Mniszek lekarski jest w Polsce rośliną występująca pospolicie. Kojarzony jest przede wszystkim z niechcianym chwastem, który łatwo się rozsiewa i rozprzestrzenia. Tymczasem, zamiast pozbywać się go całkowicie ze swojego ogródka, możemy włączyć go do swojej diety i korzystać z jego nieoczekiwanych właściwości.
Podstawowe informacje
Mniszek lekarski posiada charakterystyczne liście ułożone w rozetę oraz intensywne żółte kwiaty, które po przekwitnięciu zamieniają się w puszyste kule. Z tego powodu mniszek lekarski nazywany jest często dmuchawcem. Spotkać można się również z określeniem: mlecz. Łacińska nazwa to Taraxacum officinale.
Mniszek lekarski to skarbnica cennych substancji. Znajdziemy w nim witaminy: C, A, witaminy z grupy B, a także garbniki, flawonoidy, fitosterole, potas, magnez, krzem, żelazo, związki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwwirusowym, antyoksydacyjnym oraz inulinę, karotenoidy. Mniszek lekarski stosowany był w tradycyjnej medycynie chińskiej, jak i arabskiej. Posiada on bardzo długą historię w stosowaniu w przypadku problemów z wątrobą, pęcherzykiem żółciowym. Dziś stosowany jest głównie jako lek moczopędny, a także w przypadku drobnych problemów trawiennych.
Korzeń mniszka lekarskiego bardzo często znajduje się w herbatach, które na celu mają pobudzenie apetytu czy modulację funkcji woreczka żółciowego. Liście mniszka świetnie sprawdzą się jako dodatek do sałatek i pomogą pozbyć się nadmiaru wody z organizmu. Liście oraz korzeń mniszka wykorzystywane są zarówno świeże, jak i suszone pod postacią kapsułek lub ekstraktów. Dodawany do żywności może znaleźć zastosowanie jako składnik sałatki, dodatek do zupy, a także do wyrobu wina oraz w herbatach.
5 zdrowotnych zastosowań mniszka lekarskiego
Naturalny diuretyk
Mniszek lekarski wykazuje działanie moczopędne – dzięki zwiększaniu przesączania w kłębkach nerkowych. Spożywanie mniszka lekarskiego stymuluje częstsze oddawanie moczu, co skutkuje uwalnianiem nadmiaru wody i sodu. Należy jednak pamiętać, że nadużywanie substancji o charakterze moczopędnym może przyczynić się do odwodnienia, wyczerpania ważnych minerałów i elektrolitów. Odwodnienie może wpływać na zmniejszenie wydolności.
Pobudzenie apetytu
Liście mniszka lekarskiego stymulują apetyt, poprawiają trawienie i zmniejszają wzdęcia. Jeśli masz problemy ze zjadaniem swoich posiłków, spróbuj pić herbatę z mniszka.
Zdrowy pęcherzyk żółciowy
Badania sugerują, że spożywanie mniszka lekarskiego może wpłynąć na zwiększenie produkcji żółci. Wykazano, że wyciąg z liści mniszka lekarskiego zwiększa wydzielanie żółci u szczurów o 40 procent. Potrzebne są dalsze badania, aby sprawdzić, czy te same korzyści dotyczą w takim samym stopniu ludzi.
Zmniejszenie stanów zapalnych
Mniszek lekarski jest bogatym źródłem flawonoidów. Stąd jego działanie przeciwzapalne. Badania potwierdzające przeciwzapalne działanie mniszka lekarskiego przeprowadzone zostały na szczurach. Ponownie więc brakuje tu naukowego potwierdzenia jego przeciwzapalnego wpływu na człowieka. Niemniej jednak sugeruje się, że mniszek lekarski może wpływać na zmniejszenie stanów zapalnych wynikających z nadmiernej aktywności fizycznej.
Reguluje poziom cholesterolu
Ponownie badania przeprowadzone na zwierzętach sugerują, iż mniszek lekarski głównie za sprawą przeciwutleniaczy, w tym witaminy C, może być pomocny w kontroli całkowitego poziomu cholesterolu oraz trójglicerydów.
Czy stosowanie mniszka lekarskiego jest w pełni bezpieczne?
Użycie mniszka lekarskiego jako środka spożywczego jest ogólnie uważane za bezpieczne. Jednak niektórzy ludzie są na niego uczuleni. Reakcje alergiczne są szczególnie prawdopodobne u osób uczulonych na pokrewne rośliny, takie jak chryzantemy, nagietki i stokrotki. Jeśli jesteś uczulony na rośliny nagietkowe, stokrotki lub jod, unikaj mniszka, aby zapobiec potencjalnym reakcjom alergicznym. Jeśli obecnie stosujesz inne leki, poczekaj 2-3 godziny przed spożyciem mniszka lekarskiego, ponieważ działanie moczopędne rośliny może spowodować, że niektóre leki opuszczą ciało zbyt szybko.
Jak włączyć mniszka do swojej diety?
Poniżej kilka ciekawych propozycji na włączenie mniszka lekarskiego do swojego menu.
Sałatka z liści mniszka lekarskiego
Składniki:
- młode liście mlecza zebrane przed kwitnięciem (3 garście)
- garść truskawek
- ser feta
- 3 łyżki stołowe soku z cytryny
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- prażony sezam
- szczypta zmielonego pieprzu
- łyżeczka cukru
Liście mlecza wymocz w zimnej i osolonej wodzie. Po osuszeniu porwij na kawałki. Truskawki umyj i pokrój w plasterki. Oba składniki wymieszaj i dodaj do nich ser feta. Następnie oliwę z oliwek zmieszaj z sokiem z cytryny i dopraw szczyptą pieprzu i łyżeczką cukru. Tak przygotowanym sosem polej truskawki, liście mlecza i ser. Na koniec posyp prażonym sezamem.
Koktajl z liści mlecza
Składniki:
- 1/2 awokado,
- 1 gruszka,
- kilka listków mniszka lekarskiego,
- 1/4 szklanki soku z cytryny.
Do blendera dodaj awokado i gruszkę pokrojone w kostkę. Następnie wrzuć podarte liście mniszka. Całość zalej sokiem z cytryny i zmiksuj za pomocą blendera.
Napar z kwiatów mniszka
2 łyżeczki ususzonych kwiatów mniszka zalej wrzątkiem i gotuj na parze pod przykryciem przez ok. 10 minut.
Podsumowując
Dmuchawce traktujemy zazwyczaj jako niepotrzebny nikomu chwast. Tymczasem okazuje się, że może on mieć wiele cennych właściwości, z których warto skorzystać.
