„Dobry cholesterol" wcale nie taki dobry? 

Cholesterol jest związkiem niezbędnym nam do życia. Niestety, według większości obecnych strategii leczenia nadal uznaje się zmniejszanie jego stężenia za zawsze korzystne dla zdrowia. Niektóre nowsze meta-analizy i badania wcale nie potwierdzają korzyści ze stosowania statyn. Starsze eksperymenty opracowane przez naukowców obficie „wspomaganych” finansowo dały przewidywalne wyniki, zgodne z oczekiwaniami koncernów sprzedających tego rodzaju leki.

To nie znaczy, że wysokie stężenie cholesterolu nie jest szkodliwe dla zdrowia, tylko iż jego obniżanie statynami jest tylko próbą naginania rzeczywistości. Wskutek takiej terapii przyczyna wysokiego stężenia cholesterolu pozostaje nienaruszona. Przypomina to branie opioidów na ból stawów czy zęba. Owszem, zyskujemy chwilową poprawę, ale wcale nie dotykamy źródła problemu. Po wygaśnięciu działania leku ból powróci. Zresztą, problem nie jest nowy. Znam setki przypadków ludzi, którzy stosują leki na cukrzycę (lub wstępną jej fazę), nadciśnienie, stawy, korygujące lipidogram, a często jest to tylko leczenie objawowe.

Czy cholesterol HDL jest naprawdę dobry?

5 lipca na łamach JAMA opublikowano wyniki badania opisującego paradoksalne niekorzystne skutki bardzo wysokiego stężenia HDL. Tak, dotyczą sławetnego „dobrego cholesterolu”. Problem polega na tym, iż HDL jest transporterem cholesterolu, więc jako nośnik pozostaje obojętny. Drugi problem opisywałem wiele lat temu. Już wtedy wyniki publikowanych badań wskazywały, iż zbyt wysokie stężenia cholesterolu LDL, jak i HDL mogą być niekorzystne dla zdrowia. Nowe dowody, opublikowane w JAMA Cardiology, pochodzą z badania kohortowego, które obejmowało łącznie ~20 tys. pacjentów z chorobą wieńcową (CAD). Dane pochodziły z brytyjskiego Biobanku i Emory Cardiovascular Biobank, a pacjenci byli obserwowani od 6,7 do 9 lat.

Wyniki

Po analizie danych pochodzących od 14478 uczestników zarejestrowanych w brytyjskim biobanku okazało się, że osoby ze stężeniem HDL-C wyższym niż 80 mg na dl były narażone na 96% wyższe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny i o 71% wyższe ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, w porównaniu z tymi ze stężeniem HDL-C w zakresie od 40 do 60 mg/dl (czyli uznawanym za normalny np. wg norm ESAP),

Wyniki te zostały powtórzone u 5467 pacjentów z bazy Emory Cardiovascular Biobank.

Komentarz

Co najgorsze, w dotychczas stosowanych normach laboratoryjnych stężenie HDL powyżej 60 miligramów na decylitr enigmatycznie określa się jako optymalne. Czyli osoba mająca stężenie „dobrego” cholesterolu powyżej 80 mg na dl nie będzie w żaden sposób alarmowana, ba, prawdopodobnie lekarz pochwali ją, że „jest zdrowa”! Nie ma czegoś takiego jak „dobry” i „zły” cholesterol.

Zbyt wysokie, jak i zbyt niskie stężenia cholesterolu, jego frakcji czy transporterów mogą wydatnie skracać nam życie, a szczególnie u osób z predyspozycjami genetycznymi np. do chorób sercowo-naczyniowych czy kancerogenezy (niskie stężenie cholesterolu powiązano z występowaniem raka). Nie ma też żadnych dowodów na to, iż sztuczne regulowanie stężenia cholesterolu przynosi korzyści zdrowotne. Prawdopodobnie będzie trzeba poczekać 10-15 lat na zmianę podejścia do statyn. Obecnie są masowo wypisywane jako „cudowne pigułki”.

Referencje:

Chang Liu i in. Association Between High-Density Lipoprotein Cholesterol Levels and Adverse Cardiovascular Outcomes in High-risk Populations https://jamanetwork.com/journals/jamacardiology/article-abstract/2792282

Anita Slomski High HDL Cholesterol Linked With Death in Coronary Artery Disease