Istnieje coraz więcej dowodów na to, że stres oksydacyjny odgrywa ważną rolę w rozwoju i progresji miażdżycy. Witamina C jest głównym rozpuszczalnym w wodzie przeciwutleniaczem w ludzkim osoczu i postawiono hipotezę, że chroni przed rozwojem choroby niedokrwiennej serca.
W kilku badaniach epidemiologicznych wykazano, że im więcej w diecie było witaminy C, tym niższe było ryzyko pojawienia się chorób układu krążenia, raka i śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny.
Badanie naukowe
W badaniu uwzględniono dane od 3258 mężczyzn w wieku 60–79 lat, u których nie zdiagnozowano zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu lub cukrzycy. Spożycie owoców i warzyw oraz ilość witaminy C w diecie oceniono za pomocą kwestionariuszy.
Wyniki
- im więcej było witaminy C, tym niższe było stężenie CRP (białka ostrej fazy) oraz tkankowego aktywatora plazminogenu, czyli t-PA (markera dysfunkcji śródbłonka),
- wysokie stężenie witaminy C we krwi zmniejszało o 44% szansę na podwyższone stężenia białka C-reaktywnego i t-PA,
- stężenie witaminy C w osoczu (ale nie w diecie) wykazywało odwrotny związek zarówno ze stężeniem fibrynogenu, jak i lepkością krwi. Fibrynogen to rozpuszczalne białko osocza. Białko ostrej fazy jest czynnikiem ryzyka udaru i choroby niedokrwiennej serca.
Interpretacja
Przykładowo miażdżyca i choroba niedokrwienna serca (CHD) są związane z podwyższonym stężeniem interleukiny 6 (IL-6), białka C-reaktywnego (CRP) i czynnika martwicy nowotworów (TNF-α) w ustroju. t-PA jest markerem zaburzeń funkcji śródbłonka, jak również predyktorem ryzyka pojawienia się choroby niedokrwiennej serca. Aktywuje fibrynolizę. Plazminogen jest rodzajem „szczotki” wymiatającej zakrzepy wewnątrznaczyniowe. Normalnie jego podwyższone stężenie nie rokuje dobrze, może świadczyć o uszkodzeniach wątroby.
Z cytowanego eksperymentu wynika, że im większa była podaż witaminy C w diecie, tym osiągała wyższe stężenie we krwi. Z kolei wysokie stężenie kwasu askorbinowego we krwi hamuje białko C-reaktywne (marker stanu zapalnego) i t-PA. W cytowanym badaniu za „dużo” uznano minimum 100 mg witaminy C dziennie. Witamina C miała niewielki wpływ na lepkość krwi i na stężenie fibrynogenu. Witamina C wykazuje działanie przeciwzapalne i jest związana z polepszeniem funkcjonowania śródbłonka u mężczyzn, co zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe. Śródbłonek jest warstwą bardzo wyspecjalizowanych komórek, które pokrywają wewnętrzną powierzchnię naczyń krwionośnych i limfatycznych oraz zastawki serca. Witamina C nie jest jedynie ważnym antyoksydantem, ale dosłownie, może ratować życie.
Referencje, badania, literatura:
S Goya Wannamethee i in. Associations of vitamin C status, fruit and vegetable intakes, and markers of inflammation and hemostasis https://academic.oup.com/ajcn/article/83/3/567/4607492?login=true
