Agregacja płytek krwi jest mechanizmem obronnym ustroju, w momencie pojawienia się uszkodzenia otaczają one uszkodzony obszar, przylegają i poprzez kaskadę reakcji powodują przyciągnięcie kolejnych płytek krwi do kluczowego rejonu. Obniżona liczba lub zaburzenie funkcji płytek krwi mogą być powodem przedłużonego krwawienia. 

  1. Co może zmniejszać agregację płytek krwi?
  2. Co może zwiększać ilość płytek krwi?
  3. Czego do tej pory nie wiedzieliśmy?
  4. Szczegółowe dane
  5. Podsumowując

Co może zmniejszać agregację płytek krwi?

Najbardziej znanym lekiem jest kwas acetylosalicylowy (np. aspiryna), jednak podobnie oddziałują inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSAID, NLPZ) oraz leki przeciwpłytkowe (tiklopidyna, klopidogrel).

Co może zwiększać ilość płytek krwi?

pobieranie krwi

Kilka stanów, które często powodują podwyższoną liczbę płytek krwi, obejmują nagłą utratę dużej ilości krwi, infekcję i stan zapalny. Jednym z częściej spotykanych powodów znaczącego zwiększenia się ilości płytek krwi u sportowców jest stosowanie sterydów anaboliczno-androgennych (w postaci iniekcji domięśniowych oraz w wersji doustnej: tabletki, proszek). Wydaje się, iż nie ma znaczenia, jakiego rodzaju środek został użyty, wszystkie są bliskie strukturalnie budową i oddziaływaniem na ustrój człowieka.

Polecamy również: Lek czy suplement? Jaka jest różnica między lekiem a suplementem?

Szczególnie wysoki potencjał prozakrzepowy wykazują dihydroboldenone, boldenone (budową przypomina zmodyfikowany i przystosowany do iniekcji Metanabol), Anapolon (oxymetholone), testosteron (duże dawki) oraz Metanabol (methandrostenolone). Problem nasila się, gdy u danej osoby występuje hemoglobinemia (podwyższone stężenie hemoglobiny), hiperlipidemia (np. mieszana - podwyższone stężenia cholesterolu całkowitego lub LDL-C oraz triglicerydów). Wszystkie sterydy anaboliczno-androgenne, a szczególnie ich wersje doustne mają wpływ na zaburzenia lipidowe oraz podwyższenie stężenia hematokrytu (liczbę krwinek czerwonych), a przez to pośrednio wzrost hemoglobiny (krwinki czerwone są nośnikami hemoglobiny).

Czego do tej pory nie wiedzieliśmy?

W 2022 r. ukazały się zaskakujące doniesienia na łamach JAMA. Naukowcy szukali odpowiedzi na pytanie, czy wysoka liczba płytek krwi wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka?

Obserwacją objęto nieco ponad 8,9 miliona mieszkańców Ontario, u których wykonano 1 lub więcej rutynowych badań morfologii krwi. Okazało się, że podwyższona liczba płytek krwi była związana z rozpoznaniem raka w ciągu 10 lat po badaniu krwi. Wielkość związku różniła się w zależności od rodzaju raka i czasu, jaki upłynął od badania krwi.

Jakie to ma znaczenie?

Wyniki cytowanego badania sugerują, że wysoka liczba płytek krwi jest związana ze zwiększonym ryzykiem raka.

Szczegółowe dane

badania krwi

Ryzyko rozpoznania nowotworu było 2,32 razy większe w przypadku, gdy dana osoba miała dużo płytek krwi, w porównaniu ze średnią, normalną ich ilością.

Bardzo wysoka liczba płytek krwi była związana z:

  • rakiem okrężnicy (4,38 razy większe ryzyko)
  • rakiem płuc (4,37 razy większe ryzyko)
  • rakiem jajnika (4,62 razy większe ryzyko)
  • rakiem żołądka (4,27 razy większe ryzyko)

Wiele rodzajów raka podwyższa liczbę płytek krwi, prawdopodobnie przez wzrost stężenia interleukiny 6, prozapalnej cytokiny, która stymuluje produkcję trombopoetyny (czynnik wzrostu płytek krwi, czyli trombopoetyna powstaje w wątrobie). Trombopoetyna nasila produkcję płytek krwi (poprzez wpływ na podziały komórek w szpiku kostnym).

Podsumowując

W świetle najnowszych badań wydaje się, że podwyższona liczba płytek krwi jest ważniejszym parametrem niż się wydawało i należałoby zwracać na nią większą uwagę niż do tej pory.

 

Referencje:

  • Kathleen Deska PAGANA, Timothy J. PAGANA „Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie”
  • Andrzej Folga, Artur Mamcarz Zaburzenia lipidowe https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/935,zaburzenia-lipidowe
  • Vasily Giannakeas i in. Analysis of Platelet Count and New Cancer Diagnosis Over a 10-Year Period https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2787932
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)