W XXI wieku wiele osób kieruje się zasadą więcej, znaczy lepiej. Niedawno konsultowałem przypadek zawodnika, który stosował tak nieprawdopodobnie dużo witaminy D, że uzyskał poziom toksyczny we krwi. Nieważne, że witamina D jest dobrze tolerowana, ludzie są w stanie przedawkować nawet wodę. Odnotowano śmierci rekrutów w USA oraz osób w podeszłym wieku, które piły za dużo wody.
- Czy zbyt wysokie stężenie testosteronu może być oznaką choroby?
- Co to jest toksoplazmoza?
- Jak toksoplazmoza zmienia zachowanie?
- Jak toksoplazmoza wpływa na stężenie testosteronu?
- Jak pierwotniak zwiększa stężenie testosteronu?
- Po co większe stężenie testosteronu?
- Czy infekcja toksoplazmozą zwiększa stężenie testosteronu u kobiet?
- Na zakończenie
Czy zbyt wysokie stężenie testosteronu może być oznaką choroby?
Okazuje się, że tak. Wcześniejsza literatura wskazywała nie tylko na zależności między poziomem testosteronu a ekspresją cech osobowości u obu płci, ale także powiązania między nienormalnie wysokim lub niskim stężeniem testosteronu a rozwojem niektórych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki i choroba afektywna dwubiegunowa.
Z podawaniem dużych, ponadfizjologicznych dawek testosteronu i innych sterydów anaboliczno-androgennych powiązano pojawienie się hipomanii (nasilonego, podwyższonego nastroju). Użytkownicy SAA częściej wykazują zachowania narcystyczne i antyspołeczne oraz wysoką impulsywność. U części osób podawanie dopingu wyzwala agresję, jednak miały one wcześniej specyficzne uwarunkowania, zmiany w określonych częściach mózgu itd.
Co to jest toksoplazmoza?
Innym ważnym czynnikiem związanym z psychopatologiami jest pasożyt Toxoplasma gondii (T. gondii), wewnątrzkomórkowy i neurotropowy pasożyt, którego żywicielami ostatecznymi są koty domowe i inne kotowate, jednak może atakować szereg innych pośrednich żywicieli tym ludzi. Oszacowano, że około 30% światowej populacji może zostać zakażonych T. gondii, a główną drogą zakażenia jest spożycie skażonej żywności lub wody zawierającej cysty.
Co najgorsze, toksoplazmoza może atakować mózg, nawet dorosłych, szczególnie narażonych na immunosupresję. Pierwotniak potrafi przełamać barierę krew mózg. U dorosłego występują ropnie w mózgu, martwica tkanek, wybroczyny, nacieki. W mózgu można znaleźć bradyzoity i tachyzoity.
Jak toksoplazmoza zmienia zachowanie?
Pomimo pozornie niewielkiego wpływu na ogólny stan zdrowia, utajona toksoplazmoza może powodować zmiany w zachowaniu i osobowości zakażonych osób.
Na przykład zarażeni mężczyźni są bardziej interesowni, podejrzliwi, zazdrośni i dogmatyczni, podczas gdy zarażone kobiety są bardziej serdeczne, towarzyskie, sumienne, wytrwałe i charakteryzują się większym podejściem umoralniającym niż osoby niezainfekowane. Co więcej, w ostatnich latach utajona toksoplazmoza została również powiązana z rozwojem niektórych zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i tendencje samobójcze.
Jak toksoplazmoza wpływa na stężenie testosteronu?
Okazało się, że zainfekowani pierwotniakiem mężczyźni mają o ~80% wyższe stężenie testosteronu. Uzyskali również wyższe wyniki w zakresie wrażliwości interpersonalnej i symptomów psychotyzmu w porównaniu do grupy niezakażonych mężczyzn.
Jak pierwotniak zwiększa stężenie testosteronu?
Najprawdopodobniej modyfikuje ekspresję receptora dla przysadkowego hormonu luteinizującego (LH). LH steruje produkcją testosteronu.
Po co większe stężenie testosteronu?
