SIBO, czyli bakteryjny przerost jelita cienkiego (small intestinal bacterial overgrowth), daje bardzo nieprzyjemne skutki uboczne. Bakterie w obrębie niezaburzonego mikrobiomu jelitowego wpływają na procesy metaboliczne, odpornościowe, a także regulują ludzkie zachowania. W związku z tym dysproporcje jakościowe (szczepy bakterii tworzących kolonie) oraz ilościowe (ilość jednostek tworzących kolonie i ilość kolonii) wiązać się mogą z upośledzeniem wielu ważnych funkcji w organizmie.
Przyczyny występowania SIBO
Fragment jelita cienkiego, którego dotyczy SIBO, jest z reguły nieskolonizowany, ponieważ cały czas zachodzą tam procesy związane z perystaltyką jelit (zarówno na czczo, jak i po posiłku), wydzielaniem kwasów żółciowych i kwasu żołądkowego, a także występowaniem bariery strukturalnej związanej z układem odpornościowym.
Do wystąpienia SIBO predysponować mogą takie czynniki jak zaburzenia wydzielania kwasu żołądkowego, enteropatie, a nawet zaburzenia neurologiczne czy immunologiczne. Z pewnością również w przypadku nieodpowiedniej higieny stylu życia (uwzględniając dietę i stosowanie używek, czy brak aktywności fizycznej) ryzyko wszelkich zaburzeń, czy to motoryki mięśni jelitowych, czy funkcji wydzielniczych gruczołów, może być wyższe.
Diagnostyka SIBO
Precyzyjne określenie tego, czy przyczyną zaburzeń zdrowia jest SIBO, wymaga użycia bezpośredniego testu bakteriologicznego, który ze względu na koszty i trudność wykonania nie jest często wykorzystywany. Częściej stosuje się testy wydychanego powietrza po spożyciu laktulozy, jednak rzetelność tego testu pośredniego jest kontrowersyjna i budząca wątpliwości środowisk naukowych. Niestety bardzo ogólne spektrum objawów utrudnia skonkretyzowanie diagnozy i szybkie ustalenie najlepszej metody terapeutycznej.
Objawy SIBO
Objawy wystąpienia omawianego przerostu bakteryjnego mogą być niespecyficzne i trudne do dokładnego zdefiniowania. Przypadki pacjentów różni spektrum dolegliwości w zależności od podłoża tego zaburzenia. Najczęściej pojawiają się bardzo intensywne wzdęcia, bóle brzucha oraz biegunki lub zatwardzenia, a w kale obecny może być tłuszcz. W przypadkach nieleczonych i przedłużających się dochodzi również do niedożywienia i niebezpiecznych niedoborów oraz utraty masy ciała.
Z każdym z tych aspektów może wiązać się ryzyko występowania również zaburzeń nastroju, gdyż utrudniają one funkcjonowanie w sytuacjach codziennych poprzez dyskomfort ze strony układu pokarmowego, a także przez zaburzenia neurobiologiczne związane z niedoborami m.in. składników mineralnych i witamin.
Leczenie SIBO
Jednym z najczęściej stosowanych środków w terapii przerostu bakteryjnego jest antybiotyk i w kontekście tym stosuje się różne protokoły z różnymi środkami i dawkami. Ze stosowaniem antybiotyków wiąże się jednak szerokie spektrum skutków ubocznych i coraz więcej mówi się obecnie o pozytywnej roli diety oraz roślinnych ekstraktów i obecnych w nich związków bioaktywnych.
Źródła:
Lin HC. Small Intestinal Bacterial Overgrowth: A Framework for Understanding Irritable Bowel Syndrome. JAMA. 2004;292(7):852–858. doi:10.1001/jama.292.7.852
Brian Ginnebaugh, William D. Chey, Richard Saad, Small Intestinal Bacterial Overgrowth: How to Diagnose and Treat (and Then Treat Again), Gastroenterology Clinics of North America, Volume 49, Issue 3,2020, Pages 571-587,ISSN 0889-8553.