Jak szybko zaszkodzą sterydy? Wpływ SAA na zdrowie

Na ten temat mógłbym napisać pracę liczącą 100 stron, a i tak nie uzyskalibyśmy pełnej odpowiedzi na tytułowe pytanie. Postaram się opisać zagadnienie w wielkim skrócie, bez używania skomplikowanej terminologii. Trudniejsze kwestie będę upraszczał w celach szkoleniowych, więc proszę nie czepiać się tego celowego zabiegu w komentarzach.

1. Co może zniszczyć nerki kulturysty?
2. Kulturyści umierają przez narkotyki połączone z SAA?
3. Kulturystów zabijają opioidy i NLPZ?
4. Skutki uboczne: od czego zależą?
5. Co zapamiętać?

Sterydy anaboliczno-androgenne mogą być względnie niegroźne, jak i śmiertelnie niebezpieczne. Dlaczego? Istnieje wiele przyczyn, dla których ludzie odmiennie reagują na leki.

Po pierwsze: ma znaczenie genetyka. Nic nie poradzisz na kiepskie geny, na przypadki chorób serca, nowotworów czy nerek w Twojej rodzinie. Wystarczy prześledzić historię schorzeń występujących w obu gałęziach (rodzinach), aby zorientować się w sytuacji i oszacować ryzyko. Możesz wykonać kosztowne badania genetyczne, zbadać serce statycznie i wysiłkowo, stosując EKG, USG lub inne, bardziej zaawansowane badania. Możesz przeprowadzić badania krwi, moczu i funkcji nerek (różnorakie, i nie mam czasu ani miejsca, by je tu opisywać - odsyłam do moich poprzednich opracowań).

Osoby podatne genetycznie mogą w bolesny i szybki sposób „zderzyć się ze ścianą”, tj. przedwcześnie i nagle odejść po stosowaniu SAA, bo wielokrotnie szybciej nawarstwiają się u nich problemy związane z miażdżycą, nadciśnieniem, zmianami w lewej komorze serca, zaburzeniami funkcji nerek, z włóknieniem, z utratą funkcji serca (np. spadek LVEF), z zaburzeniami rytmu itd.

Ponadto, sterydy anaboliczno-androgenne tylko nasilają i przyspieszają naturalne procesy zachodzące w ustroju, np. tendencję do występowania miażdżycy, zmian w nerkach (spadku efektywności przesączania), wątrobie, zaburzenia ciśnienia krwi. Jeśli ktoś ma jeszcze predyspozycje rodzinne, to sam prosi się o kłopoty.

Genetyka to także szybkość metabolizowania leków. Ma to kolosalne znaczenie nawet dla skutków zdrowotnych kofeiny (osoby szybko ją metabolizujące łatwo tolerują nawet duże dawki, słabo tolerujące - nie), a co dopiero mówić o SAA.

Co może zniszczyć nerki kulturysty?

Analiza przypadku: kulturysta doznaje niewydolności nerek. Dlaczego? Mogą grać tu rolę czynniki genetyczne, jednak o wiele częściej utrzymywane nadciśnienie tętnicze (wywołane SAA), a także rozliczne, różne czynniki, procesy. Zapewne ogromne znaczenie ma katastrofalne odwodnienie, jakie fundują sobie zawodnicy przed wyjściem na scenę („ostatni etap docinki”). Sięganie po różnorakie diuretyki też nie pomaga nerkom.

