Stres, a dokładniej rzecz biorąc jego nadmiar, to jeden z najgorszych wrogów zdrowia. Długotrwały stres to również wróg numer jeden szczupłej sylwetki. Permanentny stres jest czynnikiem, który może przyczyniać się do problemów z redukcją tkanki tłuszczowej, co więcej, dzięki niemu możemy zacząć tyć. Po czym poznasz, że jesteś zestresowany?
- Gdy kortyzolu jest za dużo…
- Konsekwencje zbyt wysokiego poziomu kortyzolu
- Kortyzol a katabolizm
- 10 oznak podwyższonego poziomu kortyzolu
- Podsumowanie
Gdy kortyzolu jest za dużo…
Wszelkie sytuacje stresujące wpływają na wydzielanie hormonu nazywanego kortyzolem. Jest on dla nas hormonem niezbędnym, w związku z czym jego zwiększone okresowe wydzielanie nie jest niczym złym! Kortyzol pobudza bowiem procesy trawienne, reguluje poziom glukozy we krwi, stymuluje układ odpornościowy, oddziałuje na równowagę wodno-elektrolitową, a także wpływa na prawidłowy stan tkanki łącznej. Problem pojawia się, gdy kortyzolu jest zbyt dużo. Dopiero wówczas staje się on naszym wrogiem.
Konsekwencje zbyt wysokiego poziomu kortyzolu
Podwyższony poziom kortyzolu oddziałuje negatywnie na gospodarkę insulinową, prowadząc w konsekwencji do pogorszenia wrażliwości tkanek na insulinę. Wysoki poziom kortyzolu przyczynia się również do pobudzania apetytu, zwłaszcza na słodycze. Ponadto wysoki kortyzol zwiększa naszą podatność na infekcje, przyczynia się do osłabienia trawienia i zmniejszenia tempa przemiany materii, blokuje uwalnianie kwasów tłuszczowych z komórek, przyczynia się do problemów z tarczycą, bezsenności, zaparć oraz zatrzymania wody w organizmie.
Kortyzol a katabolizm
Kortyzol ma silne działania kataboliczne, przez co jego wysoki poziom prowadzi do ubytków tkanki mięśniowej. Kortyzol wpływa na zaburzenia snu. Gdy jesteśmy niewyspani, jesteśmy bardziej podatni na stres, mamy większe zachcianki na słodkie i słone przekąski. Osoby z utrzymującym się wysokim poziomem kortyzolu mają tendencję do gromadzenia tkanki tłuszczowej w rejonie pasa i otłuszczenia narządów wewnętrznych. Tłuszcz wisceralny wydziela dużo adipokin i promuje miejscowy wzrost aktywności kortyzolu.
10 oznak podwyższonego poziomu kortyzolu
1. Problemy ze snem
W normalnej sytuacji poziom kortyzolu wieczorem spada, dzięki czemu możemy odpocząć i zregenerować się. Jeśli poziom kortyzolu pozostanie wysoki nawet wieczorem, nie poczujesz się senny. Kładziesz się do łóżka i przewracasz się z boku na bok, po to by kolejnego dnia wstać całkowicie zmęczonym, niewyspanym.
2. Mimo snu i odpoczynku nadal czujesz się zmęczony
Jeśli wysoki poziom kortyzolu utrzymuje się przez dłuższy czas, twój organizm przestaje na niego prawidłowo reagować. W normalnych okolicznościach kortyzol ma pobudzać cię do działania. Gdy twój organizm nie reaguje już na wysoki poziom kortyzolu, nie masz na nic energii. Mimo 7-8 godzin snu budzisz się zmęczony. Nie masz siły wstać z łóżka i pójść do pracy lub na trening.
3. Przybierasz na wadze mimo diety i ćwiczeń
Trzymasz dietę, regularnie trenujesz, a twoja waga rośnie? Ubrania robią się coraz ciaśniejsze? Może to wskazywać na wysoki poziom kortyzolu, który wpływa na zaburzenia gospodarki wodnej. Twój organizm zatrzymuje wodę. Gdy wchodzisz na wagę, okazuje się, że zamiast mniej, pokazuje coraz więcej. Dodatkowo kortyzol zaburza gospodarkę insulinową i promuje gromadzenie tkanki tłuszczowej w rejonie pasa.
4. Często chorujesz
Wysoki poziom kortyzolu wpływa na obniżenie sprawności układu odpornościowego. To sprawia, że jesteś podatny na wszelkiego rodzaju infekcje. Jeśli częściej niż zwykle jesteś przeziębiony, pojawia ci się opryszczka – to znak, że poziom kortyzolu może być zbyt wysoki.
5. Zachcianki na niezdrowe jedzenie
Sam fakt, że ciągle jesteś niewyspany, może powodować twoje zachcianki na wysokoprzetworzone jedzenie. Dodatkowo wysoki poziom kortyzolu wpływa na zaburzenia gospodarki węglowodanowej, przez co chęć na batonika może być jeszcze większa.
6. Bóle pleców i głowy
Zaburzone wydzielanie kortyzolu może wpływać na zmiany w produkcji innych hormonów, w tym między innymi prolaktyny. Wysoki poziom prolaktyny sprzyja nadwrażliwości na ból. Już najmniejsze skurcze i dolegliwości powodują ogromny dyskomfort, a co za tym idzie gorsze samopoczucie.
7. Niskie libido
Organizm odczytuje utrzymujący się wysoki poziom kortyzolu jako trwającą sytuację stresową. Może to skutkować obniżonym libido.
8. Problemy jelitowe
Skurcze brzucha, mdłości, wzdęcia, dyskomfort w podbrzuszu, zgaga, biegunka lub zaparcia – to częsta reakcja organizmu na stres. Nasze jelita nie lubią stresu i mogą tak reagować na stale podwyższony poziom kortyzolu.
9. Ciągła nerwowość
Nie czujesz się spokojnie, jesteś bez przerwy poddenerwowany, poirytowany, łatwo dajesz wyprowadzić się z równowagi. Może pojawić się nawet uczucie niepokoju przechodzącego w paranoję i ataki paniki.
10. Stany depresyjne
Pod wpływem wysokiego poziomu kortyzolu spada produkcja serotoniny. W rezultacie masz nieustannie depresyjny nastrój.
Podsumowanie
Jeśli co najmniej połowa z powyższych punktów dotyczy cię, prawdopodobnie twój poziom kortyzolu jest zbyt wysoki. Warto zastanowić się nad tym, co może być czynnikiem stresogennym dla naszego organizmu i spróbować go wyeliminować, poświęcając jednocześnie dużo uwagi na odpowiednią regenerację i sen. Warto także, korzystać z suplementacji adaptogenami, ktore podnoszą odporność stres - na przykład ashwagandha
