Istnieją różne rodzaje bólu głowy. Niektóre z nich występują tylko w nocy, inne w nocy i nad ranem, inne uzależnione są od pogody i wielu innych czynników. Co charakteryzuje nocne bóle głowy? Jakie są ich objawy i przyczyny?
Śródsenny ból głowy, zwany budzikowym bólem głowy
Tego typu bóle głowy występują rzadko. Według The Migraine Trust pojawiają się one najczęściej u osób powyżej 50. roku życia, ale oczywiście może się zdarzyć, że doświadczy ich młodsza osoba. Śródsenny ból głowy występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, i tylko podczas snu. Jeśli dana osoba odczuwa nocne bóle głowy więcej, niż dziesięć razy w miesiącu, to prawdopodobnie są to śródsenne bóle. Bywa, że ból pojawia się także podczas snu w ciągu dnia.
Śródsenny ból głowy nazywany jest często budzikowym bólem głowy, ponieważ powoduje on, że ludzie się wybudzają. I to często o tej samej porze w ciągu nocy (okazuje się, że najczęściej między 1 a 3 godziną).
Jakie są objawy śródsennego bólu głowy?
- ból po jednej lub obu stronach głowy
- ból, który trwa od 15 minut do 4 godzin (zwykle około 30–60 minut)
- zwiększona wrażliwość na światło i dźwięk
- łzawiące oczy lub zatkany nos
- nudności.
Klasterowy ból głowy
Są to epizody bólu głowy i mogą występować nawet do ośmiu razy w ciągu doby. Zwykle trwają od 15 minut do 3 godzin. Bardzo często występują one w nocy i wybudzają po 1-2 godzinach po zaśnięciu. Ból klasterowy jest jednym z najbardziej bolesnych.
Naukowcy nie są pewni, co powoduje klasterowy ból głowy, ale twierdzą, że pewną rolę może odgrywać genetyka. Ból ten występuje najczęściej u osób powyżej 20. roku życia. Często doświadczają go osoby palące. Jest też wykaz czynników, które mogą wywoływać klasterowy ból głowy.
Należą do nich m.in.:
- spożycie alkoholu
- intensywne zapachy, np. opary farby, rozpuszczalniki
- niektóre formy wysiłku fizycznego
- przegrzanie.
Objawy klasterowego bólu głowy:
- silny przeszywający ból głowy po jednej stronie, który może obejmować obszar oka i skroni
- czerwone, łzawiące oczy
- katar
- pocenie się w miejscu głowy, gdzie występuje ból
- ból głowy, który nagle ustaje.
Napięciowy ból głowy
Napięciowy ból głowy może wystąpić np. z powodu stresu, napiętych mięśni lub zmęczenia. Ludzie mogą odczuwać napięcia głowy w nocy, z powodu narastania napięcia w ciągu dnia.
Do objawów napięciowego bólu należy:
- tępy ból i uczucie ściskania po obu stronach głowy
- ból, który daje poczucie ucisku paska wokół głowy
- bolące mięśnie szyi, ramion i pleców
- ucisk w szczęce
- ból trwający od 20 minut do 2 godzin.
Migrena
Kto cierpi na migrenę, ten dobrze wie, że nie zna ona dnia ani godziny i potrafi pojawić się o każdej porze, także w nocy.
Według American Migraine Foundation wczesny poranek jest najczęstszą porą, kiedy pojawia się migrena. Wynika to z faktu, że wszelkie leki przeciwbólowe stosowane w leczeniu często przestają działać po 4-8 godzinach. National Sleep Foundation informuje, że 50% epizodów migreny występuje między godziną 4 a 9 rano.
Objawy migreny obejmują:
- od umiarkowanego do silnego bólu
- nudności
- wymioty
- zwiększona wrażliwość na światło i dźwięk
- zmiany w widzeniu, pojawiają się migające światła czy zygzakowate wzory.
Każdy z epizodów migreny może trwać od 4 do 72 godzin.
Diagnoza bólu głowy
Aby zdiagnozować rodzaj bólu głowy, lekarz przeprowadza badanie oparte głównie na analizie dotychczasowych objawów. W niektórych przypadkach pomocne są także badania krwi, rezonans czy testy EEG.
Jak przebiega leczenie?