Chorobę nerek (obok sterydów mogą powodować):

• metale ciężkie (ołów, kadm, arsen, rtęć, uran)
• chemikalia środowiskowe
• chemia rolnicza
• odpady przemysłowe
• „odchudzające” zioła zawierające kwas arystolochowy (przyczyną przewlekłego cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek jest stosowanie preparatów odchudzających z ziołami chińskimi zawierającymi kwas arystolochowy (nefrotoksyczny alkaloid). Bardzo często po takie preparaty sięgają młode kobiety chcące desperacko pozbyć się tłuszczu (problem w dużej mierze dotyka także mężczyzn). W literaturze jest opisanych sporo przypadków zniszczeń nerek przez skażone środki pochodzące z Azji)
• ekspozycje zawodowe (np. na różne związki toksyczne)
• niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen)
• podrabiane leki i inne środki z czarnego rynku (domieszki, skażenia, szkodliwe zioła i inne związki)
• tradycyjne leki ziołowe (skażone metalami ciężkimi i/lub farmakologią lub same z siebie trujące dla nefronów)
• infekcje
• nadmierne spożywanie alkoholu i/lub skażonego alkoholu
• napoje słodzone
• słone jedzenie

Kulturyści umierają przez narkotyki połączone z SAA?

Po drugie: ma znaczenie stosowanie używek i narkotyków. Większość kulturystów nie stroni od alkoholu. Niektórzy sportowcy musieli zakończyć karierę, gdyż alkohol stał się najpierw ich kompanem, później „przyjacielem”, a w końcu „sposobem na życie”. Niektórzy słyną z ostrego imprezowania („odreagowują zawody”).

Niektórzy zawodnicy startujący na Mr. Olympia otwarcie chwalą się swoimi przygodami z narkotykami. Arnold wielokrotnie sięgał po alkohol i marihuanę (do dzisiaj krążą animowane obrazki Schwarzeneggera z jointem). Wcale gorsi nie byli np. Dorian Yates i Shahriar Kamali „King Kamali”. Ten ostatni - profesjonalista, czołowy kulturysta lat 90. XX wieku, znany chociażby z Mr. Olympia czy Arnold Classic, wspominał, iż kiedyś na długiej imprezie noworocznej (kilkudniowej) wziął 22 tabletki „extasy” (MDMA).

Najprawdopodobniej MDMA nie jest groźne dla nerek bezpośrednio, jednakże pośrednie skutki uboczne (tj. hiponatremia) mogą zagrażać zdrowiu. Rich Piana nie stronił od licznych narkotyków (np. w domu miał prawdopodobnie porozsypywaną kokainę). Całkiem możliwe, iż właśnie ich połączenie razem z wieloletnim nadużywaniem SAA doprowadziło do jego przedwczesnej śmierci.

Na czarnym rynku powszechnie spotykało się kokainę skażoną levamisolem. Ten ostatni środek jest bardzo szkodliwy dla nerek. Sama z siebie nawet całkiem czysta kokaina wywołuje miażdżycowe zmiany kanalików, zwężenie mięśni naczyń gładkich, rabdomiolizę (rozpad mięśni, co może zniszczyć nerki), wywołuje zmianę hemodynamiki nerek, zapalenie naczyń, zawał, zakrzepową mikroangiopatię (zespoły zakrzepowe) i złośliwe nadciśnienie.

Nie piszę tego, gdyż popieram branie narkotyków, tylko aby pokazać przyczynę nagłego odejścia tego lub innego sportowca. „No przecież on był zdrowy! Panie, jak koń”.  Pozornie był zdrowy, tylko stosował 2,5 grama SAA tygodniowo, gdy w medycynie stosuje się np. 200-250 mg co 3 tygodnie. Dlaczego zmarł? Bo ten zawodnik tylko 30-krotnie przekraczał dawkowanie spotykane w medycynie, a mógł 60-krotnie!

Proszę mi wybaczyć, ale nawet ibuprofen czy paracetamol znacznie przedawkowane (lub brane przewlekle) mogą zabić. Nie musisz iść do dealera, nie musisz szukać sterydów na czarnym rynku - te leki masz wszędzie, nawet w sklepach z artykułami spożywczymi i na stacjach benzynowych.

Kulturystów zabijają opioidy i NLPZ?

