Stan odżywienia organizmu odgrywa dużą rolę w kontekście utrzymywania poziomu energii w ciągu dnia oraz unikania wahań nastroju. Aspekty te regulowane są przez liczne przemiany fizjologiczne, w których uczestniczą zarówno białka, węglowodany, jak i tłuszcze, ale także składniki mineralne i witaminy. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje witamina B12, czyli kobalamina.
Jak działa witamina B12?
Witamina B12 w organizmie aktywna jest głównie w 3 formach chemicznych: hydroksykobalaminy, metylokobalaminy oraz deoksyadenozylokobalaminy. Bierze udział w syntezie związków niezbędnych do budowania osłony nerwów, czyli mieliny, która jednocześnie je odżywia. Wspólnie z kwasem foliowym, czyli witaminą B9, uczestniczy w syntezie DNA. Kobalamina jest również istotnym elementem układu krwiotwórczego, gdyż wymagają jej procesy związane z wytwarzaniem i dojrzewaniem czerwonych krwinek. Uwagę zwraca się również na jej rolę w metabolizmie homocysteiny, która w nadmiarze stanowi czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w tym zakrzepicy.
Co powoduje niedobór witaminy B12?
Niektóre diety eliminacyjne generują wyższe ryzyko niedoborów witaminy B12 niż ma to miejsce w przypadku diet uwzględniających wszystkie grupy produktów. Przykładem flagowym jest tutaj dieta wegańska, która uboga jest w najważniejsze źródła kobalaminy, czyli produkty pochodzenia zwierzęcego. Ponadto warto zwrócić uwagę na genetyczne zaburzenia metaboliczne związane z witaminą B12 i problemy z prawidłowym wchłanianiem jej z przewodu pokarmowego. Między innymi problemy z wydzielaniem kwasu żołądkowego i enzymu trawiennego pepsyny mogą skutkować brakiem efektów spożywania tej witaminy.
Czym skutkuje niedobór witaminy B12?
Z uwagi na to, że witamina B12 bierze udział w prawidłowej pracy układu nerwowego i krwiotwórczego, jej niedobory skutkować mogą zwiększeniem podatności na zmęczenie i rozdrażnienie. Układ nerwowy może dawać objawy w postaci zaburzeń czuciowych w rękach i nogach, a w skrajnych przypadkach prowadzić do neuropatii i ograniczenia kontroli motorycznej, czy funkcji poznawczych. Poprzez oddziaływanie na układ krwiotwórczy kobalamina może natomiast powodować obniżenie tolerancji wysiłkowej, spłycenie oddechu oraz duszności, kołatanie serca, czy spadek poziomu energii.
Jak uniknąć zmęczenia i rozdrażnienia?
Stan odżywienia organizmu i dostępność witaminy B12 są niezbędne dla optymalizacji wydolności, stanu zdrowia, a także samopoczucia psychicznego. Jednym ze sposobów na uniknięcie uczucia zmęczenia i rozdrażnienia w ciągu dnia jest zatem skupienie się na poziomie podaży tej witaminy w diecie i regulowanie potencjalnych niedoborów. W wielu przypadkach skutecznym i najwygodniejszym rozwiązaniem w tym kierunku może być uzupełnianie jadłospisów preparatami zawierającymi witaminę B12 lub suplementami wieloskładnikowymi ze wszystkimi witaminami z grupy B.
Ja przyjmuje B12 domiesniowo w iniekcjach.