Witamina C jest jedną z najbardziej znanych substancji w kontekście przeziębień i funkcjonowania układu odpornościowego. Przy odpowiedniej podaży jej działanie antyoksydacyjne może wspierać potencjał organizmu w walce z dolegliwościami często występującymi w okresie jesienno-zimowym. Z pewnością jest to witamina, o której ilość w diecie warto dbać przez cały rok.
Właściwości witaminy C
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest związkiem dostarczanym do organizmu z pożywieniem. W odróżnieniu od wielu ssaków ludzie nie są w stanie jej syntezować samodzielnie. Występuje np. w natce pietruszki i czarnej porzeczce, jednak jest witaminą wrażliwą na działanie tlenu i temperatury, z czym wiąże się postępująca jej degradacja po krojeniu czy podgrzaniu oraz przechowywaniu produktów stanowiących źródła.
Do najważniejszych właściwości witaminy C zalicza się jej działanie antyoksydacyjne (w uproszczeniu - wspiera mechanizmy ochronne komórek organizmu). Znana jest również z zapobiegania chorobie wielonarządowej, objawiającej się w zaburzeniach syntezy kolagenu, czyli szkorbutu. Około stu lat temu obserwowano również większą podatność na zapalenia płuc i infekcje u dzieci i dorosłych, które dotknięte były niedoborami witaminy C, która zwana była wtedy „czynnikiem antyszkorbutowym”.
Witamina C a przeziębienia i katar
Jako że witamina C jest antyutleniaczem, jej działanie może być korzystne w stanach podwyższonego stresu oksydacyjnego. Takie stany obserwowane są m.in. w infekcjach i chorobach. Istnieją przesłanki, że zwiększenie spożycia witaminy C może mieć pozytywny efekt wobec niektórych infekcji, jednak efektywność w kontekście zapobiegania i leczenia kataru oraz przeziębień. Korzyści z dodatkowej podaży w postaci warzyw i owoców oraz suplementacji mogą zyskać głównie osoby z niedoborami.
Większą efektywność witamina C może również wykazywać w połączeniu z innymi związkami istotnymi dla układu immunologicznego, takimi jak np. cynk czy witamina D. Warto zaznaczyć, że podczas kataru i przeziębień często występują zaburzenia apetytu, w związku z czym podaż witamin i składników mineralnych może ulec gwałtownemu obniżeniu. W takich przypadkach z pewnością warto zadbać o wyrównanie poziomów przy możliwie najprostszej drodze podania oraz odpowiedniej dawce i formie chemicznej.
Zapotrzebowanie na witaminę C
Dorosły organizm ludzki potrzebuje około 75 – 90 mg witaminy C dziennie, jednak w niektórych stanach fizjologicznych zapotrzebowanie może sięgać nawet 200 – 300 mg. Większe potrzeby w kontekście spożycia tej witaminy mają między innymi osoby zmagające się z infekcjami, osoby o wysokim poziomie aktywności fizycznej, kobiety w ciąży i karmiące, a także palacze papierosów. Witamina C, zarówno w pożywieniu, jak i suplementach, jest uznawana powszechnie za bezpieczną i tanią opcję w kontekście uzupełniania niedoborów i wspierania układu odpornościowego.
Źródła:
Hemilä H. Vitamin C and Infections. Nutrients. 2017 Mar 29;9(4):339. doi: 10.3390/nu9040339. PMID: 28353648; PMCID: PMC5409678.
Maggini S, Beveridge S, Suter M. A combination of high-dose vitamin C plus zinc for the common cold. J Int Med Res. 2012;40(1):28-42. doi: 10.1177/147323001204000104. PMID: 22429343.
Naidu KA. Vitamin C in human health and disease is still a mystery? An overview. Nutr J. 2003 Aug 21;2:7. doi: 10.1186/1475-2891-2-7. PMID: 14498993; PMCID: PMC201008.
jak dzis pamietam, a ze 20 lat temu, jak bylem u swojego pediatry z przesiebieniem to lekarz wrocil z jakiegos tam sympozjum lekarskiego, na ktorym m.in. byl omawiany temat odpornosci. lekarz przekazal mi informacje, ze wszyscy zgodnie uznali, ze wit C nie wplywa na odpornosc, za to robi to rutyna.