Po trzecie: ma znaczenie stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W kolejności od najgroźniejszych po najbezpieczniejsze dla nerek: indometacyna > grupa: naproksen, diklofenak, piroksykam, ibuprofen > aspiryna. Wielu kulturystów sięga po NLPZ, bo odczuwają ból po treningu, boli ich głowa od nadmiaru SAA lub np. biorą ten lub inny środek, aby złagodzić kaca po imprezie.

W USA bardzo modne są opioidy. Stoją one poziom wyżej, jeśli chodzi o siłę i kilka poziomów wyżej, jeśli chodzi o niebezpieczeństwo dla użytkownika. Nie muszę dodawać, że opioidowe leki przeciwbólowe zabijają co roku dziesiątki tysięcy ludzi. W ciągu ostatnich dziesięciu lat w kilku krajach na świecie znacznie wzrosła śmiertelność z powodu nadużywania leków.

Wskaźnik śmiertelności z powodu przedawkowania leków potroił się w Stanach Zjednoczonych w latach 1990–2006. W Stanach Zjednoczonych ilość przypadków niezamierzonych zgonów z powodu przedawkowania wśród osób dorosłych w wieku od 25 do 64 lat jest większa niż np. śmierci w wypadkach samochodowych i z powodu samobójstwa.

Nie muszę dodawać, iż wielu kulturystów otwarcie chwali się sięganiem po np. nalbufinę (Nubain). W ostatnich kilku latach świat zaszokował Bostin Loyd. Szeroko opowiedział on o swoich przygodach m.in. z SAA. Bez ogródek mówi też o braniu mieszanki, która może zabić (DNP, PGF, opioidy). Jeden z guru dopingu, Ameen Alai (doradzał m.in. znanemu z Mr. Olympia i Arnold Classic Kingowi Kamali, Dave’owi Bautista oraz Donowi Long), wprost powiedział, że taka mieszanka jest groźna dla życia i mogłaby go zabić.

Skutki uboczne: od czego zależą?

Po czwarte: skutki uboczne SAA zależą od dawki. Prawdopodobnie małe dawki testosteronu, boldenonu, oral-turinabolu, primobolanu czy nandrolonu nie wyrządzą wielkich szkód nawet po wielu latach ich stosowania. Zupełnie czym innym są cykle zawodowców, które nieraz zawierają całe gramy substancji i to tylko w jednym tygodniu „cyklu”.

Na dodatek w latach 60. wybór SAA był niewielki, nikt nie sięgał po GH ani po insulinę (nie były łatwo dostępne, bazowano na SAA). W kolejnych dekadach sytuacja się zmieniała. W latach 90. i na początku XXI wieku żonglowano już dziesiątkami substancji, w tym insuliną i hormonem wzrostu, które mogą wydatnie i szybko skrócić życie. Tak więc ciężko powiedzieć, jakie skutki uboczne pojawią się po SAA i u kogo, gdyż zależy to od wielu różnych czynników.

Co zapamiętać?

Małe dawki SAA z reguły nie wywołują szybko dużych skutków ubocznych, chyba że sięgasz po najbardziej agresywne SAA (np. anapolon, trenbolone, R1881, halotestin, metanabol itd.). Wiele skutków ubocznych związanych z SAA ujawnia się nawet po kilkunastu latach. Nigdy nie jesteś w stanie powiedzieć, co może się stać za kilka lat (nerki i wątroba mają duże rezerwy czynnościowe, dlatego gdy „padną”, może być już za późno).

U kulturystów problemy zdrowotne często wynikają z nadużywania nie tylko sterydów anabolicznych, ale też insuliny, hormonu wzrostu, diuretyków, alkoholu, narkotyków itd. Agresywne SAA mogą powodować poważne skutki uboczne nawet po kilku dniach stosowania, np. powszechnie znane są zaburzenia funkcji wątroby po doustnych SAA, niektóre (np. anapolon) powodują zgagę, niestrawność, nadkwasotę i inne widoczne skutki. Nadciśnienie indukowane SAA może być zauważalne już po kilku godzinach od iniekcji środka.

