Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) to stan, w którym wątroba zostaje zatkana tłuszczem, co skutkuje nadmiernym poziomem tłuszczu we krwi, czyli trójglicerydów. Normalnie wątroba powinna zawierać od 5% do 10% tłuszczu, ale jeśli masz NAFLD, jest on znacznie wyższy, co prowadzi do problemów zdrowotnych.
Dlaczego schorzenie to powinno nas niepokoić?
Wiele osób nie ma żadnych objawów i nawet nie zdaje sobie sprawy ze stanu swojej wątroby. A trzeba wiedzieć, że NAFLD może być tykającą bombą zegarową, która w najcięższych przypadkach może prowadzić do niewydolności wątroby. U pewnego odsetka osób NAFLD rozwija się od zbyt dużej ilości tłuszczu w wątrobie do stanu zapalnego, a nawet marskości wątroby. Niektóre osoby nie odczuwają nic szczególnego, a u innych pojawia się poważne uszkodzenie narządu wymagające przeszczepu.
Co powoduje niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby?
W przeciwieństwie do alkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby, w której to alkohol uszkadza narząd, NAFLD wiąże się z otyłością, insulinoopornością i cukrzycą typu 2. Częściej rozwija się u osób otyłych niż tych z prawidłową masą ciała. Co więcej, nawet bez objawów nagromadzenie tłuszczu w wątrobie może spowodować poważne uszkodzenia, jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas, kończąc się marskością lub rakiem wątroby.
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby i insulinooporność idą w parze. Kiedy organizm jest odporny na insulinę, cukier gromadzi się w krwiobiegu i nie dostaje się tak łatwo do komórek. Osoby z NAFLD mają wysoki poziom trójglicerydów i niski poziom HDL i są bardziej narażone na choroby serca. Większość ludzi myśli, że choroba wątroby jest spowodowana nadużywaniem alkoholu, ale NAFLD może się zdarzyć także osobom niepijącym.
Jaki rodzaj diety predysponuje do NAFLD?
Wiele lat temu lekarze uważali NAFLD za chorobę spowodowaną dietą wysokotłuszczową, ale teraz wiedzą, że dieta bogata w rafinowane węglowodany i cukier oraz powodowany przez nie przyrost masy ciała są bardziej problematyczne. Dobrą wiadomością jest to, że zmiany stylu życia mogą odwrócić NAFLD u niektórych osób.
Oto kilka czynników stylu życia, które mogą odwrócić niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby.
Utrata wagi
Utrata wagi może pomóc w redukcji tłuszczu w wątrobie i obniżeniu poziomu trójglicerydów we krwi. Niektórzy ludzie, którzy z powodzeniem schudli i mieli NAFLD, gdy byli otyli, odkryli, że poprzez utratę wagi objawy choroby zmniejszyły się, a czynność wątroby się znormalizowała. Analiza 22 badań omawianych na EndocrineWeb.com pokazuje, że utrata wagi jest najlepszym sposobem leczenia NAFLD. Zaledwie 10% spadek masy ciała może zmniejszyć ilość tłuszczu w wątrobie i poprawić zdrowie. Niektóre badania pokazują nawet, że już utrata 3% masy ciała jest korzystna dla redukcji tłuszczu w wątrobie.
Wyeliminuj rafinowane węglowodany i cukier
Większość osób z NAFLD jest otyła i ma insulinooporność - stan, w którym komórki nie mogą dobrze przetwarzać cukru. Osoby z NAFLD mają zwykle wysoki poziom trójglicerydów i niski poziom HDL (dobrego cholesterolu), a zatem są bardziej narażone na choroby sercowo-naczyniowe.
Stosowanie diety bogatej w rafinowane węglowodany i cukier pogarszają insulinooporność i ułatwia wątrobie magazynowanie tłuszczu. Wzrasta także masa ciała, dlatego zastąp je owocami i warzywami bogatymi w błonnik, orzechami, nasionami i chudymi źródłami białka. Wybieraj zdrowe źródła tłuszczu, w tym jednonienasycone znajdujące się np. w oliwie z oliwek, awokado i orzechach makadamia. Jest to podstawa diety śródziemnomorskiej - planu żywieniowego, który lekarze często zalecają w przypadku NAFLD.
Ćwiczenia
Ćwiczenia odgrywają istotną rolę w odwracaniu NAFLD, a działają jeszcze lepiej w połączeniu z niskokaloryczną dietą. Dzięki temu możemy zmniejszyć masę ciała i poprawić wrażliwość na insulinę, co ułatwi usuwanie glukozy z krwi przez komórki i zmniejszy ilość tłuszczu wytwarzanego przez wątrobę.
Zastąp słodzone napoje wodą
Napoje słodzone cukrem, zwłaszcza te, które zawierają syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy, mogą pogorszyć stłuszczenie wątroby. Powód? Wątroba metabolizuje fruktozę w sposób, który zwiększa ilość trójglicerydów i magazynowanie tłuszczu w wątrobie. Najlepiej unikać wszystkich słodzonych napojów i zastąpić je wodą. A co z napojami bez cukru? Choć mówi się głównie o wpływie słodkich napojów na zdrowie wątroby, to wiele badań pokazuje, że te dietetyczne też mają wady. Niektórzy badacze uważają je za możliwego sprawcę postępu choroby.
Unikaj alkoholu i uważaj na niektóre leki
Chociaż alkohol nie jest przyczyną NAFLD, jego picie może dodatkowo uszkodzić wątrobę. Upewnij się również, że nie przyjmujesz leków, które mogą wpływać na czynność wątroby. Jeśli musisz zażywać leki, o których wiadomo, że zmieniają czynność wątroby, poproś swojego lekarza o dokładne monitorowanie enzymów wątrobowych pod kątem oznak uszkodzenia.
Podsumowanie
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby jest problemem zdrowotnym, który w wielu przypadkach można poprawić lub odwrócić poprzez zmianę stylu życia. Pamiętaj jednak, aby regularnie odwiedzać swojego lekarza i postępować zgodnie z jego radami.
Literatura: https://www.endocrineweb.com/professional/nonalcoholic-fatty-liver-disease/weight-loss-key-improving-non-alcoholic-fatty-liver-di https://www.webmd.com/digestive-disorders/reverse-nonalcoholic-fatty-liver-disease https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28545937/ https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/definition-facts https://liverfoundation.org/for-patients/about-the-liver/diseases-of-the-liver/non-alcoholic-fatty-liver-disease/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24966604/