Naukowcy sądzą, że jednym z wielu wyjaśnień zwiększonego stężenia testosteronu u mężczyzn zakażonych Toxoplasma jest to, że T. gondii może być przenoszony drogą płciową u kilku gatunków ssaków, w tym ludzi. Zgodnie z tą hipotezą, podwyższone stężenie testosteronu u mężczyzn zakażonych Toxoplasma może wpływać nie tylko na łatwiejsze pozyskiwanie partnerek seksualnych poprzez bardziej aktywne poszukiwanie i nasilenie ekspresji zachowań seksualnych, ale także na wzrost atrakcyjności gospodarza, co w konsekwencji sprzyjałoby rozprzestrzenianiu się pierwotniaka.
O prawdziwości tej hipotezy świadczy fakt, iż samce gryzoni zakażone Toxoplasma mają wyższy poziom testosteronu i są bardziej atrakcyjne dla samic. Dowody płynące z rozmaitych badań sugerują występowanie podobnego efektu u zakażonych mężczyzn.
Na przykład mężczyźni, którzy charakteryzują się bardziej atletyczną sylwetką (wąskie biodra, szerokie barki, muskulatura), rysami twarzy (androgenowe piętno), czyli wykazują cechy fizyczne związane z wyższym poziomem testosteronu, są bardziej atrakcyjni dla kobiet, zwłaszcza gdy kobiety są w fazie płodnej cyklu miesiączkowego
Podobnie mężczyźni, których charakteryzuje wyższe stężenie testosteronu, odnotowują większe sukcesy w sferze seksualnej oraz charakteryzują się większą liczbę partnerów seksualnych.
Czy infekcja toksoplazmozą zwiększa stężenie testosteronu u kobiet?
Nie. Brak wpływu zakażenia T. gondii na stężenie testosteronu u kobiet może być związany z utrzymaniem ich kobiecości i atrakcyjności, tak aby T. gondii odniósł korzyści z przeniesienia drogą seksualną poprzez zakażonych mężczyzn, a następnie przeniesienia infekcji na dzieci. Istnieją również dowody sugerujące, że kobiety zakażone toxoplasma mają więcej synów niż córek.
Zjawisko to zostało wyjaśnione jako wynik immunosupresji wywieranej przez T. gondii, ale można to również wytłumaczyć większą liczbą partnerów seksualnych, jaką mężczyźni podobno uzyskują w ciągu swojego życia, co przyniosłoby korzyści pasożytowi w skali długoterminowej.
Na zakończenie
Nie zawsze wysokie stężenie testosteronu jest powodem do odczuwania satysfakcji i radości, w rzadkich przypadkach może być to manifestacja choroby. Podobnie dzieje się np. u kobiet z PCOS, które mają nadnaturalnie wysokie stężenie testosteronu.
Referencje:
- Javier I. Borráz-León i in. Toxoplasma gondii and Psychopathology: Latent Infection Is Associated with Interpersonal Sensitivity, Psychoticism, and Higher Testosterone Levels in Men, but Not in Women https://link.springer.com/article/10.1007/s40750-020-00160-2
- Giammanco i in. 2005; Cobey i in. 2015; Costa i in. 2015; Borráz-León i in. 2018, zob. też Luoto i in. wsp. 2019; Luoto 2020
- Booth i wsp. 1999; Khera 2013; Barch i wsp. 2020
Bardzo interesujące i na swój sposób straszne i dziwne; w pierwszym odruchu aż zastanowiłam się czy dziś nie jest pierwszy kwietnia.
Przy okazji ciekawe jak często psychiatrzy kierują pacjentów na badania w kierunku infekcji pasożytniczych. Pewnie nigdy albo dopiero w ekstremalnych przypadkach, kiedy są jakieś charakterystyczne objawy ze strony ciała.
No nie, za dobrze to wszystko pokazali, uargumentowali i opisali. Zacytowałem tylko urywki, bo nikt nie jest aż takim "freakiem", żeby się przedzierać przez stosy danych.
To brzmi jak misterny plan z serii Alien.
Wysokiego teścia nigdy za wiele, w końcu 20-latkowie muszą mieć siłę i motywację aby jakoś wstać z łóżka:)