Ogólnie, nie da się powiedzieć, jak bardzo i jak szybko komuś zaszkodzi „kuracja” SAA. Jest to indywidualna kwestia. Z pewnością można się spodziewać przyspieszenia procesu miażdżycowego, zmian w sercu, wątrobie, nerkach oraz w konsekwencji niewydolności wielonarządowej. Czasem pierwszą manifestacją procesu chorobowego jest nagła śmierć sercowa sportowca. A później pojawiają się pytania, dlaczego tak się stało?

Cóż, o śmierciach tysięcy amatorskich kulturystów i trenerów i tak się nigdy nie dowiemy. Nikną oni w statystykach, a nikt specjalnie nie bada ofiar nadużywania SAA (poza garstką naukowców).

Referencje:

Gregorio T. Obrador i in. „Genetic and environmental risk factors for chronic kidney disease” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6341015/

Zoltan V. Varga „Alcohol Misuse and Kidney Injury: Epidemiological Evidence and Potential Mechanisms” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5513691/

Budowa układu moczowego http://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/show.html?id=57153

Śródmiąższowe zapalenie nerek prof. dr hab. Stanisław Czekalski, dr n. med. Robert Drabczyk http://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/show.html?id=51930

„Nefropatia ziół chińskich — opis przypadku” Konrad Walczak, Anna Krysicka, Dariusz Moczulski. Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej

„Fizjologia człowieka” J. Górski, Wydawnictwo PZWL, wyd I.

Nadciśnienie tętnicze a nerki, Rocznik 1998 Gazety Lekarskiej  Numer 1998-02 

Int J Sports Med. 1985 Feb;6(1):24-9. “Physical health and fitness of an elite bodybuilder during 1 year of self-administration of testosterone and anabolic steroids: a case study”. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3921472

J Mass Spectrom. 2008 Jul;43(7):892-902. doi: 10.1002/jms.1452. “Nutritional supplements cross-contaminated and faked with doping substances.”

Metabolism. 1993 Apr;42(4):446-50. “The effect of testosterone aromatization on high-density lipoprotein cholesterol level and postheparin lipolytic activity” http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8487666

JAMA. 1989 Feb 24;261(8):1165-8. Contrasting effects of testosterone and stanozolol on serum lipoprotein levels. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2915439

PLoS One. 2014 Apr 2;9(4):e93790. doi: 10.1371/journal.pone.0093790. eCollection 2014. Androgens involvement in the pathogenesis of renal stones formation.

William F. Pendergraft, III, Leal C. Herlitz,§ Denyse Thornley-Brown, Mitchell Rosner and John L. Niles “Nephrotoxic Effects of Common and Emerging Drugs of Abuse” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4220747/

Abdelrazzag Elmajdouba, Aboubaker Garbajb, Said Abolghaitc, Abubakr El-Mahmoudyd, “Evaluation of boldenone as a growth promoter in broilers: safety and meat quality aspects” http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1021949816000077

Ehab Tousson “Physiological and biochemical changes after boldenone injection in adult rabbits”  https://www.researchgate.net/publication/257249914_Physiological_and_biochemical_changes_after_boldenone_injection_in_adult_rabbits

Jolanta Antonowicz-Juchniewicz, Anna Jodkowska, Dobrosława Kwiecińska „Nefropatie wtórne w praktyce lekarza medycyny pracy.  ii. nefropatie wtórne w przebiegu stosowania środków  leczniczych i diagnostycznych”. http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/Nefropatie_wr%C3%B3rne.pdf

Marcin Adamczak, Andrzej Więcek „Leki immunosupresyjne a nadciśnienie tętnicze” Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/download/18825/14797

https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/40899/28099

„Bile Cast Nephropathy Due to Cholestatic Jaundice After Using Stanozolol in 2 Amateur Bodybuilders” http://www.ijkd.org/index.php/ijkd/article/view/2059/792 

Narender Goel i in. “Cocaine and kidney injury: a kaleidoscope of pathology” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4389131/