Chociaż nazwa omega-3 jest nazwą zbiorczą dla wielu związków, to szczególną uwagę w tej grupie zwraca się na kwasy eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), a także kwas α-linolenowy (alfa-linolenowy; ALA), gdyż są najlepiej przebadanymi kwasami omega-3 pod kątem żywienia człowieka. Ich bezpośredni lub pośredni zakres oddziaływań obejmuje m.in. serce i naczynia krwionośne, hormony, elementy układu odpornościowego, ale również i układu nerwowego, czego przykładem jest wpływ na zmysł wzroku.
Holistyczne działanie kwasów omega-3
Kwasy omega-3 to kwasy tłuszczowe o niebagatelnym znaczeniu dla rozwoju organizmu w pierwszej połowie życia i utrzymania zdrowia wszystkich narządów w organizmie w drugiej połowie życia. Zaniedbywanie poziomu ich konsumpcji może mieć negatywne konsekwencje zarówno w kontekście funkcjonowania organów, które pracują „nieświadomie”, ale także w zakresie systemów percepcji i reagowania, które mają bezpośrednie połączenie z mózgiem i świadomością.
Za tak wielokierunkowym działaniem kwasów omega-3 stoją m.in. ich właściwości stabilizujące błony komórkowe, czy właściwości przeciwzapalne. Co ważne, właściwości te zdobywają coraz większe uznanie w kontekście prewencji i terapii chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca czy cukrzyca.
Omega-3 a zdrowie oczu
Człowiek w życiu płodowym potrzebuje kwasów omega-3 do rozwoju oczu, których budowa zaczyna się już po kilku tygodniach od zapłodnienia. Głównym celem kumulacji i działania DHA tamże jest kształtowanie siatkówki i fotoreceptorów, czyli komórek odbierających bodźce świetlne z otoczenia.
Kwas dokozaheksaenowy odgrywa ważną rolę w stabilizacji błon komórkowych w obrębie siatkówki, co jest jednym z proponowanych przez naukowców mechanizmów, za których pośrednictwem DHA uczestniczy w zarówno rozwoju, jak i utrzymywaniu zdrowia oczu.
Poza tym, że kwasy omega-3 wpływają bezpośrednio na struktury w obrębie oka, to jeszcze blokują działanie substancji prozapalnych, co ma duże znaczenie w starczych procesach związanych z oczami. Odpowiednio wysoka podaż tych kwasów zapewnia ochronę m.in. przed zespołem suchego oka, czy zwyrodnieniem plamki żółtej związanej z wiekiem.
Ryby, oleje roślinne, czy może suplementacja dla zdrowych oczu?
Dobre źródła spożywcze kwasów omega-3 są dosyć łatwo dostępne, jednak istnieje sporo czynników, które ograniczają poziom ich konsumpcji w diecie. Po pierwsze, najważniejszym źródłem związku najbardziej zaangażowanego w zdrowie oczu, czyli DHA, są ryby i owoce morza. Związek ten nie występuje w warzywach i owocach, ani nawet w orzechach czy olejach roślinnych.
Czynnikami ograniczającymi poziom konsumpcji ryb, zwłaszcza tłustych i dziko żyjących, są m.in. ceny, czy ich smak i zapach. Co więcej, obróbka termiczna (głównie długotrwałe smażenie) może obniżać ilość kwasów omega-3, które „dotrą” do komórek.
Wyżej wymienione względy często prowadzą do konkluzji, że dla optymalizacji zdrowia oczu najłatwiej dostarczyć jest kwasy omega-3 pod postacią suplementu diety ze stałą i wysoką zawartością kwasów zarówno EPA i DHA.
