Podwyższone stężenie hCG - co oznacza?

Kiedyś myślano, iż są hormony „kobiece” i „męskie”. W ostatnich latach okazało się, iż jest to błędne myślenie, a hormony kiedyś uznawane za „kobiece” mają kolosalne znaczenie dla mężczyzny (np. estradiol jest ważny dla zdrowia stawów, kości, układu sercowo-naczyniowego, odgrywa krytyczną rolę w regulacji ilości tkanki tłuszczowej).

1. Czym jest i za co odpowiada hCG?
2. Jakie powinno być stężenie hCG w ustroju?
3. Kiedy stężenie hCG jest podwyższone?
4. Podsumowanie

Czym jest i za co odpowiada hCG?

hCG (human chorionic gonadotropin) to gonadotropina kosmówkowa. Została odkryta w 1920 r., a dopuszczona do stosowania w USA od 5 marca 1973 r. Działanie hCG jest bardzo podobne do LH (hormonu luteinizującego). W efekcie hCG u mężczyzn pobudza wydzielanie androgenów, w szczególności testosteronu w komórkach Leydiga. 

Fizjologicznie hCG powstaje w czasie ciąży w łożysku. Co ciekawe, jedynym hormonem posiadającym zdolność pobudzania receptora dla FSH jest... FSH (hormon folikulotropowy). hCG to jeden z najczęściej stosowanych preparatów pozwalających na przywrócenie funkcjonowania jąder po cyklu np. na sterydach anaboliczno-androgennych, prohormonach itd.

Jakie powinno być stężenie hCG w ustroju?

Wg „testów laboratoryjnych i badań diagnostycznych w medycynie” u mężczyzn i kobiet nie będących w ciąży normalnie wynosi < 5 mIU/mL. Normy ESAP 2015 są bardziej restrykcyjne i wg nich stężenie (β-hCG) w surowicy krwi powinno wynosić <3,0 mIU/mL (<3.0 IU/L). Stężenie hCG szybko rośnie w ciąży i osiąga stężenie od 100 do 5000 IU/mL w 2-3 tygodniu oraz od 1000 do 50000 w 4-5 tygodniu.

Kiedy stężenie hCG jest podwyższone?

Jak podają Helene Heidegger i wsp., ekspresję hCG obserwuje się w kilku typach nowotworów złośliwych, w tym w: raku prostaty, raku jelita grubego, gruczolakoraku płuca i różnych nowotworach ginekologicznych, takich jak: gruczolakorak endometrium, rak piersi, rak szyjki macicy i rak jajnika.

Ludzka gonadotropina kosmówkowa może być również możliwym mediatorem wzrostu mięśniaka gładkokomórkowego podczas ciąży (jest najczęstszym niezłośliwym nowotworem trzonu macicy). Ponadto stężenie hCG może być podwyższone przez nasieniakowate i nienasieniakowate guzy jąder, guzy zarodkowe jajnika, ciążową chorobę trofoblastyczną oraz potworniaki, inne niż jąder. Niektórzy naukowcy spekulują, iż receptor dla hCG znajdujący się w mózgu odpowiada za nudności w ciąży.

Ponadto hCG jest kontrowersyjną molekułą, ciąża chroni przed rakiem piersi, jednak ekspresja hCG w różnych typach nowotworów jest związana z kiepskim rokowaniem. Najprawdopodobniej od miejsca wytwarzania hCG zależy jego oddziaływanie na ustrój. Jak sugeruje Susanne Schüler-Toprak i wsp., łożyskowe hCG działa inaczej, niż gonadotropina wytwarzana przez nowotwory.

Podsumowanie

Czy należy rutynowo badać stężenie hCG?

Nie, możesz wydać majątek na testy, które nie mają żadnego znaczenia. Wielu „guru” dopingu z Facebooka czy YouTube głosi, iż należy wykonywać dziesiątki badań. Najbardziej zabawne, iż na liście „największego guru dopingu w Polsce” (nazwijmy go „Ben”) znalazła się diaminooksydaza (ma znaczenie niesłychanie rzadko, np. dla osób mających problem z metabolizmem histaminy, na pewno nie ma znaczenia dla 99,99% sportowców), histamina (również ma znaczenie w przypadku jednym na kilkadziesiąt tysięcy), ferrytyna (wskaźnik dostępności żelaza w ustroju, znaczenie w przypadku jednym na kilkadziesiąt tysięcy) oraz kilka markerów nowotworowych (np. CA 19-9, CA 72-4).

Rachunek z laboratorium opiewał na 1425 zł. To tak, jakbyś osobie młodej, która nigdy nie skarżyła się na żadne dolegliwości, z automatu rekomendował tomografię mózgu, kolonoskopię i badanie densytometryczne kości. Książki, zawierające opisy testów laboratoryjnych, mogą mieć ponad 1000 stron. To, co interesuje sportowców, to (co najwyżej) kilkanaście testów. Rutynowe badanie stężenia hCG nie ma sensu, należy to robić przy określonych wskazaniach, po konsultacji z lekarzem.

Referencje:

• E. Mutschler "Farmakologia i toksykologia", WYDANIE III
• https://www.drugs.com/mtm/human-chorionic-gonadotropin-hcg-injectable.html
• William Llewellyn „Anabolics”
• Dobrosława L. Sikora-Szczęśniak, Wacław Sikora, Grzegorz Szczęśniak „Występowanie leiomyoma cellulare w materiale pooperacyjnym – opis sytuacji klinicznych” https://www.termedia.pl/Wystepowanie-leiomyoma-cellulare-w-materiale-pooperacyjnym-r-n-opis-sytuacji-klinicznych,67,21224,0,0.html
• Helene Heidegger and Udo Jeschke „Human Chorionic Gonadotropin (hCG)—An Endocrine, Regulator of Gestation and Cancer” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5983709/
• Kathleen Deska PAGANA, Timothy J. PAGANA „Testy laboratoryjne i badania diagnostyczne w medycynie”
• Susanne Schüler-Toprak, Oliver Treeck and Olaf Ortmann „Human Chorionic Gonadotropin and Breast Cancer” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5536074/