Kontuzja, grzać czy chłodzić miejsce bólu? Kiedy robić okłady

Wydawać by się mogło, że to czy mięsień należy ogrzewać, czy chłodzić, gdy boli, jest dość oczywiste. Jednak jak się okazuje, nie każdy to wie. Profesor Gary Diffe, wykładający na wydziale Uniwersytetu Wisconsin-Madison, posiadający tytuł doktora z kinezjologii, zapytany o to, co należy robić w przypadku urazu, odpowiada, że sam do końca nie wie.

1. Nie dobieraj metody losowo 
2. W kontekście regeneracji i odnowy biologicznej
3. Podsumowanie

Nie dobieraj metody losowo 

Swoje zdanie uzasadnia tym, że nie znając przyczyny bólu mięśni, nie możemy dobierać losowo metody fizykalnej, którą chcemy zadziałać na tkankę. Rozpatrując wpływ poszczególnych bodźców na tkanki, wyróżniamy:

• schładzanie, które daje odczyn w postaci zmniejszenia przepływu krwi, jak i obrzęku
• ogrzewanie tkanek, które z kolei będzie nasilało efekt przekrwienia, rozluźniało

W sytuacji, gdy ból mięśni będzie dotyczył ich naciągnięcia, spięcia, sztywności, uzasadnione będzie wykorzystanie ciepła jako bodźca działającego rozluźniająco, wspomagającego przepływ krwi i złagodzenie bólu. Jednak, gdy ból będzie powiązany ze stanem zapalnym, wykorzystanie tego samego elementu terapii, a więc ciepła, nie będzie do końca wskazane. Wtedy zasadne jest wykorzystanie zimna, które ma na celu wyciszenie stanu zapalnego, obniżenie temperatury tkanki, jak i zainicjowanie specyficznych szlaków metabolicznych, dążących do odnowy miejsca urazowego.

Ważne jest więc, aby wykorzystanie danej metody leczenia, wysoką lub niską temperaturą, było wcześniej poprzedzone diagnozą kontuzji. Warto wykonać wywiad, zapytać pacjenta, jak doszło do urazu, jak długo trwa ból oraz czy towarzyszą inne dolegliwości, które wskazywać mogą na przewlekły stan zapalny.

W przypadku urazów nagłych stosuje się metodykę RICE:

• R odpoczynek (rest)
• I schładzanie (ice)
• C kompresja (compression)
• E uniesienie w górę (elevation)

Schładzanie w tym przypadku polega na:

• 10 minutach schładzania z kompresją i elewacją
• 10 minutach odpoczynku
• 10 minutach schładzania z kompresją i elewacją
• 10 minutach odpoczynku
• 10 minutach schładzania z kompresją i elewacją

Jeżeli ból i obrzęk są silne, można powtórzyć tego typu działanie dwa raz na dobę, co powinno przynieść znaczącą ulgę. Pamiętać należy, aby trzymać kończynę powyżej poziomu serca, co ma zapewnić efektywne odprowadzanie płynów i zapobiegać gromadzeniu ich w miejscu urazu.

W kontekście regeneracji i odnowy biologicznej

Przyglądając się publikacjom naukowym, znaleźć możemy informację, że naprzemienne kąpiele w wodzie gorącej i zimnej, nie posiadają większego znaczenia w kontekście obniżenia bolesności mięśni. Jednak istnieją protokoły, które wykorzystują naprzemienne przegrzewanie ciała, wraz z krótkotrwałym schładzaniem, które ma się przełożyć na poprawę przepływu krwi, szybsze odprowadzenie produktów metabolicznych i zapobieganie obrzękom.

Wykorzystuje się ciepłą kąpiel w ilości 3-4 minut, po czym ma nastąpić 30-60 sekundowe schładzanie w kąpieli zimnej. Całość należy powtórzyć od 3 do 4 razy. Korzyści, jakie przynosi tego typu działanie to dużej mierze wsparcie relaksacyjne, wspomagające efekt pompy mięśniowej (nie mylić pompy na treningu), przyspieszenie przepływu krwi przez tkanki.

Podsumowanie

Wykorzystanie ciepła i zimna w procesie leczniczym w fizjoterapii jest znane od lat. Pomimo że metody te wydają się dość archaiczne, ich wykorzystanie również musi być uzasadnione i przebiegać zgodnie z pewnymi normami. Wykorzystanie ciepła, jak i zimna, ma pewne znaczenie, wpływające na tempo gojenia tkanek. Jednak, gdy nie mamy pewności, czy w miejscu bólu nie rozwinął się stan zapalny, bezpieczniej będzie tkankę schładzać niż przegrzewać.

Na podstawie: https://www.muscleandfitness.com/supplements/recover/whats-better-sore-muscles-ice-or-heat