Kontuzje tkanek miękkich są częstą przyczyną bólów mięśniowych i stanów zapalnych. Odpowiednia diagnoza i ocena rozległości urazu są kluczowymi elementami doboru procesu leczenia. Jak jednak rozpoznać, czy mamy do czynienia z naderwaniem mięśnia? Jak zaplanować odpoczynek i leczenie? O tym dowiesz się z dalszej części tekstu.
Czym jest naderwanie mięśnia?
Klasyfikując naderwanie mięśniowe, jest to kontuzja, która mieści się pomiędzy naciągnięciem mięśnia a jego całkowitym zerwaniem. Istnieje profesjonalna klasyfikacja urazów, w której naderwanie mięśniowe jest klasyfikowane jako nadwyrężenie stopnia II. Szerszy opis zakłada, że o naderwaniu mięśniowym mówimy wówczas, gdy uszkodzenia włókien mięśniowych przekraczają 5%.
Uszkodzeniu ulega zatem ilość włókien mięśniowych, która będzie miała znaczący wpływ na mechanikę ruchu — jego ograniczenie. W przypadku całkowitego zerwania zazwyczaj brzusiec mięśniowy podwija się w kierunku przyczepu bliższego, obserwujemy znaczną deformację mięśnia i brak możliwości wykonania ruchu.
W naderwaniach nadal zachowana jest możliwość poruszania kończyną lub segmentem zaopatrywanym przez dany mięsień. Stopnia oceny naderwania mięśnia możemy dokonać jedynie za pomocą aparatury obrazowej. Najczęściej jest to badanie ultrasonografem, które pokaże nam ilość uszkodzonych włókien mięśniowych oraz terapeuta będzie w stanie szacunkowo ocenić stopień uszkodzenia mięśni. Oczywiście samemu naderwaniu towarzyszą inne dolegliwości jak ból, pieczenie mięśnia, tkliwość i obrzęk. Często pojawia się krwiak i znaczne ograniczenie ruchomości.
Które mięśnie narażone są na naderwania?
Okazuje się, że najbardziej narażonymi mięśniami na naderwania są te, które zaopatrują dwa stawy. Mięśnie te charakteryzują się dużą ilością włókien szybkokurczliwych. Najczęściej do uszkodzenia dochodzi w miejscu, gdzie brzusiec mięśniowy przechodzi w ścięgno. Jeżeli prześledzimy historię naderwań mięśniowych u sportowców, to zauważymy, że najczęściej pojawia się tam mięsień brzuchaty łydki oraz mięsień dwugłowy uda. Dużo rzadziej dochodzi do naderwań w okolicy kończyn górnych, a jeżeli takowe występują, to zazwyczaj jest to mięsień piersiowy większy oraz mięsień dwugłowy ramienia.
Mechanizmem powstawania urazu w przypadku kończyn dolnych jest szybki, dynamiczny ruch, który powoduje uszkodzenie włókien mięśnia, jak np. szybka zmiana kierunku biegu czy też wyprowadzenie ciosu kończyną dolną w przypadku sportów walki. Górne grupy mięśniowe doznają uszkodzeń na skutek utraty stabilizacji, np. podczas wyciskania sztangi ze znacznym obciążeniem.
Dlaczego dochodzi do naderwania mięśni?
U sportowców naderwanie zazwyczaj występuje w przypadku braku odpowiedniej regeneracji i kumulowaniu się nadwyrężenia tkanek. Musimy pamiętać, że w przypadku sportów siłowych lub sylwetkowych, trenując, regularnie uszkadzamy nasze mięśnie. Jednak, gdy proces regeneracji jest właściwy, a częstotliwość treningowa optymalna, to mikrouszkodzenia zostają „wyleczone”, a my ponownie możemy trenować z pełną objętością.
Zazwyczaj jednak wszelkie przeciążenia organizmu są bagatelizowane, a my dalej trenujemy z pełną objętością, nie dając sobie czasu na rekonwalescencję. Kumulowanie się tego typu nadwyrężeń może powodować naderwanie mięśni.
Jakie są czynniki ryzyka?
Istnieją również pewne czynniki ryzyka, które mogą przybliżać nas do kontuzji. Są to:
- nieleczone urazy
- brak odpowiedniej regeneracji
- niedobory dietetyczne
- wady postawy ciała
- dysbalans mięśniowy
- błędy techniczne podczas treningu
- brak dobrej rozgrzewki
- trening niedostosowany do możliwości wysiłkowych
- zbyt szybki progres obciążenia
- zaburzenia hormonalne
- stosowanie środków dopingujących
Jakie objawy wywołuje naderwanie mięśnia?
