Tłuszcz i mięśnie, a zdrowie

Jak dobrze wiemy, muskulatura nie jest jedynie jakimś elementem ozdobnym lub fajerwerkiem do pokazywania na scenie, lub plaży. W XXI wieku nie biegamy z włóczniami czy mieczami, mięśnie są rzadziej używane, gdyż zmienił się rodzaj wykonywanej przez większość ludzi pracy. Niemniej osoby, które twierdzą, że mięśnie wcale nie są potrzebne, ignorują podstawowe fakty.

Po pierwsze: mięśnie pomagają „spalać” tłuszcz i nadmiar cukru (np. glukozę), napędzają metabolizm spoczynkowy.

Po drugie: zabezpieczają organizm, stanowiąc dodatkową warstwę ochronną.

Po trzecie: mięśnie mają wpływ na funkcjonowanie osób mających więcej lat, zabezpieczając przed upadkami, skręceniami, złamaniami, które mogą nawet zagrażać życiu. Każdy myśli, że zawsze będzie młody, tymczasem lata lecą w nieubłaganym tempie. Dlatego o mięśnie trzeba zacząć dbać już w młodości, gdy mają największy potencjał wzrostu.

Po czwarte: mięśnie pomagają regulować glikemię. Gdy zamiast mięśni odkładasz tkankę tłuszczową, możliwe jest pogorszenie wielu parametrów metabolicznych. Przykładowo naukowcy zidentyfikowali w badaniu dotyczącym starszych osób (mających sporo tłuszczu i mniej mięśni) silną korelację dotyczącą ilości tłuszczu w ciele z ze stężeniem insuliny na czczo. Działo się tak zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Nieco słabsza korelacja dotyczyła stężenia glukozy na czczo, dość silna poposiłkowego stężenia insuliny. 

Komentarz: wysokie stężenie glukozy (> 126 mg/dl) na czczo oznacza cukrzycę (jeśli regularnie otrzymujemy podobny wynik). Podniesione stężenie glukozy na czczo oznacza stan przedcukrzycowy.

Według norm w Polsce glikemia na czczo - oznaczona w próbce krwi pobranej 8–14 godzin od ostatniego posiłku:

• 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l) = prawidłowa glikemia na czczo
• 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l) = nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG)
• ≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) = cukrzyca (konieczne są dwa osobne pomiary, podobnie jak w USA)

Podniesione stężenie insuliny na czczo również może pośrednio oznaczać cukrzycę lub stan przedcukrzycowy, a na pewno jakiegoś rodzaju zaburzenie metaboliczne (insulinooporność).  Wyniki cytowanego badania wskazują, iż składowanie tkanki tłuszczowej może być powiązane z zaburzeniami profilu hormonalnego i glikemii.

U starszych osób utrata mięśni postępuje z wiekiem, dlatego często w tym miejscu pojawia się tłuszcz. Podobne zmiany w składzie ciała mogą mieć niekorzystny wpływ na wrażliwość na insulinę i profil lipidowy (ryzyko sercowo-naczyniowe). W rzeczywistości starzenie się powoduje utratę wrażliwości tkanek obwodowych na insulinę. Insulinooporność może wpływać na poziom ciśnienia krwi u starszych osób i prowadzić do zwiększonej śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych jak wykazano w badaniach epidemiologicznych.

Referencje, badania, literatura:

D. BUNOUT i in. Lean and fat mass as determinants of muscle strength and insulin sensitivity in chilean  elderly subjects. https://www.researchgate.net/profile/Sandra-Hirsch/publication/8355526_Lean_and_fat_mass_as_determinants_of_muscle_strength_and_insulin_sensitivity_in_Chilean_elderly_subjects/links/54cb80ee0cf2598f71172b38/Lean-and-fat-mass-as-determinants-of-muscle-strength-and-insulin-sensitivity-in-Chilean-elderly-subjects.pdf