Niejedna kobieta przypłaciła zdrowiem, a nawet życiem, eksperymenty z farmakologią. Głośny był przypadek mieszkanki Warszawy, która zmarła po użyciu ekstremalnego spalacza DNP. 2,4 dinitrofenol, o którym mowa, zabił dziesiątki osób (informacje dostępne w badaniach naukowych to zapewne czubek góry lodowej). Opisywana jest np. śmierć 22-latka. Pierwszą osobę DNP zabił już w 1916 roku. Śmierci wielu osób nie odnotowano w badaniach naukowych, więc całkiem możliwe, iż niesie za sobą bardziej krwawe żniwo.
Niedawno wskutek stosowania DNP zmarła siostra mojego znajomego, a specyfik znaleziono w jej domu. Co najbardziej smutne, wcale nie musiała się ona odchudzać, niedoskonały wygląd swojej sylwetki miała zapewne tylko w głowie.
DNP powoduje silny wzrost temperatury ciała. Rekordziści, którzy zmarli po kontakcie z 2,4 dinitrofenolem, w chwili śmierci mieli temperaturę ciała powyżej 43 stopni!
Czy DNP jest jedynym środkiem, który może zwiększać temperaturę ciała? Nie tylko. W literaturze odnotowano wiele przykładów zespołu serotoninowego indukowanego np. lekami czy narkotykami.
Jakie leki środki mogą wywołać zespół serotoninowy?
Mogą go wywołać:
- antydepresanty: inhibitory monoaminooksydazy, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne; SSRI (ang. selective serotonin reuptake inhibitors); SNRI (ang. serotonin-noradrenaline reuptake inhibitors) np. sibutramina, wenlafaksyna (ta pierwsza często jest nielegalnym składnikiem suplementów diety nieznanego pochodzenia, chińskich ziół itd.),
- bupropion, który jest inhibitorem wychwytu zwrotnego norepinefryny i dopaminy stosowany w terapii otyłości (w Polsce chlorowodorek bupropionu stosuje się np. jako lek antydepresyjny),
- opioidy (tramadol, pethidine, fentanyl, pentazocine, buprenorphine, oxykodon, hydrokodon),
- stymulanty OUN – MDMA – „extasy” (3,4-methylenedioxymethamphetamine), amfetamina, sibutramina, metylfenidat, metamfetamina, kokaina; sibutramina należy jednocześnie do grupy stymulantów, środków używanych nielegalnie do odchudzania (została wycofana w 2010 r.), jak i środków z grupy SNRI,
- substancje psychodeliczne: 5-Methoxy-diisopropyltryptamine (5-MeO-DIPT, `foxy'), lysergide,
- chlorfenyramina (uwaga – jest często występującym składnikiem leków łagodzących objawy grypy np. Gripex, Flucontrol hot, Tabcin itd.),
- inne: poganek rutowaty (peganum harmala, syrian rue), panax ginseng, gałka muszkatołowa, johimbina,
- inne: L-Dopa, walproinian sodu (valproate) – lek przeciwdrgawkowy, buspirone – lek przeciwlękowy, lit (stosowany w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych), linezolid, risperidone, olanzapine (atypowy lek przeciwpsychotyczny),
- leki przeciwwymiotne: ondansetron, granisetron, metoklopramid (antagonista receptorów dopaminowych),
- ritonavir (lek przeciwwirusowy, stosowany np. w terapii HIV/AIDS),
- inne: lek przeciwmigrenowy - sumatryptan, działa naśladując działanie neuroprzekaźnika 5-hydroksytryptaminy (serotoniny) w mózgu.
Sibutramina (pomimo wycofania jej z obrotu w 2010 r.) nadal doskonale się sprzedaje. Jest dystrybuowana nielegalnie w ilościach liczonych w setkach kilogramów. Sibutramina również może mieć niekorzystny wpływ na libido, prawdopodobnie pośrednio przez wpływ na wychwyt zwrotny serotoniny (=> wpływ na prolaktynę). Sibutramina należy do grupy SNRI (ang. serotonin and noradrenaline reuptake inhibitor). Blokuje wychwyt zwrotny noradrenaliny oraz serotoniny, dodatkowo pośrednio aktywuje receptory beta3 adrenergiczne i dlatego sprzyja redukcji tkanki tłuszczowej.
Amfetamina ze wszystkich substancji ujętych w badaniu Richarda B. Rothmana powodowała najsilniejszy wyrzut noradrenaliny oraz największy wyrzut dopaminy (na równi z metamfetaminą). Z kolei wyrzut serotoniny kształtował się następująco: fenfluramina > MDMA > amfetamina > metamfetamina > fentermina > efedryna.
