O znaczeniu bakterii jelitowych mówi się w dzisiejszych czasach coraz więcej. Bakterie przestają kojarzyć się jedynie z chorobotwórczymi patogenami. Dobre bakterie zasiedlające nasze jelita oferują szereg korzyści zdrowotnych, wspomagają funkcjonowanie układu pokarmowego i wzmacniają układ odpornościowy.
- Dobre i złe bakterie
- Czym są probiotyki?
- W jakich produktach znajdują się probiotyki?
- Na czym polega praca bilionów bakterii żyjących w jelitach?
- Czym są prebiotyki?
- Inne zalety prebiotyków
- Dla kogo probiotyki?
- Suplementy i fermentowane produkty mleczne
- Podsumowując
Dobre i złe bakterie
Zazwyczaj słowo "bakterie” kojarzymy z czymś złym, z chorobami. Jednak nie wszystkie bakterie są złe. W rzeczywistości tylko niewielka liczba szczepów bakterii jest zła, podczas gdy pozostałe są nieszkodliwe, a niektóre, na przykład lactobacillus i acidophilus, są dla nas niezbędne. Te "dobre" bakterie, które żyją w naszych jelitach, są odpowiedzialne za nasze dobre zdrowie i sprawny układ odpornościowy, a przede wszystkim za sprawne funkcjonowanie naszego układu trawiennego.
Czym są probiotyki?
Nazwa probiotyk wywodzi się z greckiego „pro bios” – dla życia. Probiotyki nazywane są również żywnością czynnościową. Zgodnie z definicją WHO, probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach, wywierają korzystny wpływ na zdrowie. Najczęściej jako probiotyki wykorzystuje się bakterie kwasu mlekowego z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium. Każdy mikroorganizm uznany za probiotyk musi mieć udokumentowane działanie prozdrowotne.
W jakich produktach znajdują się probiotyki?
Probiotyki można znaleźć w jogurtach, kiszonkach i suplementach probiotycznych. Zawierają one szczepy bakterii bifidus i acidophilus. Badania wykazały, że kolonie tych bakterii mogą rosnąć w naszych jelitach wraz ze wzrostem spożycia probiotyków, co prowadzi do zwiększenia funkcjonalności układu trawiennego, zwiększenia funkcji układu odpornościowego, a także większej odporności organizmu na alergie pokarmowe i nietolerancje pokarmowe.
Na czym polega praca bilionów bakterii żyjących w jelitach?
Po pierwsze, rozkładają i przetwarzają składniki odżywcze, z którymi nie może sobie poradzić przewód pokarmowy. Ponadto wytwarzają substancje chemiczne, w tym krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które pomagają zachować zdrowy układ pokarmowy.
Produkowane przez bakterie probiotyczne krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są powiązane ze zdrowiem okrężnicy. Badania pokazują, że produkcja tych kwasów tłuszczowych może chronić przed rakiem okrężnicy.
Ponadto, krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe produkowane przez probiotyczne bakterie jelitowe, mogą wpływać na hormony apetytu i odgrywać rolę w zapobieganiu otyłości. Co więcej, przyczyniają się do zwiększonego wchłaniania minerałów, takich jak wapń. Aż 70 do 80% układu odpornościowego znajduje się w jelitach.
Czym są prebiotyki?
Mamy jeszcze prebiotyki, które są pożywieniem dla naszej mikroflory jelitowej. Zwiększenie spożycia prebiotyków wpływa również na zwiększenie liczby "dobrych" bakterii jelitowych. Prebiotyki to w zasadzie węglowodany o niskiej masie cząsteczkowej, które można znaleźć w żywności.
Prebiotyki - definicja
Prebiotyki definiujemy jako substancję obecną lub wprowadzoną do pożywienia w celu pobudzania rozwoju prawidłowej flory jelit, poprawiającą w ten sposób stan zdrowia. Prebiotyki w odróżnieniu od probiotyków, nie zawierają żadnych mikroorganizmów, a jedynie substancje stymulujące. Prebiotyki to tak naprawdę składniki żywności, które nie podlegają trawieniu w przewodzie pokarmowym, przez co stymulują wzrost „dobrych bakterii”, wpływając na ich liczbę i kolonizację jelit.
