Kilka lat temu grupa francuskich dziennikarzy opublikowała „szokujący” film o rakotwórczych składnikach mięsa, jako głównego winowajcę okrzyknięto tam azotyn sodu. 

https://www.youtube.com/watch?v=nX1KUPZC3Ck

Film: „Mięsne lobby”.

Według Francuzów informacje o szkodliwości E250 są ukrywane i niedostępne, a naukowcy publikujący dane na ten temat są dyskredytowani. Cóż, bez trudu znalazłem setki badań, których wyniki sugerują, że azotyn sodu jest niebezpieczny dla zdrowia. Naukowcy bez ogródek ostrzegają przed tym popularnym składnikiem np. wysokoprzetworzonego mięsa. Owszem, istnieją badania sponsorowane przez mięsne lobby, które podważają szkodliwość E250.

Kwestia mięsa

Istnieje też silna propaganda, która głosi tezy w rodzaju: „Wędliny wyprodukowane tradycyjnymi metodami, z mięsa polskiego pochodzenia będą zawsze bezpieczne dla naszego zdrowia i będą cieszyły podniebienie”. W rzeczywistości naukowcy wcale nie sądzą, by mięso było bezpieczne, w ciągu kilku lat podniesiono klasy rakotwórczości dla mięsa. Przykładowo w klasyfikacji Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) (https://monographs.iarc.who.int/agents-classified-by-the-iarc/) w 2015 r. mięso czerwone zaklasyfikowano w kategorii 2B (oznacza to: możliwe, iż jego jedzenie powoduje raka; dowody obejmują w większości badania na zwierzętach), ale już w 2018 r. podwyższono kategorię ryzyka i zaliczono mięso czerwone do grupy 2A, czyli istnieją silne przesłanki, że jego jedzenie powoduje raka u ludzi (dowody klarownie wskazują na to u zwierząt, u ludzi wyniki są alarmujące, ale nie do końca pewne). Ponadto niezależnie od koloru mięsa (białe, czerwone itd.) wysokoprzetwarzane są uważane za rakotwórcze (wędliny, parówki, mięso poddane wędzeniu itd.). Jeśli chodzi o azotyn sodu wg klasyfikacji IARC od 2010 r. jest uznawany za czynnik prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi.

azotyn sodu

Badanie, które ostrzega przed azotynem sodu

Celem było ustalenie pojawienia się ryzyka raka przełyku w kohorcie narażonej na długotrwałą ekspozycją zawodową na azotyn sodu. Zastosowaną metodą było retrospektywne badanie kohortowe. Pewna firma produkująca wkręty do drewna funkcjonowała od 1977 do 2000 r.  W procesie produkcyjnym stosowano roztwór azotynu sodu jako płyn antykorozyjny i chłodzący. Stu sześćdziesięciu pracowników w warsztatach tokarskich i frezarskich miało bezpośredni kontakt z azotynem sodu przez skórę, usta i drogi oddechowe z powodu braku wiedzy z zakresu ochrony zawodowej (grupa badawcza), natomiast 255 pracowników z innych warsztatów bez bezpośredniego kontaktu z azotynem sodu stanowiło grupę kontrolną. Zachorowalność, rozpoznanie i leczenie raka przełyku oraz innych nowotworów złośliwych w tych dwóch grupach obserwowano do końca 2007 roku. Czas ekspozycji na azotyn sodu w badanej grupie wahał się od 16 do 23 lat, ze średnią 22,1 roku. 

Wyniki

  1. W ciągu 30 lat obserwacji w grupie badanej stwierdzono 11 raków przełyku i 10 innych nowotworów złośliwych (4 raki wątroby, 3 raki płuca, 2 raki piersi i 1 białaczkę), natomiast w grupie kontrolnej nie rozwinął się żaden nowotwór. 
  2. Ryzyko pojawienia się raka przełyku było zwiększone o 26% w grupie narażonej na kontakt z azotynem sodu, w porównaniu z grupą kontrolną.
  3. Długotrwała ekspozycja na azotyn sodu znacznie zwiększa ryzyko raka przełyku w organizmie człowieka.

Komentarz

Oczywiście kontakt przez skórę, usta i drogi oddechowe jest czym innym niż jedzenie mięsa zawierające azotyn sodu, ale takich alarmujących danych jest więcej. U zwierząt NaNO2 powodował zmiany histopatologiczne, nitrozacyjne uszkodzenia tkanek i peroksydację lipidów w wątrobie i nerkach, a także indukował zaburzenia chromosomalne, nawet jeśli był podawany w niskich stężeniach przez długi czas. Ciężko twierdzić, iż azotyn sodu jest nieszkodliwy, skoro mamy do dyspozycji dziesiątki czy nawet setki badań na jego temat. Nie wiemy, czy mięso wysokoprzetworzone jest rakotwórcze głównie z powodu domieszki NaNO2, czy z innych przyczyn, jednak zachowałbym daleko idącą ostrożność.

Referencje, badania, literatura:

T-P. Xie i in. Long-term exposure to sodium nitrite and risk of esophageal carcinoma: a cohort study for 30 years https://academic.oup.com/dote/article/24/1/30/2328405?login=true

HasanÖzen i in. Histopathologic, biochemical and genotoxic investigations on chronic sodium nitrite toxicity in mice https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0940299314000694

https://monographs.iarc.who.int/agents-classified-by-the-iarc/

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)