Hormonalna terapia zastępcza wzbudza niemałe kontrowersje i nie bez powodu. Z niszy rynkowej ta dziedzina w XXI wieku rozrosła się do gigantycznego rynku usług. Jednak czy podawanie np. testosteronu przynosi mężczyznom korzyści?
Badanie naukowe I
Jak zwykle ta moneta ma dwie strony i wiele zależy od sposobu podawania i rodzaju środka hormonalnego. W jednym z badań ustalano wpływ podawanie testosteronu na kości, skład ciała, mięśnie, sprawność fizyczną u starszych mężczyzn.
Uczestnicy otrzymywali 5 mg testosteronu dziennie, przezskórnie (w postaci żelu). Dlaczego 5 mg? Bo testosteron podawany w tej formie cechuje niższa biodostępność. Testosteron lub placebo podawano od 12 do 24 miesięcy. Wszyscy mężczyźni otrzymywali także wapń (z diety i w postaci suplementu 1500 mg na dobę) i oraz witaminę D3 (1000 IU na dobę).
Wyniki
- stężenia testosteronu po roku wynosiły 583 ng / dl, a biodostępnego testosteronu 157 ng / dl
- podawanie testosteronu zwiększyło gęstość mineralną kości kręgosłupa lędźwiowego o 3,2%, a szyjki kości udowej o 1,4%.
- w grupie testosteronu nastąpił wzrost beztłuszczowej masy ciała i spadek masy tłuszczowej, ale między grupami testosteronu i placebo nie było różnic w sile ani wydolności fizycznej
- terapia testosteronem nie spowodowała zagrożenia zdrowotnego
Wniosek
Starsi, wątli mężczyźni otrzymujący substytut testosteronu zwiększyli stężenie testosteronu i odnotowali korzystne zmiany w składzie ciała, niewielkie zmiany w gęstości mineralnej kości, jednak brak było istotnych zmian w funkcjonowaniu fizycznym.
Badanie naukowe II
W innym badaniu bardzo podobne efekty przyniósł środek z grupy 19-nortestosteronu (pochodna testosteronu, lepiej znany jako nandrolone). Trzydzieści dwie panie otrzymały iniekcje 50 mg nandrolonu, a 33 otrzymywało placebo co 3 tygodnie.
Wyniki
- w porównaniu z wartością wyjściową, nandrolone decanoate zwiększył gęstość mineralną odcinka lędźwiowego kręgosłupa (o 3,4% i o 3,7%) i szyjki kości udowej (o 4,1% i o 4,7%), odpowiednio po roku i dwóch latach,
- w porównaniu do grupy placebo, grupa nandrolonu decanoate wykazała istotnie zwiększoną gęstość mineralną krętarza i szyjki kości udowej
- nandrolone decanoate znacząco zmniejszył częstość występowania nowych złamań kręgów (21% w porównaniu z 43% w grupie placebo)
- grupa, której podawano nandrolone decanoate wykazała znaczny statystyczny wzrost beztłuszczowej masy ciała po pierwszym (6,2%) i drugim roku (11,9%) stosowania leku.
Podsumowanie
Wydaje się więc, iż testosteron, nandrolone (a także boldenone) mogą znaleźć pewne zastosowanie w terapii osób w podeszłym wieku. Jednak podawanie większych dawek iniekcyjnych jest obarczone na tyle dużym ryzykiem, iż skórka nie jest warta wyprawki. Trochę inaczej wygląda kwestia podawania małych dawek w postaci przezskórnej lub ze specjalnego implantu.
Referencje, badania, literatura:
Anne M. Kenny i in. Effects of Transdermal Testosterone on Bone and Muscle in Older Men with Low Bioavailable Testosterone Levels, Low Bone Mass, and Physical Frailty https://agsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1532-5415.2010.02865.x
Frisoli A Jr1, Chaves PH, Pinheiro MM, Szejnfeld VL The effect of nandrolone decanoate on bone mineral density, muscle mass, and hemoglobin levels in elderly women with osteoporosis: a double-blind, randomized, placebo-controlled clinical trial.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15972619