Jak niebezpieczny jest brak snu i praca w nocy?

Melatonina to jeden z głównych hormonów związanych z regulacją snu. 5-metoksy-N-acetylotryptamina została odkryta i wyizolowana z szyszynki bydlęcej w 1958 roku przez Aarona Lernera. Melatonina jest głównym hormonem wydzielanym przez szyszynkę. Oprócz tego można ją też znaleźć w siatkówce, komórkach szpiku kostnego, płytkach krwi, skórze, limfocytach, gruczole Hardera, móżdżku, a zwłaszcza w przewodzie pokarmowym gatunków kręgowców.

Melatonina może być również syntetyzowana w komórkach enterochromafinowych (nabłonka jelitowego). Uwalnianie melatoniny pochodzenia żołądkowo-jelitowego do krążenia wydaje się zależeć od podaży pokarmu szczególnie tryptofanu.

Jak melatonina może oddziaływać przeciwrakowo?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, iż alkohol jest kancerogenem I klasy (ściślej rzecz ujmując, jeden z jego metabolitów). Ponadto alkohol działa rakotwórczo podwójnie, ponieważ w drugim ważnym mechanizmie oddziałuje, zakłócając sen. Wiele osób korzystających z tego narkotyku „zarywa” noce, co od dawna jest sklasyfikowane jako czynnik rakotwórczy (wg IARC).

Jak niebezpieczny jest brak snu i praca w nocy?

Według naukowców melatonina bierze udział w dobowej regulacji snu i ułatwia zapadanie w sen, hamowaniu rozwoju i wzrostu raka oraz wzmacnianiu funkcji immunologicznych. Osoby, takie jak pracownicy nocnej zmiany, którzy są regularnie narażeni na światło w nocy, doświadczają zaburzeń rytmu biologicznego (tj. dobowego), w tym dobowych zmian fazowych, nocnego tłumienia wydzielania melatoniny i zaburzeń snu. Ponadto cierpią one z powodu osłabienia funkcji odpornościowych ustroju, a z tego powodu są również narażone na zwiększone ryzyko zachorowania na wiele różnych rodzajów raka.

Istnieje wzajemna interakcja i regulacja pomiędzy snem a układem odpornościowym, zupełnie niezależna od melatoniny. Zaburzenia snu mogą prowadzić do supresji immunologicznej i przesunięcia w kierunku dominacji cytokin stymulujących rozwój nowotworów. Niektóre badania sugerują, że skrócony czas snu nocnego wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju raka piersi.

Nie jest znany względny indywidualny wkład zaburzeń snu, zakłóceń dobowych spowodowanych ekspozycją na światło w nocy oraz związanych z tym upośledzeń produkcji melatoniny i funkcji immunologicznych w inicjacji i promocji raka u osób z grup wysokiego ryzyka, takich jak pracownicy nocnej zmiany. Wzajemne wzmacnianie oddziałujących na siebie rytmów dobowych produkcji melatoniny, cyklu snu i czuwania oraz funkcji układu odpornościowego może wskazywać na nową rolę niezakłóconego, wysokiej jakości snu, a może nawet, co ważniejsze, nieprzerwanej ciemności, jako niedocenianego wcześniej endogennego mechanizmu zapobiegania nowotworom.

Podsumowując

Istnieją przekonujące dowody/mechanizmy, dzięki którym melatonina może wspomagać czas trwania i poprawiać jakość snu, a więc pośrednio oddziaływać antynowotworowo.

Referencje, badania naukowe, piśmiennictwo:

Sylvie Tordjman i in. Melatonin: Pharmacology, Functions and Therapeutic Benefits https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5405617/

Amnon Brzezinski i in. Effects of exogenous melatonin on sleep: a meta-analysis https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1087079204000607

David E.Blask Melatonin, sleep disturbance and cancer risk https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1087079208000786