Pomijanie śniadania - długoterminowy wpływ na zdrowie

Jeśli do tej pory czytałeś wyniki badań mówiące o tym, iż pomijanie śniadań nie ma dużego znaczenia, to trzeba uwzględnić kontekst obserwacji. Jeśli chodzi o osoby odchudzające się, pomijanie śniadania może nie mieć wpływu na wyniki krótkoterminowo, szczególnie jeśli dana osoba stosuje model intermittent fasting (czyli wydłuża nocny post na kolejne godziny, u niej śniadanie może wypadać po południu).

Niemniej czym innym jest obserwowanie danej grupy przez kilka-kilkanaście tygodni, a np. wiele lat. Wpływ na masę ciała, otłuszczenie, metabolizm może być zupełnie inny w perspektywie tygodni, a lat. Dlatego porównując badania, trzeba uważnie sprawdzać, kogo one dotyczą i czy są to wnioski z obserwacji krótko, czy długoterminowych.

Badanie naukowe - długoterminowy wpływ pomijania śniadania

Długoterminowy wpływ pomijania śniadania na zdrowie układu sercowo-naczyniowego i metaboliczne nie jest dobrze poznany. Celem pracy naukowców było zbadanie istnienia związku pomijania śniadań w dzieciństwie i dorosłości z czynnikami ryzyka kardiometabolicznego w wieku dorosłym.

W 1985 r. ogólnokrajowa próba australijskich dzieci w wieku 9–15 lat uczestniczyła w badaniu. Oceniano czy zwykle jedzą śniadanie przed szkołą. Podczas obserwacji w latach 2004–2006 2184 uczestników w wieku 26–36 lat opisało swoje zwyczaje żywieniowe z poprzedniego dnia. Pomijanie śniadania zdefiniowano jako niejedzenie w godzinach 06:00–09:00.

Uczestnicy zostali podzieleni na 4 grupy: nie pomijali śniadania ani w dzieciństwie, ani w wieku dorosłym (n = 1359), pomijali śniadanie tylko w dzieciństwie (n = 224), pomijali śniadanie tylko w wieku dorosłym (n = 515) i pomijali śniadanie zarówno w dzieciństwie, jak i w wieku dorosłym (n = 86). Oceniono jakość diety, zmierzono obwód talii i pobrano próbki krwi po 12-godzinnym poście. Różnice w średnim obwodzie talii oraz stężeniach glukozy, insuliny i lipidów we krwi obliczono metodą regresji liniowej.

Wyniki

Osoby, które pomijały śniadanie zarówno w dzieciństwie, jak i po osiągnięciu dorosłości, miały większy obwód w pasie (średnio o 4.63 cm) oraz wyższe stężenie insuliny, cholesterolu całkowitego i transportera LDL, w porównaniu do osób jedzących śniadania w dzieciństwie, a także po osiągnięciu dorosłości (czyli są narażone na większe ryzyko np. zespołu metabolicznego czy cukrzycy typu II).

Wnioski

Pomijanie śniadania przez dłuższy czas może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego i sprzyjać pojawieniu się chorób metabolicznych. Promowanie korzyści płynących z jedzenia śniadania może być prostym i ważnym sposobem poprawy zdrowia publicznego. Potwierdzają to inne obserwacje. 

Kolejne badanie

W kolejnym studium autorzy starali się zbadać związek pomijania śniadania ze śmiertelnością z przyczyn sercowo-naczyniowych i wszystkich przyczyn. Zebrano dane od 6550 osób w wieku od 40 do 75 lat, które wzięły udział w „National Health and Nutrition Examination Survey III” w latach 1988-1994.

Wyniki

Wśród 6550 uczestników 5,1% nigdy nie spożywało śniadania, 10,9% rzadko spożywało śniadania, 25,0% spożywało śniadania w niektóre dni, a 59,0% spożywało śniadanie codziennie.

Podczas 112 148 osobolat obserwacji odnotowano 2318 zgonów, w tym 619 zgonów z powodu chorób układu krążenia.

Po uwzględnieniu wieku, płci, rasy/pochodzenia etnicznego, statusu socjoekonomicznego, diety i stylu życia, wskaźnika masy ciała i czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, oszacowano, iż osoby, które zawsze pomijają śniadanie, były narażone na 87% wyższe ryzyko śmierci z powodów sercowo-naczyniowych i 19%  większe ryzyko śmierci ze wszystkich przyczyn.

Wnioski

W ogólnokrajowej reprezentatywnej kohorcie z obserwacją trwającą od 17 do 23 lat pomijanie śniadania wiązało się ze znacznie zwiększonym ryzykiem zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Cytowane badanie potwierdza korzyści płynące ze spożywania śniadania w promowaniu zdrowia układu krążenia.

Referencje, badania, literatura:

Kylie J Smith i in. Skipping breakfast: longitudinal associations with cardiometabolic risk factors in the Childhood Determinants of Adult Health Study https://academic.oup.com/ajcn/article/92/6/1316/4597490?login=true

Shuang Rong Association of Skipping Breakfast With Cardiovascular and All-Cause Mortality https://www.jacc.org/doi/full/10.1016/j.jacc.2019.01.065