Betaina jest aminokwasem, często niedocenianym składnikiem np. preparatów przedtreningowych. Czy przydaje się sportowcom, czy jest to raczej marketingowy bubel? Cóż, trudno uznać betainę za nieprzydatną, ponieważ jej stosowanie wywołuje wiele korzystnych efektów w ustroju.
Glutation i betaina wątroba
W badaniach wykazano, iż stłuszczeniu wywołanemu alkoholem etylowym towarzyszy obniżenie poziomu S-adenozylometioniny (SAM) w wątrobie. SAM jest źródłem dla tworzenia się zredukowanego glutationu (GSH). Ten rodzaj glutationu zapewnia ochronę komórek przed toksycznym stresem oksydacyjnym.
Do najważniejszych funkcji biologicznych GSH należy detoksykacja wolnych rodników, ksenobiotyków i kancerogenów oraz utrzymywanie prawidłowej struktury i funkcji białek. Czyli w skrócie, glutation chroni przed utlenianiem, związkami rakotwórczymi i pozwala zachować funkcjonowanie białek. Podawanie betainy pomaga zwiększyć ilość zredukowanego glutationu.
Doskonałe przedtreningówka zwierająca betainę
Potwierdzono, że suplementacja betainą pozwala na osiągnięcie wyższego stężenia S-adenozylometioniny w wątrobie i chroni ten narząd przed stłuszczeniem wywołanym etanolem. Na dodatek u zwierząt suplementacja betainą częściowo odwróciła stłuszczenie po zaprzestaniu podawania etanolu. Okazało się też, że jeśli równolegle podawano alkohol i betainę, to wątroba była mniej stłuszczona w porównaniu do grupy, która otrzymywała sam alkohol.
Betaina i przekształcanie homocysteiny
Dwa z najważniejszych biochemicznych szlaków wątrobowych w wątrobie to te, które syntetyzują metioninę i S-adenozylometioninę (SAM) poprzez metylację homocysteiny. Niestety, w badaniach naukowych wykazano, iż podawanie etanolu upośledza szlak, w którym uczestniczy syntaza metioniny (oraz witamina B12), ale w drodze kompensacji zwiększa aktywność enzymu metylotransferazy betainy homocysteiny (BHMT), który katalizuje drugi szlak.
Drugi szlak remetylacji to ten, w którym z homocysteiny powstaje metionina. Do tej reakcji niezbędna jest betaina. Metylacja grupą pochodzącą od betainy jest niezależna od obecności witaminy B12 i wymaga obecności enzymu metylotransferazy betaina homocysteina (BHMT). Pomimo hamowania syntazy metioniny (syntazy metioninowej) szlak BHMT wykorzystuje wątrobowe pule betainy, do utrzymania poziomów S-adenozylometioniny.
Wykazano, że minimalna suplementacja betainy na poziomie 0,5% diety generuje dwukrotnie większe ilości S-adenozylometioniny u zwierząt kontrolnych i pięciokrotnie u szczurów karmionych etanolem. Równocześnie betaina prowadzi do zmniejszenia stłuszczenia wątroby wywołanego alkoholem etylowym.
S-adenozylometionina była już z powodzeniem stosowana w leczeniu chorób człowieka, w tym dysfunkcji wątroby. Dlatego naukowcy sądzą, że betaina, która okazała się chronić przed wczesnymi stadiami alkoholowego uszkodzenia wątroby, a także jest generatorem S-adenozylometioniny może stać się obiecującym środkiem terapeutycznym. Prawdopodobnie stanie się alternatywą dla drogiej S-adenozylometioniny w leczeniu chorób wątroby i innych dolegliwości u ludzi.
Wniosek i podsumowanie
Duże dawki betainy mają znaczenie dla zwiększenia zasobów S-adenozylometioniny, która jest kluczowym elementem szlaku remetylacji homocysteiny i wytwarzania metioniny. W ten sposób betaina pomaga chronić wątrobę.
Materiał reklamowy
Referencje, badania, literatura:
Anna Winczewska-Wiktor, Bogna Malendowicz-Major, Barbara Steinborn Rola homocysteiny w fizjologicznym rozwoju i patofizjologii zaburzeń układu nerwowego u dzieci https://neurologia-dziecieca.pl/neurologia_42-11-21.pdf
Anthony J.Barak i in. Betaine, ethanol, and the liver: A review https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0741832996000304
Dorota Gąsiorowska, Katarzyna Korzeniowska, Anna Jabłecka Homocysteina https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200803_Farmacja_002.pdf
