Czy można przedawkować witaminę D? 

Witamina D odpowiada za wiele aspektów właściwego funkcjonowania organizmu. Jest na tyle ważna, że często zaleca się jej całoroczną suplementację. Dla osób, które mało przebywają na słońcu oraz w diecie spożywają mało źródeł witaminy D i produktów w nią wzbogaconych rynek suplementów diety oferuje wiele prostych i skutecznych rozwiązań. Preparaty te są łatwo dostępne, zatem warto wiedzieć jakie dawki mogą być wystarczające i jakich nie warto przekraczać.

Skąd w organizmie witamina D?

Omawiana witamina należy do grupy 4 witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (obok A, E i K). Jej wyjątkowość polega na tym, że syntetyzowana może być przez organizm w warunkach ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne. Potrzebny do tego procesu jest m.in. cholesterol oraz odpowiednie proporcje promieniowania UVB do UVA. Szacuje się, że pierwsze organizmy, które posiadały tę funkcję żyły już 500 – 750 milionów lat temu. Prawdopodobnie witamina D chroniła wtedy DNA planktonu przed promieniowaniem UVB. Na drodze ewolucji wczesnych kręgowców zaczęła pełnić funkcję w budowaniu układu kostnego i „stała się” pewnego rodzaju hormonem.

Obecnie ludzie czerpią witaminę D z syntezy przezskórnej, a także z produktów spożywczych takich jak tłuste ryby i niektóre organizmy morskie, a także niektóre grzyby, czy żółtko jaja kurzego. Ponadto rozwój technologii żywności pozwala na pozyskiwanie pewnych ilości witaminy D z produktów wzbogacanych, a także nieco większych ilości z suplementów diety. Warto zaznaczyć, że powszechnie używa się sformułowania „witamina D” w odniesieniu zarówno do formy nieco mniej wartościowej, czyli D2 (ergokalcyferolu) oraz postaci aktywnej biologicznie, czyli D3 (cholekalcyferolu).

Jakie korzyści przynosi witamina D?

Witamina D wpływa na wchłanianie wapnia, więc niezbędna jest dla mocnych kości i zębów. Jej rola w układzie hormonalnym natomiast przejawia się m.in. regulacją metabolizmu hormonów płciowych. Dzięki tym właściwością sprzyja rozwojowi i utrzymaniu funkcji zarówno motorycznych, jak i kognitywnych. Pełni ona jednak również szereg innych funkcji w obrębie całego organizmu. Witamina D działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, przez co przyczyniać się może do poprawy ogólnego samopoczucia oraz prewencji niektórych zaburzeń zdrowia. Na przykład modulować może dzięki temu zarówno układ nerwowy (np. redukując ból), jak i odpornościowy (np. „chroniąc” przed niektórymi nowotworami).

Polecamy również: Witamina d3 - zapotrzebowanie, skutki uboczne i działanie

Jak bezpiecznie dawkować witaminę D?

Podobnie jak w przypadku niemal każdej innej substancji, tak również w przypadku witaminy D doprowadzić można do pewnego rodzaju przedawkowania. Norma spożycia dla osób dorosłych wynosi około 600 IU, natomiast dla osób starszych około 800 IU. Dla populacji ogólnej górna tolerowalna dawka wyznaczona została na poziomie około 4000 IU. Pamiętać jednak należy, że dawkowanie dostosować trzeba do szacowanego poziomu witaminy D w organizmie, który sprawdzić można za pomocą diagnostyki laboratoryjnej. W przypadku dużych niedoborów, czy nadmiarów, dawkowanie powinno się skonsultować z lekarzem i dietetykiem. Najczęściej zaleca się suplementację dzienną na poziomie 2000 IU.

Przesadne przekraczanie zapotrzebowania, zwłaszcza długotrwałe, najczęściej nie daje dodatkowych korzyści, a pojawić się mogą takie skutki uboczne jak zaburzenia behawioralne, utrata masy ciała, usztywnienie naczyń krwionośnych, czy zaburzenia rytmu pracy serca.