Stres oksydacyjny jest przyczyną wielu chorób. Niektórzy naukowcy twierdzą, że oddychanie powietrzem sprzyja starzeniu się wszystkich tkanek w ustroju. W takich okolicznościach powstaje dużo reaktywnych form tlenu. W szerokim znaczeniu przeciwutleniacz jest definiowany jako „każda substancja, która opóźnia, zapobiega lub usuwa uszkodzenie oksydacyjne cząsteczki docelowej”. Tak więc stres oksydacyjny oznacza brak równowagi między systemami chroniącymi ustrój (przeciwutleniaczami) i cząsteczkami, takimi jak wolne rodniki, które mogą uszkadzać wszelkiego rodzaju komórki.
- Stres oksydacyjny a choroby sercowo-naczyniowe: rola ziół
- Polifenole
- Wąkrota azjatycka
- Katechiny z herbaty
- Konwalia majowa
- Resweratrol
- Jesion wyniosły
- Glikozydy nasercowe (Naparstnica purpurowa)
Stres oksydacyjny a choroby sercowo-naczyniowe: rola ziół
Stres oksydacyjny powiązano, chociażby z chorobami sercowo-naczyniowymi, a są one główną przyczyną zgonów na całym świecie. Mnóstwo produktów ziołowych jest stosowanych w leczeniu i/lub leczeniu przewlekłych schorzeń sercowo-naczyniowych i związanych z nimi problemów. Dowody sugerują, że uszkodzenie komórek mięśnia sercowego może być spowodowane wytwarzaniem toksycznych ROS, takich jak nadtlenek wodoru czy rodniki ponadtlenkowe.
Notabene, „szamani XXI wieku” głoszą, iż woda utleniona leczy wszystkie choroby, nawet raka. W rzeczywistości wiele rodzajów nowotworów wytwarza nadtlenek wodoru, ze względu na jego reaktywne, niszczące okoliczne tkanki właściwości. Występuje on również w ustroju człowieka, ale organizm musi się przed tym związkiem bronić i trzymać go w ryzach.
Polifenole
W kilku badaniach wykazano, że spożywanie polifenoli ogranicza zapadalność na choroby wieńcowe. Wykazano, że kwercetyna, polifenol obficie występujący w cebuli, zmniejsza śmiertelność związaną z chorobą wieńcową poprzez hamowanie ekspresji metaloproteinazy (MMP-1) i wpływ na blaszki miażdżycowe. Aronia jest szczególnie bogata w polifenole, w szczególności antocyjany, a także procyjanidyny i flawonoidy (Kokotkiewicz i in. 2010).
Regularne stosowanie ekstraktu z aronii poprawia funkcje naczyniowe, aktywność metaboliczną oraz wykazuje działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne (Broncel i in. 2010; Qin i in. 2012; Zapolska-Downar i in. 2012). Podawanie aronii może przyczynić się do poprawy termogenezy i krążenia krwi.
Wąkrota azjatycka
Wykazano, że wąkrota azjatycka (Centella asiatica) wpływa na proces krzepnięcia krwi, łagodzi stres oksydacyjny i nadaje się do stosowania jako środek hipotensyjny (obniżający ciśnienie krwi). Podniesione ciśnienie krwi ma niezbity i bezpośredni związek z patologicznymi zmianami w nerkach i sercu.
Katechiny z herbaty
Wykazano, że katechiny herbaciane hamują powstawanie zmian miażdżycowych. Polifenole pochodzące z herbaty obniżają ciśnienie krwi poprzez działanie przeciwutleniające lub estrogenopodobne (naśladujące działanie estrogenów, które wywierają ochronny wpływ na układ sercowo-naczyniowy).
Konwalia majowa
Konwalia majowa (Convallaria majalis) zawiera glikozydy kardenolidowe. Inne związki w tej roślinie to konwallasaponina A, wolne flawonoidy, heterozydy i sole mineralne. Konwallotoksyna jest stosowana jako środek kardiotoniczny. Spowalnia ona pracę serca, dlatego powinna być stosowana tylko ze wskazań i pod nadzorem kardiologa.
