Witamina D jest związkiem o charakterze hormonalnym, który wytwarza się w organizmie podczas kontaktu skóry z promieniowaniem słonecznym. Pełni wiele funkcji w organizmie, a jedną z nich jest udział w regulacji stanów zapalnych, nocycepcji (nerwowego przewodnictwa informacji bólowej) oraz odczuwania (percepcji) bólu. Niedobory witaminy D często obserwowane są w stanach patofizjologicznych, którym towarzyszy ból.
Witamina D w organizmie
Witamina D ma strukturę zbliżoną do hormonów steroidowych i ze względu na to, że jest wytwarzana w organizmie, bardziej przypomina właśnie hormon, niż witaminę. Jej synteza odbywa się na skutek interakcji promieni słonecznych z enzymami obecnymi w skórze, które wykorzystują w tym procesie m.in. cholesterol.
W diecie dostarczana jest głównie w rybach i niektórych grzybach, a także jajkach oraz mleku i jego przetworach. Szacuje się jednak, że niemal połowa populacji narażona jest na niedobory, które mają wpływ na występowanie i przebieg niektórych chorób. Dotyczy to zwłaszcza ludzi zamieszkujących tereny oddalone od równika, gdzie ze względu na występowanie pór roku ekspozycja skóry na słońce jest niewystarczająca.
Niedobory witaminy D
Witamina D znana jest głównie z wpływu na układ kostny oraz równowagę wapniową organizmu. Ponadto wpływa na regulację hormonalną oraz odpowiedź immunologiczną organizmu, a także na procesy zapalne. Jej niedobory mogą zaburzać wiele mechanizmów niezbędnych dla zdrowia i życia, a wyrównanie poziomu może przynieść wiele korzyści. Ze względu na duże ryzyko występowania niedoborów m.in. w Polsce zaleca się całoroczną suplementację.
Rola witaminy D w bólu
Niedobory witaminy D często związane są z nasileniem stanów zapalnych w organizmie oraz gorszą tolerancją bólu. Niski jej poziom obserwuje się m.in. u pacjentów borykających się z chronicznym bólem. Poza regulacją stanów zapalnych witamina D wpływa również na dolegliwości bólowe poprzez ograniczenie uwalniania wapnia z kości, które może być bolesne m.in. u osób stosujących leczenie onkologiczne.
Mimo że obserwacje wskazują na występowanie pewnego związku pomiędzy poziomem witaminy D a intensywnością doznań bólowych, nie ma jednoznacznych dowodów na jej bezpośrednie działanie przeciwbólowe, zwłaszcza u osób, u których nie występują znaczne niedobory. Między innymi z tego względu suplementacja w kontekście bólu największe znaczenie może mieć u osób z wyraźnie obniżonym poziomem witaminy D do wartości poniżej 20 – 30 nmol/l.
Odpowiedni poziom witaminy D
Zgodnie z zaleceniami naukowców i lekarzy witamina D powinna być dostarczana do organizmu w odpowiednich dawkach przez cały rok. Codzienna podaż powinna wynosić 400 – 600 IU, jednak w przypadku niedoborów często sięga się po dawki rzędu 4000 IU i większe. Dbając o wysoki poziom witaminy D w organizmie, można zabezpieczyć się przed wieloma dolegliwościami. Istnieją przesłanki, że dolegliwości, których można uniknąć obejmują między innymi zaburzenia związane z nocycepcją i bólem.
Źródła:
Helde-Frankling M, Björkhem-Bergman L. Vitamin D in Pain Management. Int J Mol Sci. 2017 Oct 18;18(10):2170. doi: 10.3390/ijms18102170. PMID: 29057787; PMCID: PMC5666851.
Demer LL, Hsu JJ, Tintut Y. Steroid Hormone Vitamin D: Implications for Cardiovascular Disease. Circ Res. 2018 May 25;122(11):1576-1585. doi: 10.1161/CIRCRESAHA.118.311585. PMID: 29798901; PMCID: PMC6122607.
Witamina D wydaje się suplementem diety, który może rozwiązać wiele problemów, o ile będzie dostarczana na dostatecznym, wysokim poziomie. Ja z badaniami krwi ustaliłem swoją dawkę na poziomie 8000 jednostek, 4000 było niestety za mało, obecnie połowa widełek referencyjnych.