest mocniejsze skręcenie stawu, gdzie występuje krwiak i zwiększa się wtedy dostęp do czynników leczniczych, które produkowane są przez nasze ciało, niż zerwania lekkie pozostawiające niestabilność stawu. 

Skręcenie stawu skokowego - objawy 

skręcona kostka

Rozpoznanie objawów skręcenia kostki jest kluczowe dla szybkiego i skutecznego leczenia. Zazwyczaj mamy do czynienia z bólem, któremu towarzyszy ograniczenie ruchowe i opuchlizna. Kostka robi się tkliwa, ciepła i w zależności od stopnia skręcenia stawu może wystąpić krwiak. 

Diagnostyka

Właściwa diagnoza jest niezbędna do określenia stopnia skręcenia kostki i doboru odpowiedniego leczenia. Diagnostyka zwykle obejmuje badanie fizykalne przeprowadzane przez lekarza, który ocenia np. zakres ruchomości i reakcje pacjenta na ból. Ocenie podlega też optyczny wygląd stawu, występujący obrzęk czy zasinienie. W przypadku poważniejszych skręceń może być zlecone badanie obrazowe np. RTG stawu skokowego. 

Skale skręcenia stawu skokowego

Skręcenia kostki są klasyfikowane według rozległości uszkodzeń:

Stopień I (łagodny) - Niewielkie rozciągnięcie więzadła bez znaczącego rozerwania. Objawy są łagodne, a powrót do zdrowia szybki.

Stopień II (umiarkowany) - Częściowe rozerwanie więzadła z zauważalnym obrzękiem i bólem. Powrót do zdrowia trwa dłużej i może wymagać unieruchomienia. W przypadku naderwania i zerwania więzadeł mogą być przydatne naturalne suplementy (link.wew. https://sklep.sfd.pl/Stawy_i_kosci-k118.html)  obniżające stan zapalny i przyspieszające odbudowę włókien kolagenowych. 

Stopień III (ciężki) - Całkowite rozerwanie więzadła (również może dotyczyć rozerwania torebki stawowej), powodujące znaczący ból, obrzęk i niestabilność. Może wymagać interwencji chirurgicznej.

Pierwsza pomoc w skręceniu stawu skokowego

fizjoterapeuta - kostka

Podstawowym podejściem do leczenia skręcenia kostki, zwłaszcza bezpośrednio po urazie, jest metoda P.R.I.C.E.

P - Protection - ochrona stawu, zabezpieczenie kostki przed większymi uszkodzeniami.

R - Rest - Odpoczynek - Unikaj obciążania kontuzjowanej kostki.

I - ICE - Lód - Stosuj okłady z lodu (żelowe), aby zmniejszyć obrzęk i ból.

C - COMPRESSION - Kompresja - Użyj elastycznego bandaża do uciskania kostki i minimalizacji obrzęku. E - Elevation - Uniesienie - Trzymaj kostkę uniesioną powyżej poziomu serca, aby zmniejszyć obrzęk i ułatwić cyrkulację krwi i limfy. 

Rehabilitacja w przypadku skręcenie kostki

Rehabilitacja odgrywa kluczową rolę w powrocie do pełnej sprawności i funkcjonalności stawu skokowego. Terapia dobierana jest indywidualnie, uwzględniając stopień uszkodzenia stawu, kondycję pacjenta i jego stopień wytrenowania. Może ona obejmować:

  • Ćwiczenia zakresu ruchu - delikatne ruchy, aby przywrócić elastyczność.
  • Ćwiczenia wzmacniające - skoncentrowane ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za ruchy stopy.
  • Trening równowagi i propriocepcji - aktywności poprawiające równowagę i zapobiegające przyszłym skręceniom.

W zależności od ciężkości skręcenia mogą być stosowane akcesoria wspomagające np. ortezy, kule czy wkładki ortopedyczne.  Jeśli skręcenie kostki nie jest odpowiednio leczone, może prowadzić do komplikacji, takich jak:

  • Przewlekła niestabilność - powtarzające się skręcenia mogą powodować długoterminową niestabilność. Co więcej, nasze stawy będą narażone na szybkie ponowne skręcenie stawu. 
  • Artroza - czyli choroba zwyrodnieniowa stawu, poważne lub powtarzające się skręcenia mogą prowadzić do artrozy w stawie skokowym.
  • Przedłużający się ból i obrzęk - brak rehabilitacji może skutkować utrzymującymi się objawami.

Co warto zapamiętać?

Skręcenia kostki są powszechne, ale nie powinny być bagatelizowane. Właściwa diagnostyka, leczenie i rehabilitacja są kluczowe dla pełnego powrotu do zdrowia i zapobiegania przyszłym urazom. Każdy przypadek jest inny i wymaga konsultacji medycznej. 

Piśmiennictwo naukowe, źródła:

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)