Jakie objawy daje zespół serotoninowy?
Może być to biegunka, gorączka, dreszcze oraz pobudzenie psychoruchowe. Na tym etapie dochodzić może do bardzo wielu pomyłek diagnostycznych oraz bagatelizowania objawów. W dalszej kolejności pojawiają się zwykle: agitacja, wygórowanie odruchów, objawy niestabilności wegetatywnej. Stwierdzić można poszerzenie źrenic, tachykardię, przyspieszenie oddechu. W zaawansowanej postaci ZS obserwuje się: mioklonie, drgawki, sztywność mięśniową, hipertermię i zlewne poty.
Komentarz
Alkohol zabija co roku w USA ok. 88 000 ludzi (62 000 mężczyzn oraz 26 000 kobiet), co czyni go trzecią (dającą się uniknąć) przyczyną śmierci w USA. Pierwszym zabójcą Amerykanów jest tytoń, drugą jest zła dieta oraz niewystarczająca aktywność fizyczna. MRSA (gronkowiec złocisty oporny na metycylinę) każdego roku zabija więcej Amerykanów, niż HIV / AIDS, choroba Parkinsona, rozedma płuc i zabójstwa. Czy ktoś obawia się pić alkohol? A czy ktoś poza specjalistami, lekarzami, słyszał o MRSA? Czy ktoś nagłaśnia podobne informacje? Poza tym w 2012 roku wypisano w USA 259 milionów recept na opioidowe leki przeciwbólowe. Tych środków wystarczyłoby na każdego Amerykanina! Skutki? Prawie 2 miliony Amerykanów są uzależnione i/lub nadużywało opioidów w roku 2013, z tego ponad 16 000 osób zmarło! W USA co roku z powodu alkoholu umiera ~ 29 000 ludzi, na świecie zaś ok. 3.3 mln. Zwykłe, dostępne bez recepty leki, np. aspiryna, zbierają krwawe żniwo, eliminując z populacji ponad 16 000 osób rocznie w USA oraz ok. 3 000 osób w Polsce.
Niektórzy kulturyści sięgają po opioidy, extasy, johimbinę, kokainę czy amfetaminę. Słynny zawodnik King Kamali (znany z Mr Olympia oraz Arnold Classic) wspominał, iż kiedyś na długiej imprezie noworocznej wziął 22 tabletki extasy (MDMA). MDMA jest jednym z najchętniej stosowanych narkotyków tzw. „kultury klubowej” (obok amfetaminy, konopii indyjskiej oraz nowych środków syntetycznych). Jej rozkwit przypadał na lata 90. XX wieku, stała się ona nawet tematem filmów np. „Human Traffic”. W Polsce wskutek stosowania zanieczyszczonego narkotyku zmarło wiele osób („UFO”). Wiele osób eksperymentuje z gałką muszkatołową, a wcale nie jest ona bezpieczna dla człowieka.
Prawdopodobnie nadużywanie kokainy i SAA znacząco skróciło życie słynnego Richa Piany (oficjalna wersja mówi, iż … były to przedtreningówki). Po opioidy chętnie sięga słynny z kontrowersyjnych wypowiedzi Bostin Loyd. Po różnorakie środki narkotyczne sięga chętnie Dorian Yates. Panie nadal często stosują sibutraminę, obecną nielegalnie w wielu środkach z czarnego rynku. Warto pamiętać, iż jednoczesne stosowanie środków ujętych na powyższym wykazie może prowadzić do ciężkich skutków ubocznych.
Referencje:
Edward Walter and Mike Carraretto “Drug-induced hyperthermia in critical care” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5606458/
Jarosław Woroń1,2,3, Marcin Siwek4,5, Iwona Filipczak-Bryniarska2, Jan Dobrogowski, Elżbieta Dobrowolska3, Joanna Jakowicka-Wordliczek3, Jerzy Wordliczek “Nieprawidłowości farmakoterapii w medycynie paliatywnej— praktyczne aspekty”
Małgorzata Wisłowska http://www.czytelniamedyczna.pl/504,przewlekle-stosowanie-nlpz-zagrozenia-potencjalne-powiklania.html Przewlekłe stosowanie NLPZ – zagrożenia, potencjalne powikłania;
https://www.cdc.gov/drugoverdose/prescribing/guideline.html
RICHARD B. ROTHMAN “Amphetamine-Type Central Nervous System Stimulants Release Norepinephrine More Potently Than They Release Dopamine and Serotonin” http://www.maps.org/images/pdf/2001_rothman_1.pdf
