Cukrzyca jest plagą XXI wieku, wg danych pochodzących z 219 źródeł, badań przeprowadzonych w latach 2005–2020 i obejmujących ludność 215 krajów cukrzyca w 2021 r. dotykała 10,5% światowej populacji, czyli 536,6 mln osób. Prognozuje się, że w 2045 r. chorych będzie 783,2 mln (12,2% populacji). Częstość występowania cukrzycy była podobna u mężczyzn i kobiet, a najwyższa w grupie wiekowej 75-79 lat.

Grypy najwyższego ryzyka, wydatki, prognozy

Oszacowano, że rozpowszechnienie (w 2021 r.) było wyższe na obszarach miejskich (12,1%) niż wiejskich (8,3%) oraz w krajach o wysokich dochodach (11,1%) w porównaniu z krajami o niskich dochodach (5,5%). Globalne wydatki na zdrowie związane z cukrzycą oszacowano na 966 mld USD w 2021 r. i przewiduje się, że do 2045 r. wyniosą 1054 mld USD (ponad 1 bilion dolarów).

Z kolei stan przedcukrzycowy dotyczył 7,3% dorosłej populacji w 2017 r., co odpowiada 352,1 mln osób. Przewiduje się, że do 2045 r. stan przedcukrzycowy będzie dotykał 8,3% dorosłych, co odpowiada szacunkowo 587 milionom osobników. Nie ma istotnej różnicy w częstości występowania u mężczyzn i kobiet, a ok. 50% wszystkich osób z upośledzoną tolerancją glukozy ma mniej niż 50 lat. Najczęściej diagnozuje się opisany stan w regionach Ameryki Północnej i Karaibów (15,4%) oraz Ameryki Środkowej i Południowej (10,0%), a rzadko w Azji Południowo-Wschodniej (3,0%) i Europie (5,5%). Niemniej te wartości mogą być znacząco niedoszacowane, gdyż są oparte tylko o upośledzoną tolerancję glukozy (a nie np. nieprawidłowe, wysokie stężenie glukozy na czczo).

kobieta badanie cukru

W dużej metaanalizie badań, dotyczących rasy kaukaskiej i azjatyckiej, częstość występowania nieprawidłowego (podwyższonego) stężenia glukozy na czczo oszacowano na 36% według wytycznych WHO i 53,1% według wytycznych ADA. Jednak, jeśli wzięto pod uwagę jednocześnie podwyższone stężenie glukozy na czczo i upośledzoną tolerancję glukozy (doustny test obciążenia glukozą, OGTT) to stan przedcukrzycowy dotyczył 15,8% osób wg danych WHO i 20.2% wg wytycznych ADA.

Sprawdź koniecznie: Czym jest zespół metaboliczny?

Czy kobiety gorzej radzą sobie z cukrzycą?

Według najnowszego badania, którego wyniki opublikowano 14 lipca 2022 r., kobiety są narażone na większe ryzyko, gdy pojawia się u nich stan przedcukrzycowy lub rozwija się cukrzyca. Badanie to objęło 13412 osób, w tym 7414 kobiet (55%) i 9983 osoby rasy białej (75%).

  1. W okresie 9-letniej obserwacji u kobiet odnotowano więcej ciężkich przypadków zespołu metabolicznego w porównaniu z mężczyznami, jednak u mężczyzn odnotowano więcej przypadków cukrzycy, w porównaniu z paniami.
  2. Nasilenie zespołu metabolicznego było większe wśród białych kobiet w porównaniu z białymi mężczyznami w stanie przedcukrzycowym i z cukrzycą.
  3. U osób czarnych nie było znaczących zmian w nasileniu zespołu metabolicznego w zależności od stężenia cukru we krwi mierzonego na czczo.
  4. U kobiet odnotowano większy wzrost obwodu talii w porównaniu z mężczyznami rasy białej w stanie przedcukrzycowym i z cukrzycą. We wszystkich grupach segregowanych wg glikemii, kobiety charakteryzowało więcej centymetrów odłożonych w pasie, niezależnie jakie miały stężenie cukru we krwi (normalne; podwyższone/stan przedcukrzycowy; wysokie/cukrzyca).
  5. U kobiet odnotowano większy wzrost obwodu talii w porównaniu z mężczyznami rasy czarnej w stanie przedcukrzycowym.
  6. W porównaniu z czarnymi mężczyznami czarne kobiety charakteryzowało wyższe stężenie trójglicerydów, niezależnie czy u pań stężenie glukozy we krwi na czczo było normalne, oznaczało stan przedcukrzycowy czy jawną cukrzycę.
  7. Białe kobiety miały silnie podwyższone stężenie trójglicerydów, w porównaniu z białymi mężczyznami, niezależnie czy ich stężenie cukru we krwi było normalne, oznaczało stan przedcukrzycowy czy jawną cukrzycę.

Podsumowanie

Tylko czarne kobiety z cukrzycą miały nieco mniejszą szansę na cięższe skutki uboczne zespołu metabolicznego. W każdym innym przypadku kobiety (niezależnie od rasy) o wiele gorzej znosiły zespół metaboliczny, a najbardziej było to zauważalne w stanie przedcukrzycowym. Ogólnie przyjmuje się, iż stężenie glukozy na czczo nie powinno przekraczać 100 mg na dl, stan przedcukrzycowy to powyżej 100 mg na dl, ale mniej niż 126 mg na dl.

Jawna cukrzyca to dwa pomiary i wynik większy niż 126 mg na dl. Dodatkowo można wykonać badanie obciążenia glukozą (test tolerancji glukozy, OGTT) oraz badanie cukru doraźnie, w ciągu dnia (kilka godzin po posiłku).

Cukrzyca znacząco zwiększa ryzyko niepełnosprawności, uszkodzeń wielonarządowych (typowe są amputacje stopy, martwica tkanek), raka, niewydolności serca, zawału serca i udaru mózgu. Pierwszym sposobem leczenia jest zmiana diety (duży potencjał mają tu diety ketogeniczne) i zwiększenie aktywności fizycznej, drugim wdrożenie terapii metforminą i innymi lekami, ostatni etap to leczenie insuliną (niewydolność trzustki).

Sprawdź koniecznie: Dieta ketogeniczna: rodzaje, jadłospis - przewodnik dla początkujących

Referencje:

Hostalek U. Global epidemiology of prediabetes - present and future perspectives https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6507173/

Sun H. i in. IDF Diabetes Atlas: Global, regional and country-level diabetes prevalence estimates for 2021 and projections for 2045 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34879977/

Yoshida Y. i in. Sex Differences in the Progression of Metabolic Risk Factors in Diabetes Development https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2794214

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)