Resweratrol
Spożywanie wina czerwonego lub wina bezalkoholowego skraca czas krwawienia i agregację płytek krwi. Resweratrol, polifenol winny, zapobiega agregacji płytek krwi poprzez preferencyjne hamowanie aktywności COX-1, która syntetyzuje tromboksan A2, induktor agregacji płytek i środek zwężający naczynia krwionośne. Niestety wino czerwone dostarcza dużo alkoholu, więc nie nadaje się do regularnego stosowania - koszt zdrowotny znacznie przewyższa potencjalne korzyści. O wiele lepszym pomysłem jest sięganie po suplement diety z resweratrolem.
Jesion wyniosły
Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), członek rodziny Oleaceae, zawiera dwie klasy związków fenolowych, głównie irydoidy i glukozydy sekoirydoidowe. Działa wazoprotekcyjnie (uszczelniają, wzmacniają naczynia krwionośne) oraz przeciwnadciśnieniowo.
Glikozydy nasercowe (Naparstnica purpurowa)
Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea) i naparstnica wełnista (Digitalis lanata) zawierają glikozydy nasercowe, czyli związki stosowane w niewydolności serca. Glikozydy łączą się z białkami mięśnia serca, dzięki temu osłabiony mięsień serca może się silniej i wydatniej kurczyć. Mogą działać antyarytmicznie, jednak podawane w dużych dawkach wywołują artymię. Digoksyna wpływa także na zjawiska elektrofizjologiczne serca. Wywiera ujemnie działanie chrono- i dromotropowe, co znaczy, że zmniejsza częstość rytmu serca (ilość uderzeń na minutę) oraz zwalnia przewodzenie w węźle przedsionkowo-komorowym.
Uwaga: opisane naparstnice są silnie trujące. Wszystkie części rośliny mogą być toksyczne dla człowieka. Stwierdzano również zatrucia zwierząt podczas wypasu. Dzieci chorują przez ssanie kwiatów lub spożywanie nasion, lub części liści. Zgony odnotowano wśród osób, które piły herbatę z naparstnicy błędnie identyfikowaną jako żywokost, chociaż gorzki smak często zniechęca do spożycia, a jej właściwości wymiotne ograniczają wchłanianie ogólnoustrojowe. Z tego powodu po naparstnicę nie należy sięgać samodzielnie, ale tylko za wiedzą, zgodą i według wskazań lekarza.
Referencje, badania naukowe, piśmiennictwo:
Bahare Salehi i in. Plant-Derived Bioactives and Oxidative Stress-Related Disorders: A Key Trend towards Healthy Aging and Longevity Promotion https://www.mdpi.com/2076-3417/10/3/947/htm
Gerard Nowak Surowce roślinne stosowane w chorobach układu krążenia i serca http://www.herbapolonica.pl/magazines-files/2677208-10.pdf
Keisuke Sonoda, Wataru Aoi,corresponding author Tomoaki Iwata, and Yanmei Li “Anthocyanin-rich Aronia melanocarpa extract improves body temperature maintenance in healthy women with a cold constitution” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3843504/
E. Mutschler "Farmakologia i toksykologia", WYDANIE III
https://www.drugs.com/npp/digitalis.html
https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=222
To, ze w artykule o polifenolach nie ma nawet wzmianki o czystku, to albo przeoczenie albo ignorancja. Pod wzgledem zawartosci polifenoli ma on ich kilkukrotnie wiecej niz zielona herbata.
ale to jednak zieloną herbatę uznaje się za najlepszy napój dla zdrowia https://www.sfd.pl/art/Suplementy/Dlaczego_zielona_herbata_jest_a%C5%BC_tak_wa%C5%BCna_dla_zdrowia_-a4972.html
Najlepiej i tak łączyć różne źródła antyoksydantów (stąd zalecenie, aby jeść kolorowo), więc nie ma przeszkód, żeby korzystać i z tego i z tego...
W mieszankach ziołowych o działaniu antymiażdżycowym też jest kilka składników, które wzajemnie się uzupełniają.
Ogólnie to "wytrawne" i gorzkawe smaki łączą się z obecnością dużej ilości polifenoli (np.grejpfrut, kakao, cynamon) i dobrze jest takie polubić i od małego przyzwyczajać dzieci, żeby miały potem swój udział w codziennej diecie. Zachodnia, przetworzona dieta jest z nich wyjałowiona, jak i często z kwaśnego - ludzie na niej wychowani preferują słodko-mdłe i słone smaki.
Te gorzko-kwaśne smaki dają też z reguły "hamulec" dla ilości spożywanego pokarmu, więc dobrze jest o nich pamiętać, jeśli mamy skłonności do przejadania się.