Najbardziej znane prebiotyki
Dwa najpopularniejsze prebiotyki w żywności to inulina i oligofruktoza. Pokarmy zawierające prebiotyki obejmują: szparagi, karczochy, korzeń cykorii, pory, płatki owsiane, cebulę, otręby pszenne, banany i czosnek.
Możliwe problemy
Niestety niektórzy ludzie doświadczają problemów jelitowych, takich jak gazy i wzdęcia, w wyniku spożywania produktów bogatych w prebiotyki. W wielu wypadkach jest to jedynie tymczasowy problem, który rozwiązuje się po adaptacji przewodu pokarmowego. Niekiedy jednak problem może być bardziej trwały, w przypadku osób wrażliwych na fermentację błonnika. By zmniejszyć ryzyko nieprzyjemnych skutków spożycia prebiotyków, wprowadzaj je stopniowo do swojej diety.
Inne zalety prebiotyków
Prebiotyki mają jeszcze inne korzyści! Prebiotyczna inulina pomaga w kontroli cukru we krwi, a spożywanie diety bogatej w prebiotyki może nieznacznie obniżyć poziom cholesterolu.
Podobnie, jak można kupić suplementy probiotyczne, dostępne są również suplementy prebiotyczne. Zwykle zawierają korzeń cykorii, inulinę lub długie pasma węglowodanów zwane oligosacharydami.
Z powodzeniem możesz czerpać korzyści z naturalnych źródeł prebiotyków. Źródła bogate w prebiotyki, takie jak: płatki owsiane, banany, czosnek, cebula, karczochy i szparagi, zawierają dodatkowo witaminy, minerały i substancje fitochemiczne.
Dla kogo probiotyki?
Uzupełnianie probiotyków zaleca się najczęściej w trakcie antybiotykoterapii lub w niektórych jednostkach chorobowych. Jednak przy dzisiejszej przetworzonej żywności, zanieczyszczeniu powietrza i częstych terapiach antybiotykowych, liczba bakterii żyjących w naszych jelitach jest znacznie mniejsza, niż jeszcze kilkanaście lat temu.
Suplementy i fermentowane produkty mleczne
Badania wykazały, że spożycie probiotyków i prebiotyków znacznie zwiększyło liczbę "dobrych" bakterii jelitowych, co miało korzystny wpływ na układ odpornościowy i trawienie. Probiotyki i prebiotyki pochodzące z żywności powinny być obecne w naszej diecie na co dzień. Okresowo warto wspomagać się dodatkowo również suplementami.
Dobrym sposobem na włączenie do diety prebiotyków i probiotyków są fermentowane produkty mleczne, takie jak kefiry i jogurty. W tych napojach kolonie bakterii są zawarte w środowisku prebiotycznym, dzięki czemu są bardziej aktywne.
Zdrowe kiszonki
Warto zadbać również o spożywanie produktów kiszonych, a także świeżych warzyw, owoców oraz produktów pełnoziarnistych.Suplementy probiotyczne są również dobrym wyborem, ponieważ liczba znajdujących się w nich bakterii jest znacznie większa, niż w jogurtach, a także dostarczają one więcej, niż jeden rodzaj użytecznych bakterii w pojedynczej kapsułce suplementu.
Trzeba także wspomnieć o tym, iż przyjęło się uważać, że osoby aktywne fizycznie nie doświadczają problemów zdrowotnych. Niestety nie jest to do końca prawdą. Choć sport korzystnie wpływa na nasze zdrowie, szacuje się, że aż 70% sportowców narażonych jest na występowanie różnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Intensywnie uprawiany sport to pewnego rodzaju stresor dla naszego organizmu, a jak wiadomo, ten nie wpływa korzystnie na stan naszych jelit. Wiele badań klinicznych potwierdza przydatność stosowania probiotyków u sportowców oraz ludzi aktywnych fizycznie.
Podsumowując
Obecność probiotyków i prebiotyków w diecie w znaczącym stopniu przyczynia się do lepszego funkcjonowania układu pokarmowego oraz odpornościowego.
Krótko zwięźle i treściwie