W dzisiejszych czasach coraz głośniej jest o różnych alergiach, nietolerancjach oraz dietach mających pomóc nam sobie z nimi radzić. Ostatnimi czasy na popularności zyskują diety takie jak paleo czy samuraja, a produkty "lactose free", "gluten free" oraz im podobne zajmują coraz więcej miejsca na półkach sklepowych. Wiele osób idąc za modą, często bez żadnych badań odrzuca produkty, które mogą być źródłem alergenów, chcąc poprawić swoją dietę, jednakże nie każdy z nas jest uczulony, więc czy takie postępowanie jest słuszne?
- Co warto wiedzieć na wstępie
- Alergia a nietolerancja pokarmowa
- Jak rozpoznać uczulenie na składnik pokarmowy?
- Jak radzić sobie z zaburzeniami pokarmowymi?
- Podsumowanie
Co warto wiedzieć na wstępie
W dodatku pojęcia nietolerancja i alergia są bardzo często omylnie używane jako synonimy, przez co na przykład osoba uczulona na kazeinę wyklucza ze swojej diety laktozę, która w żaden sposób nie jest powiązana z objawami jej alergii. Czym różni się alergia od nietolerancji? Które produkty warto wykluczyć z naszej diety? Jak sprawdzić, które składniki nam szkodzą?
Nie każdy jest uczulony, dlatego nie każdy musi wykluczać ze swojej diety produkty zawierające gluten, laktozę, owoce morza czy orzechy. Wiele osób słysząc, jak szkodliwe są te produkty, pozbywa się ich z diety, zabierając sobie tym samym cennych i smacznych składników. Tyle że produkty te są szkodliwe dla niektórych, a nie dla wszystkich, dlatego najpierw warto zorientować się, czy nie możemy czegoś jeść, zanim będziemy sobie czegoś odmawiać, narażając się jedynie na niepotrzebny stres i przy okazji sobie szkodząc.
Alergia a nietolerancja pokarmowa
Alergia pokarmowa, to najprościej ujmując, nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego. Układ immunologiczny jest mechanizmem, który rozpoznaje i niszczy wszelkie czynniki zagrażające organizmowi takie jak: wirusy, bakterie czy grzyby. Niestety, czasem układ immunologiczny bierze substancje, które nie są szkodliwe dla organizmu za wrogie dla naszego zdrowia, przez co u niektórych osób składniki te mogą wywoływać alergie.
Przykładem może być alergia na kazeinę - spożycie mleka przez osobę uczuloną wywołuje reakcję podobną do zatrucia szkodliwymi substancjami, powodując wzdęcia, rozstrój żołądka czy wysypkę. Ważną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest substancja uczulająca, czyli kazeina, która jest białkiem - alergie pokarmowe są wywoływane przez białka zawarte w produktach, które spożywamy.
Nietolerancja pokarmowa powiązana jest z enzymami potrzebnymi do trawienia danych składników. Osoby z nietolerancją pokarmową są w stanie spożyć pewną ilość danej substancji lub produktu, w przeciwieństwie do osób z alergią pokarmową, u których nieprzyjemne skutki związane ze zjedzeniem alergenu są zazwyczaj natychmiastowe bez względu na ilość spożytego pokarmu.
Dzieje się tak dlatego, że u osób z nietolerancją pokarmową to nie odzew układ immunologicznego, walczącego z infekcją, a enzymy trawienne nie działają tak, jak powinny na pewne składniki pokarmowe lub ilość tych enzymów jest niewystarczająca do strawienia pokarmu.
Jeżeli osoba z nietolerancją pokarmową przyjmie zbyt duże ilości danego produktu lub spożywa go zbyt często, mogą pojawić się u niej objawy wynikające z problemów z trawieniem, takie jak bóle głowy, osłabienie, biegunka, wzdęcia itp. Nietolerancje pokarmowe dotyczą cukrów zawartych w produktach, takich jak np. laktoza znajdująca się w mleku.
Jak rozpoznać uczulenie na składnik pokarmowy?
Wyróżniamy dwa rodzaje alergii, alergię natychmiastową (typu I - IgE) oraz alergię utajoną (typu III oraz IV - IgA, IgG).
Alergia natychmiastowa jest szeregiem reakcji naszego organizmu na "wrogi" składnik, który znalazł się w naszym organizmie, a z którym nasz układ immunologiczny walczy, przez co pojawiają się natychmiastowe objawy takie jak wysypka, opuchlizna, bóle brzucha, biegunka czy nawet wstrząs anafilaktyczny. Ten rodzaj alergii jest bardzo łatwo zauważalny i nie trzeba wykonywać specjalnych testów, żeby zauważyć nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszego organizmu.
Alergia utajona jest dużo bardziej problematyczna do rozpoznania, ponieważ wiąże się z nią opóźniony czas reakcji i bardzo szeroka gama objawów. Alergia typu III oraz IV może występować nawet do kilku dni po spożyciu danego pokarmu, oraz objawiać się między innymi uczuciem zmęczenia, pogorszeniem stanu skóry, trudnościami w utracie wagi czy stanem zapalnym narządów wewnętrznych. Ze względu na powikłania związane z tym rodzajem alergii, najlepiej wykonać badania potwierdzające nieprawidłowości w reakcjach immunologicznych, ponieważ alergia może stać nam na drodze ku ładnej sylwetce i dobremu samopoczuciu.
Nietolerancje pokarmowe mają dwie postacie, wrodzoną oraz nabytą. Nietolerancja wrodzona niestety w obecnej fazie jest nieuleczalna dlatego osobom, którym brakuje enzymów potrzebnych do trawienia pewnych pokarmów lub grup pokarmowych, radzi się wykluczać je ze swojej diety np. pijąc mleko bez laktozy.
Z drugiej jednak strony nietolerancja bardzo często jest chorobą nabytą wynikłą z uszkodzenia jelita np. na skutek choroby, antybiotykoterapii czy stresu, która może rozwijać się miesiącami, a nawet latami. W przypadku nabytych zaburzeń pokarmowych bardzo ważne jest odbudowanie śluzówki oraz mikroflory jelitowej, które pomogą w wyleczeniu nietolerancji pokarmowej.
Jak radzić sobie z zaburzeniami pokarmowymi?
Walcząc z zaburzeniami pokarmowymi, należy po pierwsze sprawdzić, które składniki nas uczulają, bardzo ważna jest zarówno obserwacja naszego organizmu, jak i wykonanie badań na rozpoznanie alergenów. Po rozpoznaniu substancji uczulających należy ich unikać lub w przypadku lekkiej nietolerancji zachować umiar w spożywaniu danych produktów. Nadmierne spożywanie produktu uczulającego może doprowadzić nie tylko do złego samopoczucia, ale również do pogłębienia zaburzeń pokarmowych oraz wielu poważnych chorób.
Co więcej, do diety warto wprowadzić probiotyki te naturalnego pochodzenia, jak również farmakologiczne. Probiotyki nie tylko poprawiają funkcjonowanie układu pokarmowego, ale również mają wpływ na układ immunologiczny.
Podsumowanie
Najlepszym sposobem jest zapobiegać, a nie leczyć, jednakże, jeżeli dochodzi do tego, że musimy wspomóc nasz organizm w nieprawidłowościach w jego działaniu, powinniśmy się starać nie doprowadzać do pogorszenia jego stanu, a do poprawy funkcjonowania - często wymaga to ciężkiej pracy i wielu wyrzeczeń. Jeżeli jednak spróbujemy, zobaczymy, że było warto.
