Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) jest klasyfikowane według częstotliwości lub długości fali. Promieniowanie o częstotliwości radiowej jest określane arbitralnie jako promieniowanie EM w zakresie częstotliwości od 3 kHz do 300 MHz, natomiast definicja promieniowania mikrofalowego obejmuje promieniowanie EM, którego częstotliwości obejmują zakres od 300 MHz do 300 GHz.
Wykorzystywane częstotliwości
Klasyczna telefonia komórkowa różnych generacji np. w Polsce wykorzystuje częstotliwości 800, 900, 1800, 2100, 2600, 3700 MHz (istnieją określone przedziały częstotliwości nadawczych i odbiorczych, celowo jest to zwykle upraszczane). Technologia 5G ma wykorzystywać częstotliwości w różnych zakresach, mówi się o zakresie do kilkudziesięciu czy nawet kilkuset GHz (30 GHz - 300 GHz).
Tytułowa kwestia powinna interesować wszystkich, nie tylko sportowców. Coraz częściej aplikacje bankowe, programy monitorujące trening oraz zbierające dane z mierników (np. pomiaru tętna czy kadencji) wykorzystują urządzenia mobilne. Dał się zauważyć trend, niektóre firmy wyraźnie stawiają na rozwiązania mobilne i blokują możliwość wykorzystania danych pochodzących np. z GPS i miernika tętna w klasycznych serwisach internetowych.
Czy telefonia komórkowa jest bezpieczna?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Opisano przypadki rzadkich nowotworów związane z użytkowaniem telefonu komórkowego. Naukowcy przytaczają przypadek kobiety, która zachorowała na pierwotnego chłoniaka ośrodkowego układu nerwowego (PCNSL), który niesłychanie kiepsko rokuje.
„Czyli telefonia komórkowa nas zabija?! Wiedziałem!”
Nie tak szybko! Kobieta zadeklarowała, że była narażona na 13 tysięcy godzin ekspozycji promieniowania RF z telefonu GSM. Chłoniak pojawił się po 15 latach. Codziennie przez wiele godzin rozmawiała przez telefon, wykorzystując go w pracy zawodowej, przy tym nie korzystała z żadnych zestawów słuchawkowych (klasycznych), bluetooth, zestawu głośnomówiącego itd.
Czy można na równi podchodzić do ryzyka, na które są narażone osoby nadużywające technologii i twierdzić, że telefonia komórkowa nas zabija? W rzeczywistości można umrzeć od nadmiernego picia wody, nadmiernej ekspozycji na słońce czy nadużywania aspiryny, paracetamolu czy ibuprofenu. I faktycznie, co roku np. popularne leki zabijają w skali świata dziesiątki tysięcy ludzi.
Potencjalny czynnik rakotwórczy
W 2011 roku IARC sklasyfikowała promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) jako potencjalny czynnik rakotwórczy u ludzi (grupa 2B). Według IARC badania na zwierzętach, a także epidemiologiczne, wykazały ograniczone dowody na rakotwórczość.
W 2016 r. NTP opublikowało pierwsze wyniki swoich długoterminowych testów biologicznych, zgłaszając zwiększoną częstość występowania złośliwych guzów glejowych mózgu i nerwiaka osłonkowego serca u szczurów narażonych na PEM telefonu komórkowego w paśmie GSM i CDMA. Guzy obserwowane w badaniu NTP są typu podobnego do tych obserwowanych w niektórych badaniach epidemiologicznych użytkowników telefonów komórkowych.
Badanie rakotwórczości
Instytut Ramazzini (RI) przeprowadził badanie rakotwórczości na przestrzeni całego życia szczura w celu oceny rakotwórczego wpływu PEM. Odtworzono warunki narażenia na emisję o częstotliwości 1,8 GHz (historycznie, jest to jedna z archaicznych częstotliwości, biorąc pod uwagę rozwój technologii). Jest to największe długoterminowe badanie, jakie kiedykolwiek przeprowadzono na szczurach dotyczące oddziaływania PEM, obejmujące 2448 zwierząt.
Samce i samice szczurów Sprague-Dawley eksponowano od życia prenatalnego do naturalnej śmierci na pole indukowane przy częstotliwości 1,8 GHz o wartości 0, 5, 25, 50 V/m z ekspozycją całego ciała zwierzęcia przez 19 godzin dziennie.
Wyniki
Odnotowano statystycznie istotny wzrost częstości występowania nerwiaków osłonkowych serca (niezwykle rzadkich) u samców szczurów, które były narażone na najwyższą dawkę (50 V/m). Ponadto zaobserwowano wzrost częstości występowania hiperplazji komórek Schwanna u samców i samic szczurów przy najwyższej dawce (50 V/m), chociaż nie było to statystycznie istotne. Wzrost częstości występowania złośliwych guzów glejowych zaobserwowano u samic szczurów wystawionych na najwyższą dawkę (50 V/m), chociaż nie był on istotny statystycznie.
Naukowcy sądzą, że telefonia komórkowa stanowi zagrożenie i nawołują do ponownej oceny wniosków IARC dotyczących rakotwórczego potencjału PEM u ludzi.
Komentarz
Tylko kto jest narażony na silną emisję elektromagnetyczną przez 19 h dziennie i to jeszcze przez całe życie (od życia płodowego włącznie)? Prawdopodobnie osoby, które nadużywają telefonów komórkowych, są narażone na większe ryzyko powstania określonych zmian nowotworowych. Nie ma pewności, czy umiarkowany kontakt z telefonem komórkowym ma wpływ na zdrowie.
Referencje, badania, literatura:
Prof. dr hab. Eugeniusz Rokita i Dr hab. Grzegorz Tatoń Aspekty medyczne i biofizyczne promieniowania elektromagnetycznego o częstotliwości radiowej https://pem.itl.waw.pl/media/documents/zal.3.-aspekty_medyczne_i_biofizyczne_promieniowania__c1gXbI6.pdf
L. Falcioni i in. Report of final results regarding brain and heart tumors in Sprague-Dawley rats exposed from prenatal life until natural death to mobile phone radiofrequency field representative of a 1.8 GHz GSM base station environmental emission https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0013935118300367
Lennart Hardell i in. Central nervous system lymphoma and radiofrequency radiation – A case report and incidence data in the Swedish Cancer Register on non-Hodgkin lymphoma