W przypadku naderwanego mięśnia zaobserwować można:
Ból — który nasila się w przypadku poruszania kończyną. Zazwyczaj jest on nagły i daje uczucie ukłucia,
Stan zapalny i obrzęk — miejsce naderwania mięśnia może być opuchnięte, czasem występuje krwiak. Dodatkowo czujemy, że tkanki są ciepłe w miejscu uszkodzenia, co świadczy o nasileniu się stanów zapalnych,
Spadek siły i ograniczenie ruchowe — bardzo często nie jesteśmy w stanie poruszać w pełni kończyną, która ma naderwane mięśnie, za względu na silny ból. Ponadto trudno jest w pełni napiąć mięsień, a przy znacznej ilości uszkodzonych włókien mięśniowych możemy wyczuć nieregularne zgrubienia włókien w miejscu uszkodzenia.
Dolegliwości bólowe zazwyczaj utrzymują się kilkanaście dni. Brak odpowiednio przeprowadzonej diagnozy i rehabilitacji może w przyszłości prowadzić do ponownego wystąpienia kontuzji, a nawet całkowitego zerwania mięśnia.
Jak wyleczyć naderwanie mięśnia?
Przede wszystkim podstawą będzie dobra diagnoza, która potwierdzi, że mięśnie uległy jedynie naderwaniu, a przyczepy są w stanie nienaruszonym. Zazwyczaj, w niewielkim stopniu uszkodzenia mięśni stosuje się leczenie zachowawcze. W pierwszych dniach otrzymamy środki przeciwzapalne, które mają za zadanie wyciszyć stan zapalny.
Osobiście polecam również skorzystać z naturalnych substancji aktywnych jak kwasy tłuszczowe omega 3, kurkumina czy boswellia serrata. Często też konieczne jest zastosowanie środków o działaniu przeciwbólowym. Tutaj warto korzystać z okładów żelowych, lodowych, schłodzić miejsce bólu. Warto pamiętać, że utrzymywanie kończyny powyżej linii serca będzie przeciwdziałać obrzękom.
Kluczowym punktem rehabilitacji będzie ograniczenie ruchomości. Unieruchomienie ma na celu przeciwdziałanie drażnieniu włókien mięśniowych, co przyspieszy proces leczenia. Okres unieruchomienia zazwyczaj trwa do tygodnia, o czym decyduje lekarz prowadzący. Niestety musimy zrezygnować z treningów i nadmiernego uruchamiania kończyny w ciągu dnia — zwłaszcza gdy mamy silny odczyn zapalny.
Po tygodniu unieruchomienia zazwyczaj wykonywana jest pierwsza mobilizacja mięśnia, masaż, lekki stretching w formie relaksacji poizometrycznej. Obecnie w modzie jest również wykorzystanie plastrowania (taping), jak i zabiegów fizykalnych, które mają za zadanie pobudzić procesy regeneracyjne. Osoby z bardziej zasobnym portfelem mogą skorzystać z terapii osoczem bogatopłytkowym, co znacznie skraca czas rekonwalescencji.
Po jakim czasie można wrócić do treningów i na siłownię?
Każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie, a ocena gotowości do treningu będzie wystawiana przez lekarza prowadzącego. Niewielkie urazy, małych grup mięśniowych pozwalają na rozpoczęcie treningów już po 2-3 tygodniach rehabilitacji. Duże grupy mięśniowe mogą wymagać kilku tygodni odpoczynku, a trening powinien być odpowiednio zaplanowany i wdrażany stopniowo. W skrajnych przypadkach możliwości wysiłkowe mogą wrócić dopiero po kilku miesiącach.
O czym należy pamiętać?
- Naderwanie mięśni polega na ich częściowym uszkodzeniu z zachowaniem zdolności ruchowej.
- Leczenie polega głównie na ograniczeniu ruchomości i odpoczynku od treningów.
- Warto uzupełnić dietę w suplementy kolagenowe, które zadbają o lepsze odżywienie włókien mięśniowych i efektywniejszą rekonwalescencję.
"Kluczowym punktem rehabilitacji będzie ograniczenie ruchomości. Unieruchomienie ma na celu przeciwdziałanie drażnieniu włókien mięśniowych, co przyspieszy proces leczenia. Okres unieruchomienia zazwyczaj trwa do tygodnia"
Mocny błąd, mięsień "leczy się" dzięki ruchowi
witaj!
Oczywiście każdy rodzaj kontuzji powinien być rozpatrywany indywidualnie i będą przypadki, gdzie unieruchomienie nie będzie wskazane, jak np. u wytrenowanych sportowców. Jednak generalizując, nie każdy będzie kwalifikował się do tego, aby od samego początku już trenować. Przede wszystkim w silnych stanach zapalnych trwałość struktur kolagenowych, które będą ulegały odbudowie, jest na tyle słaba, że nieumiejętne zastosowanie wysiłku będzie groziło gorszym przebiegiem rekonwalescencji, jak i dużo słabszymi włóknami mięśniowymi w przyszłości.
Musisz na uwadze mieć to, że artykuł odnosi się do ogółu, nie szczegółu.
zdr.
Właśnie "dla ogółu" z dwojga rozwiązania wprowadzenie minimalnej aktywności, np. izometrycznych napięć będzie bodźccem przyspieszającym zrost tkankowy ;)