Presenteeism jest zjawiskiem, w którym pracownicy, mimo choroby, dyskomfortu fizycznego lub psychicznego, decydują się na przychodzenie do pracy. Presenteeism, choć może wydawać się korzystny dla pracodawcy z punktu widzenia nieprzerwanej produktywności, niesie jednak ze sobą istotne konsekwencje, zarówno dla zdrowia pracownika, jak i dla dochodów pracodawcy.
Skutki presenteeismu dla pracownika
Ignorowanie własnych potrzeb zdrowotnych i kontynuowanie pracy w stanie choroby może prowadzić do pogorszenia ogólnego stanu zdrowia każdego pracownika. Przykładowo, pracownik cierpiący na infekcję górnych dróg oddechowych, który zdecyduje się pracować, zamiast odpoczywać, może doświadczyć zaostrzenia objawów lub rozwinięcia powikłań.
Dodatkowo chroniczny stres wynikający z pracy podczas choroby może wpłynąć negatywnie na układ odpornościowy, pogłębiając istniejące problemy zdrowotne lub stwarzając podatność na nowe. W kontekście zdrowia psychicznego presenteeism może przyczyniać się do wypalenia zawodowego, zwiększonego poziomu stresu oraz problemów z koncentracją i wydajnością.
Skutki presenteeismu dla pracodawcy
Choć presenteeism może dla pracodawcy wydawać się korzystny w krótkoterminowej perspektywie, w długoterminowej prowadzi do znaczących strat finansowych. Pracownicy, którzy pracują będąc chorzy, często są mniej produktywni, co może wpłynąć na ogólną wydajność zespołu. Dodatkowo, istnieje ryzyko przekazywania chorób zakaźnych innym pracownikom, co może zwiększyć ogólny poziom absenteizmu w firmie.
Długofalowo, presenteeism może również prowadzić do zwiększenia kosztów opieki zdrowotnej ponoszonych przez pracodawców, ponieważ pracownicy, którzy regularnie ignorują swoje potrzeby zdrowotne, mogą w przyszłości wymagać bardziej intensywnej i kosztownej opieki medycznej.
Ważna obserwacja dotycząca presenteeismu
W ramach przełomowego badania przeprowadzonego wśród pracowników japońskich firm, badacze starali się rozwikłać złożone relacje między nawykami życiowymi a presenteeism, badając dodatkowo, jak te związki mogą różnić się między płciami.
Badanie, będące analizą przekrojową, zagłębiło się w dane z kwestionariuszy samooceny dotyczących nawyków życiowych. Kwestionariusze te były częścią specyficznych badań zdrowotnych przeprowadzonych w 2016 roku wśród 12 476 pracowników z Japoni. Do oceny presenteeismu wykorzystano skróconą formę Kwestionariusza Światowej Organizacji Zdrowia dotyczącego Zdrowia i Wydajności Pracy (HPQ). Oprócz tego, badacze włączyli do analizy dane z roszczeń ubezpieczeniowych zdrowotnych, dążąc do stworzenia kompleksowego obrazu zdrowia i wydajności pracy pracowników.
Wyniki ujawniły ciekawe zależności. Zarówno pracownicy płci męskiej, jak i żeńskiej wykazali wyraźne powiązania między niektórymi nawykami życiowymi, a presenteeism. Wśród tych nawyków, niewystarczający sen wyłonił się jako najbardziej znaczący czynnik. Brak regularnych ćwiczeń i zwyczaj jedzenia późnych kolacji również wykazały silną korelację z presenteeismem. Wyniki te sugerują, że podstawowe zachowania zdrowotne, czyli sen, aktywność fizyczna i wzorce jedzenia, są kluczowe dla zrozumienia i rozwiązywania problemu presenteeismu w miejscu pracy.
U mężczyzn presenteeism był związany z dodatkowymi czynnikami, takimi jak wolne tempo chodzenia, czy palenie papierosów. Dla kobiet szybkie tempo jedzenia było związane z wyższym poziomem presenteeismu.
Czynniki prowadzące do presenteeismu
|
Grupa osób |
Czynnik |
|
Kobiety |
Szybkie jedzenie |
|
Mężczyźni |
Wolne chodzenie, palenie papierosów |
|
Kobiety i mężczyźni |
Niewystarczający sen |
Regulacja jakości snu
Wspomaganie dobrej regeneracji nocnej wydaje się być kluczowe w zapobieganiu nadmiernie częstym chorobom wśród pracowników. Należy dbać o regularne godziny snu, spanie w ciemnym i przewietrzonym pomieszczeniu, czy unikanie nadmiaru substancji stymulujących i nadmiernego wysiłku. Kiedy jednak pomimo utrzymania dobrych warunków sen nie jest tak satysfakcjonujący, jak trzeba, by być produktywnym, zainteresować się można suplementacją diety.
Podsumowanie
Osoby zaniedbujące sen, które przychodzą do pracy mimo choroby, mogą znaleźć ulgę i wspomóc regenerację nocną dzięki zastosowaniu naturalnych suplementów, takich jak melatonina, magnez oraz wyciągi z melisy i chmielu. Melatonina, znana jako hormon snu, odgrywa kluczową rolę w regulacji cyklu dobowego organizmu i może być pomocna w przywracaniu zdrowego rytmu snu, szczególnie dla osób z zaburzeniami.
Magnez jest znany z jego relaksujących właściwości, które mogą przyczynić się do lepszego relaksu i głębszego snu. Z kolei melisa i chmiel są często wykorzystywane w ziołolecznictwie ze względu na ich właściwości uspokajające.
Źródła:
Tsuchida, M., Monma, T., Ozawa, S. et al. Relationships between lifestyle habits and presenteeism among Japanese employees. J Public Health (Berl.) (2023). https://doi.org/10.1007/s10389-023-02136-4
W dzisiejszych polskich realiach (i nie tylko polskich), kiedy szacunek dla pracownika nie istnieje, normalne zachowania grożą utratą pracy.