Poranek bez kubka gorącej kawy? Dla niektórych osób jest to niewyobrażalne. A co, jeśli tej kawie towarzyszy ból głowy? Okazuje się, że kofeina może być jego wyzwalaczem. Z jednej strony pomaga początkowo rozszerzyć naczynia krwionośne, dając energetycznego kopa, ale wraz z upływem czasu, kiedy jej zasoby się wyczerpują, może powodować efekt odbicia, wywołując ból głowy. Czy zauważyłeś coś takiego u siebie?
Kofeina i bóle głowy
Wywołuje czy łagodzi bóle głowy?
Związek między kofeiną a bólami głowy nie jest prosty. Niektórzy uważają, że kofeina je wywołuje, ale wiemy też, że ta bioaktywna substancja może również łagodzić dyskomfort z tym związany. Kofeina wydaje się pomocna w przypadku jednego rodzaju bólu głowy – migreny. Podczas jej trwania naczynia krwionośne w mózgu rozszerzają się, wywołując ból. Już niewielka ilość kofeiny może pomóc poprzez zwężenie naczyń krwionośnych. Oczywiście jest to kwestia indywidualna.
Czy to efekt odstawienia?
Pojawia się jednak pytanie — jeśli kofeina może złagodzić bóle głowy, to dlaczego niektórzy ludzie po wypiciu kawy czują się gorzej? Cóż, w przypadku osób regularnie pijących kofeinę ograniczenie spożycia kawy lub napojów gazowanych z kofeiną może wywołać efekt odstawienia. A jednym z jego najczęstszych objawów jest tępy, dokuczliwy ból głowy.
W takim przypadku to nie sama kofeina powoduje ból jako taka, ale szok, jaki odczuwa organizm, któremu brakuje standardowej dawki tego naturalnego i zdrowego „dopalacza”. Osoby przyzwyczajone do codziennego spożywania kawy lub napojów energetycznych mogą odczuwać bóle głowy związane z odstawieniem. Kiedy ponownie wypiją kofeinę, ból ustępuje.
Odstawienie kofeiny - wpływ na nastrój i koncentrację
Oprócz bólów głowy odstawienie kofeiny może obniżyć poziom energii, koncentrację i nastrój. Niektórzy ludzie odczuwają nawet dreszcze i niepokój. Zasadniczo odstawienie kofeiny może sprawić, że poczujesz się po prostu fatalnie. Objawy te mogą trwać od kilku dni do kilku tygodni. Mówimy tu jednak o osobach, które piły naprawdę dużo kofeinowych napojów i chcą je odstawić całkowicie.
Dobra wiadomość jest taka, że to złe samopoczucie w końcu mija a organizm przyzwyczaja się do funkcjonowania bez kofeiny. Jeśli chcesz odstawić tę substancję a obawiasz się tego, jak to zniesiesz, wówczas możesz to zrobić stopniowo, zmniejszając dzienną dawkę. W takiej sytuacji cały proces będzie dłuższy, ale i łagodniejszy.
Kofeina na ból głowy
Jeśli kiedykolwiek sprawdzisz etykietę tych dostępnych bez recepty tabletek na ból głowy, zauważysz, że często pojawia się w nich kofeina. Dlaczego, skoro kofeina jest w tym kontekście kontrowersyjna?
Cóż, pamiętaj, że w przypadku migreny kofeina może zwężać obrzęk naczyń krwionośnych, aby złagodzić ból. Ponadto pomaga ona szybciej się wchłonąć substancjom takim jak np. ibuprofen. Tak więc, choć sama kofeina może powodować bóle głowy związane z odstawieniem, okazuje się, że jest ona przydatna w leczeniu innych rodzajów bólów głowy. Nic dziwnego, że firmy farmaceutyczne dodają go do swoich receptur na ból głowy – dzięki temu ich produkty działają lepiej i szybciej.
Skąd wiesz, czy kofeina pomaga, czy przeszkadza?
Monitoruj sytuację
Najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, jak kofeina wpływa na bóle głowy, jest prowadzenie dziennika bólu głowy i dokumentowanie całej kofeiny, którą spożywasz każdego dnia. Pamiętaj, żeby zapisywać nie tylko kawę i napoje energetyczne, ale także czarną i zieloną herbatę, niektóre słodkie napoje gazowane, a nawet batony energetyczne, które być może spożywasz w ramach szybkiej przekąski przed czy po treningu i różnego rodzaju pobudzające suplementy.
Jeśli spożywasz bardzo dużo kofeiny i nagle przestaniesz, wówczas może to wywołać ból głowy. Z drugiej strony wypicie filiżanki kawy podczas napadu migreny może pomóc ją złagodzić. Ważny jest natomiast stopień przystosowania mózgu do kofeiny. Przetestuj co i jak na Ciebie działa, a z pewnością pomoże Ci to reagować na swoje gorsze samopoczucie.
Kluczem jest zwrócenie uwagi na swoje unikalne reakcje. Sprawdź, czy odstawienie kofeiny powoduje bóle głowy lub, czy niewielkie ilości łagodzą ból migrenowy. Dziennik pomoże Ci dowiedzieć się, co jest dla Ciebie skuteczne.
Podsumowanie
Kofeina może zarówno pomóc, jak i rzadziej spowodować bóle głowy. Jeśli używasz jej do łagodzenia bólu głowy, rób to tylko okazjonalnie. Jeśli regularnie spożywasz kofeinę, a następnie przestajesz ją pić, może to wywołać bóle głowy związane z odstawieniem. Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej na temat tego, jak na Ciebie wpływa kofeina, wówczas dobrze jest przez kilka tygodni prowadzić dziennik. Rozpoznając swoje reakcje, będzie Ci łatwiej reagować, kiedy już zacznie boleć Cię głowa.
Źródła:
https://americanmigrainefoundation.org/resource-library/caffeine-headaches
https://migraine.com/blog/migraine-triggers-caffeine
Nagłe odstawianie takich substancji pod wpływem jakiegoś impulsu to jest po prostu brak szacunku dla własnego organizmu - najpierw go czymś 'katowaliśmy' do przesady, a gdy się trochę zaadaptował i przyzwyczaił - katujemy go skrajnościami w drugą stronę.
Imo lepiej zrobić to stopniowo i dodatkowo dobrze pomyśleć, jak złagodzić stres takiej zmiany - adaptogeny wydają się warte rozważenia.