Leczenie może się różnić w zależności od rodzaju bólu głowy.
Śródsenny ból głowy
Osoba cierpiąca na śródsenny ból głowy może spożywać przed snem kofeinę. Nie przeszkadza ona tym osobom w spaniu. Inne leczenie polega na przyjmowaniu różnych substancji, takich jak: melatonina, flunaryzyna, indometacyna, węglan litu, oczywiście w porozumieniu z lekarzem, ponieważ nie każdy może przyjmować każdą z nich.
Przykładowo, osoba z wrzodami żołądka powinna unikać indometacyny, osoby, które stosują leki moczopędne lub mają choroby nerek czy tarczycy, powinny skonsultować z lekarzem przyjmowanie węglanu litu.
Klasterowy ból głowy
Na ten rodzaj bólu nie ma obecnie lekarstwa, ale istnieją opcje łagodzące ból głowy. Bóle te są niespodziewane i gwałtowne, zatem leki przeciwbólowe nie są tutaj wystarczająco skuteczne.
Według Migraine Trust, skuteczne leczenie klasterowego bólu głowy może obejmować:
- Wyższy przepływ tlenu przez maskę tlenową. Wdychanie tlenu z szybkością 7-12 litrów na minutę może opóźnić lub zatrzymać epizod bólu głowy. Leczenie to może zająć 15-20 minut.
- Lek w postaci zastrzyku – sumatryptan - łagodzin ból głowy w około 10 minut. Lek w postaci tabletek czy aerozolu do nosa również może być pomocny, ale ma trochę wolniejsze działanie
- zolmitryptan – aerozol do nosa
- zapobieganie poprzez stosowanie leków zapobiegawczych, takich jak: werapamil, metysergid, kortykosteroidy, ergotamina i inne. To są leki, zatem przyjmowanie ich może nastąpić tylko w porozumieniu z lekarzem.
Napięciowe bóle głowy
W przypadku tego bólu skuteczne mogą się okazać leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, które można przyjąć przed snem. Pomocna będzie także ciepła kąpiel, prysznic czy kompres, które pomogą rozluźnić mięśnie.
Migrena
Obecnie nie ma lekarstwa na migrenę, choć jest dostępna cała masa leków, które łagodzą objawy. Część leków dostępna jest bez recepty, ale nie ma gwarancji, że będą one skuteczne dla kogoś, kto cierpi na wyjątkowo ciężką migrenę. Nasz organizm uodparnia się na leki, dlatego w porozumieniu z lekarzem czasami się je zmienia.
Kiedy należy iść do lekarza?
Bólu głowy nie należy ignorować. Jeśli pojawia się często, to jest to wystarczający powód, by skonsultować się np. z neurologiem. Jeśli cierpisz na silne bóle nocne, koniecznie zgłoś się do lekarza. Powinien on przeprowadzić testy, w celu znalezienia przyczyny bólu (choć nie jest to łatwe), i wybrać opcję leczenia.
Do lekarza powinna się też zgłosić każda osoba, która:
- jest po 50. roku życia i odczuwa nowe, regularne bóle
- zauważyła zmiany osobowościowe i zmiany stanu psychicznego
- uderzyła się i odczuwa ból
- nie jest w stanie wykonywać codziennych czynności z powodu bólu
- jest zmęczona i czuje osłabienie mięśni.
Bóle nocne są bardzo męczące i obciążające nasz organizm. Warto zatem zadbać o jego jakość poprzez wprowadzenie dobrych nawyków, chociażby takich jak:
- chodzenie spać i budzenie się o tych samych porach
- dostarczanie sobie ok. 7-8 godzin snu każdego dnia
- unikanie przed snem kofeiny, chyba że jest ona zalecana
- unikanie alkoholu, nikotyny
- szukania metody na odprężenie przed snem, np. książka, film, ciepła kąpiel.
Podsumowanie
Bóle głowy są dla nas dużym obciążeniem, a jeśli występują w nocy, to utrudniają nam prawidłowe funkcjonowanie jeszcze bardziej. Można je złagodzić poprzez stosowanie leków (oczywiście w porozumieniu z lekarzem), technik relaksacyjnych i dobrych nawyków spania. Żadnego bólu nie należy lekceważyć i zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
