Cukrzyca jest chorobą, która dotyka milionów ludzi. W Polsce według oficjalnych danych jest to około 3 mln osób, jednak prawdopodobnie stan przedcukrzycowy mogą mieć kolejne miliony naszych rodaków. Nie wiemy, czy ta liczba jest właściwie oszacowana, tych osób może być więcej, tylko np. nie są zdiagnozowani. W XXI wieku wiele osób z dużą nieufnością podchodzi do lekarzy.
Przerażające szacunki
Według szacunków w 2017 r. na świecie było ok. 451 milionów dorosłych z cukrzycą i do 2045 r. ich liczba może wrosnąć do 693 mln, jeśli nie zostaną wdrożone skuteczne metody zapobiegania tej chorobie. Cukrzyca znacząco skraca życie i powoduje, iż rośnie ryzyko udaru, raka czy niewydolności serca.
Czy aktywność fizyczna i kreatyna mogą mieć znaczenie?
W jednym z badań podawano 5 g kreatyny lub placebo dziennie. Uczestnicy trenowali fizycznie. Okazało się, że suplementacja kreatyną połączona z programem ćwiczeń fizycznych poprawia kontrolę glikemii u chorych na cukrzycę typu 2.
Dowody naukowe sugerują, że sama suplementacja kreatyną w połączeniu z treningiem fizycznym, może poprawić metabolizm glukozy u osób zdrowych i osób opornych na insulinę, takich jak diabetycy z cukrzycą typu 2. W licznych badaniach kreatyna miała wpływ na wydzielanie insuliny, zwiększała zasoby glikogenu w mięśniach i łagodziła hiperglikemię.
Ponadto wysiłek fizyczny wywołuje liczne korzyści metaboliczne, w tym wzrost niezależnego od insuliny wychwytu glukozy w mięśniach i zwiększenie wrażliwości na insulinę. Tego typu zmiany są odnotowywane np. w okresie potreningowym. Spekulowano, że suplementacja kreatyną w połączeniu z treningiem fizycznym może owocować dodatkową poprawą metabolizmu glukozy w porównaniu z każdą interwencją ujmowaną oddzielnie.
Możliwym mechanizmem leżącym u podstaw efektów połączonych ćwiczeń fizycznych i suplementacji kreatyną jest zwiększony transport glukozy do komórek mięśniowych. Jest on ułatwiony przez translokację (przemieszczenie) transportera glukozy typu 4 (GLUT-4) do błony komórkowej.
Eksperyment
W jednym z badań celowo unieruchamiano nogę zdrowym ochotnikom na 2 tygodnie. Okazało się, że podawanie 20 g kreatyny dziennie podczas unieruchomienia pozwalało nie tylko zachować ilość transporterów glukozy w mięśniu, ale zwiększyć ich ilość o 9%! W grupie otrzymującej placebo ilość transporterów GLUT-4 zmniejszyła się aż o 20%. Być może to jest wyjaśnienie dla mechanizmu, w jaki kreatyna oddziałuje na glikemię.
Czy kreatyna przeciwdziała cukrzycy?
Kreatyna wraz z regularnym treningiem może przyczynić się do wzrostu tkanki mięśniowej, a mięśnie wykorzystują do 80% krążącej glukozy (i np. tłuszcze uwolnione z podskórnej i wisceralnej tkanki tłuszczowej). To wszystko ma wpływ na poprawę stanu zdrowia danej osoby.
Referencje, badania, literatura:
Xiling Lin i in. Global, regional, and national burden and trend of diabetes in 195 countries and territories: an analysis from 1990 to 2025 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7478957/
Bruno Gualano i in. Creatine in type 2 diabetes: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20881878/
Marina Yazigi Solis i in. Potential of Creatine in Glucose Management and Diabetes https://www.mdpi.com/2072-6643/13/2/570
B. Op 't Eijnde i in. Effect of Oral Creatine Supplementation on Human Muscle GLUT4 Protein Content After Immobilization https://diabetes.diabetesjournals.org/content/50/1/18.short
