Palenie papierosów jest plagą mającą wpływ na liczne narządy w ciele i powstawanie jednego z najgroźniejszych nowotworów, czyli raka płuc, z którym nadal bardzo słabo sobie radzimy (większość ludzi umiera).
Przewlekłe palenie tytoniu wiąże się z dysfunkcją śródbłonka, które uważa się za wczesne stadium miażdżycy. Śródbłonek to specjalna warstwa komórek, które pokrywają wewnętrzną powierzchnię naczyń krwionośnych i limfatycznych oraz zastawki serca. Uczestniczy w procesach patologicznych, krzepnięciu krwi, tworzeniu nowych naczyń krwionośnych, procesach immunologicznych i zapalnych.
Sugerowano, że dysfunkcja śródbłonka może być konsekwencją nasilonej degradacji tlenku azotu w wyniku powstawania wolnych rodników tlenowych i ich oddziaływania na ścianę naczynia. Taka sytuacja koreluje z nadciśnieniem, bo tlenek azotu powoduje rozkurcz naczyń, czyli zmniejsza opór obwodowy (nadciśnienie zależy od pojemności minutowej serca – czyli ilości krwi przepompowywanej w ciągu minuty oraz oporu obwodowego). Naukowcy chcieli sprawdzić, czy dysfunkcja komórek śródbłonka zależy od wpływu reaktywnych form tlenu i czy witamina C może pomóc palaczom.
Badanie naukowe
Badano przepływ krwi w reakcji na acetylocholinę oraz nitroprusydek sodu. Uwaga: acetylocholina działa w odmienny sposób, w zależności od sytuacji zdrowotnej danej osoby tj. powoduje rozkurcz naczyń naczynia, jeśli śródbłonek funkcjonuje prawidłowo, a jeśli jest uszkodzony – skurcz naczynia. Nitroprusydek sodu wykazuje działanie rozszerzające naczynia krwionośne.
Leki podawano do tętnicy ramiennej i mierzono przepływ krwi w przedramieniu dla każdego leku przed i podczas jednoczesnego wlewu dotętniczego przeciwutleniająco działającej witaminy C (18 mg na minutę).
Wyniki
- w grupie kontrolnej witamina C nie miała wpływu na przepływ krwi w przedramieniu w odpowiedzi na acetylocholinę i nitroprusydek sodu.
- u palaczy zmniejszony przepływ krwi w przedramieniu w odpowiedzi na acetylocholinę (patologicznej) uległ znacznej poprawie przy jednoczesnym podaniu witaminy C, podczas gdy odpowiedzi rozszerzające naczynia krwionośne na nitroprusydek sodu nie uległy zmianie.
Wnioski
Witamina C może znacząco poprawić funkcjonowanie warstwy śródbłonka u palaczy. Ta obserwacja potwierdza koncepcję, że dysfunkcja śródbłonka u chronicznych palaczy przynajmniej częściowo wynika z nadmiernego wytwarzania wolnych rodników tlenowych. Witamina C jest w stanie „wymieść” rodnik ponadtlenkowy, co z kolei zapobiega degradacji tlenku azotu peroksydacji lipidów oraz aktywacji płytek krwi i neutrofili. To nie znaczy, że witamina C zapobiegnie wszystkim negatywnym skutkom palenia tytoniu, najlepiej byłoby po prostu zerwać z tym wyniszczającym nałogiem.
Referencje, badania, literatura:
Domenico G. della Rocca Czynność śródbłonka i niepomyślne rokowanie chorób układu krążenia https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/008/934/original/14-26.pdf?1469013753
Thomas Heitzer i in. Antioxidant Vitamin C Improves Endothelial Dysfunction in Chronic Smokers https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/01.CIR.94.1.6
