Kolagen jest powszechnie występującym białkiem należącym do białek włókienkowych. Stanowi 25% masy protein w organizmie człowieka. Buduje np. elementy tkanki łącznej (więzadła, ścięgna), zapewnia elastyczność skórze (obok włókien keratynowych), podtrzymuje strukturę kości i zębów, jest ważny dla podtrzymania funkcji, jakie spełniają kości.
Skąd zainteresowanie kolagenem?
Jako kluczowy składnik budujący włosy, skórę i paznokcie, kolagen wywołuje duże zainteresowanie pod względem właściwości dermatologicznych, wpływu na starzenie, estetykę skóry i pozytywne oddziaływanie na zdrowie człowieka.
Chrząstka stawowa jest zbudowana z komórek tkanki chrzęstnej (chondrocytów) zawieszonych w macierzy pozakomórkowej, w skład której wchodzą głównie woda, proteoglikany, składniki mineralne oraz sieć włókien kolagenu typu II (w mniejszym stopniu inne typy kolagenu).
Prawidłowa chrząstka (razem z płynem stawowym) pozwala na wykonywanie ruchów w stawie oraz umożliwia równomierne rozłożenie obciążenia w stawie (amortyzacja wstrząsów i sił kompresyjnych). Więzadła zawierają głównie fibrylarny kolagen typu I (podobnie jak skóra, kości, ścięgna, rogówka). Z kolei ścięgna także kolagen niefibrylarny (typ XII i XIV).
A to znaczy, że chodzenie, bieganie, jazda na rowerze, wykonywanie przysiadów i innych ćwiczeń siłowych w dużej mierze zależą od właściwego funkcjonowania stawów, amortyzacji przeciążeń i ilości kolagenu w ustroju.
Czy kolagen ma wpływ na stawy?
W jednym z badań w okresie od września 2005 do czerwca 2006 zrekrutowano 147 osób. Dane od 97 ze 147 osób można było ocenić statystycznie. 147 osób (72 mężczyzn, 75 kobiet) zostało losowo przydzielonych do dwóch grup: otrzymującej 25 ml preparatu zawierającego 10 g hydrolizatu kolagenu oraz otrzymującej placebo, które składało się z 25 ml płynu zawierającego ksantan.
Wyniki eksperymentu naukowego
- Suplementacja kolagenem w ciągu 6 miesięcy miała wpływ na ból stawów w spoczynku, ból stawów podczas chodzenia, ból stawów podczas stania, ból stawów podczas przenoszenia przedmiotów oraz ból stawów podczas podnoszenia ciężarów.
- Suplementacja kolagenem była skuteczniejsza u osób, które wyjściowo cierpiały z powodu bólu kolan.
Wniosek
W cytowanym eksperymencie wykazano zmniejszenie bólu stawów u osób otrzymujących hydrolizat kolagenu.
Referencje:
- Kristine L. Clark i in. 24-Week study on the use of collagen hydrolysate as a dietary supplement in athletes with activity-related joint pain https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1185/030079908x291967
- Monika Morąg1, Agnieszka Burza „Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze” http://jhsm.san.edu.pl/issues/JHSM_6_5.pdf
- Granner Daryl K, Murray Robert K., Rodwell Victor W. “Biochemia Harpera ilustrowana” Wydanie 6, PZWL
- “Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego” Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego i akademii medycznych pod redakcją prof. dr. hab. n. med. Jana Górskiego
- Denise Zdzieblik, Steffen Oesser, Manfred W. Baumstark,3 Albert Gollhofer,1 and Daniel König “Collagen peptide supplementation in combination with resistance training improves body composition and increases muscle strength in elderly sarcopenic men: a randomised controlled trial” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4594048/
- J.E.EASTOE “The Amino Acid Composition of Mammalian Collagen and Gelatin” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1215839/pdf/biochemj00862-0065.pdf
- Hays NP1, Kim H, Wells AM, Kajkenova O, Evans WJ. “Effects of whey and fortified collagen hydrolysate protein supplements on nitrogen balance and body composition in older women” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19465192
Skoro witamina D3 zmniejsza ryzyko powstawania nowotworów poprzez korzystny wpływ na jakość tkanek, to kolagen (pod dostatkiem) także?...
Wydaje mi się to równoległą korzyścią przy okazji zwalczania problemów ze stawami. Polepszenie się kondycji stawów byłoby dobrą oznaką i w tym kierunku.