Większość z nas obawia się tego jak to będzie, kiedy będziemy starsi. Jakie ograniczenia nas czekają? Z czym będziemy mieli problem? Czy będziemy samodzielni? Jak się okazuje, to właśnie utrata pamięci i funkcji poznawczych znajduje się na szczycie listy z obawami związanymi z procesami starzenia. Nikt nie lubi polegać na innych ludziach w kwestii dbania o swoje codzienne potrzeby ani nie cieszy się z oszołomienia związanego z tym, że nie jest w stanie zapamiętać kiedyś znanych słów lub rozpoznać ludzi. 

  1. Nie starzejemy się tak samo
  2. Testowanie idei ograniczenia kalorii dla zdrowia mózgu u ludzi
  3. Dlaczego ograniczenie kalorii miałoby poprawić zdrowie mózgu?
  4. Podsumowanie

Nie starzejemy się tak samo

aktywna kobieta

U niektórych osób proces ten postępuje szybciej i mocniej, a u innych wolniej i łagodniej. Istnieje wiele różnych metod, ćwiczeń, zabiegów, które pomagają starzeć się z większą godnością, Nie ma natomiast jakiegoś cudownego leku, który by pomógł konsekwentnie poprawiać pamięć u osób starszych.  Nie oznacza to jednak, że nic się nie da zrobić, bowiem to właśnie styl życia i nasze nawyki mają ogromną moc. 

Kalorie a mózg

Jedno z badań, które zostało opublikowane przez Narodową Akademię Nauk, wykazało, że dieta z ograniczeniem kalorii może poprawić funkcje poznawcze i pamięć, przynajmniej w krótkim okresie. Nic dziwnego, że naukowcy badają potencjał tego tematu w zakresie zdrowia mózgu. Ograniczenie kalorii poprawia zarówno długość, jak i jakość życia u każdej badanej grupy zwierząt. W przypadku gryzoni badanie wykazało, że osoby, które stosowały dietę z ograniczeniem kalorii, cieszyły się 50% poprawą długości życia. Ale jaki wpływ może mieć ograniczenie kalorii na mózgi zwierząt i ludzi?

Testowanie idei ograniczenia kalorii dla zdrowia mózgu u ludzi

senior - obiad

Zaskakujący eksperyment na osobach starszych

Naukowcy przeprowadzili eksperyment na grupie zdrowych starszych kobiet. Jedyną różnicą między grupami testowymi było to, że jedna grupa miała znaczną, 30-procentową redukcję spożycia kalorii. Wynik? Po zaledwie trzech miesiącach kobiety z grupy z ograniczeniem kalorii wykazały zaskakującą, 30-procentową poprawę pamięci, podczas gdy inne grupy nie wykazały żadnej zmiany. Jedynymi markerami chemicznymi, które uległy zmianie (i to na korzyść) w grupie z ograniczeniem kalorii, były poziomy insuliny i wskaźniki stanu zapalnego w organizmie. To dobrze wróży również dla zdrowia mózgu.

Pytań jest wiele

Chociaż wyniki te wydają się obiecujące, to konieczna jest kontynuacja badań w tym obszarze. Chodzi przede wszystkim o skutki długoterminowe i wpływ nie tylko na kobiety, ale także na mężczyzn. Nasuwa się też pytanie, czy ograniczenie kalorii musiałoby być na poziomie ok. 30%, co jest dość trudne do utrzymania przez dłuższy czas. Pytań jest wiele, więc nie ma wątpliwości, że potrzebne są kolejne badania. 

Polecamy również: Czego najbardziej nie lubi nasz mózg?

Kolejne badania - czy potwierdzają poprzednie wnioski?

Badanie opublikowane w Nutrition Reviews jest również zachęcające. Kiedy naukowcy przejrzeli trzydzieści trzy badania, odkryli, że dwadzieścia trzy z trzydziestu trzech wykazało poprawę funkcji poznawczych w odpowiedzi na ograniczenie kalorii. Na podstawie tych badań ograniczenie kalorii poprawiło szybkość przetwarzania informacji i wzmocniło pamięć krótkotrwałą. Były jednak wady. Ograniczenie kalorii sprawiło, że uczestnicy byli mniej elastyczni umysłowo. Tak więc stosowanie diety ograniczającej kalorie może mieć swoje dobre i złe strony w zakresie funkcji poznawczych.

Dlaczego ograniczenie kalorii miałoby poprawić zdrowie mózgu?

mozg

Dożywotnie gromadzenie się uszkodzeń komórkowych

Możesz się zastanawiać, w jaki sposób ograniczenie kalorii poprawia funkcje poznawcze i spowalnia starzenie się mózgu? Jedna z teorii głosi, że ograniczenie kalorii zmniejsza ilość uszkodzeń komórkowych, których komórki doznają przez całe życie. Spożywanie mniejszej ilości kalorii spowalnia metabolizm spoczynkowy. To zmniejsza poziom insuliny, powstawanie wolnych rodników i stanu zapalnego.

Niższe jest także wówczas ciśnienie krwi, poziom cukru i cholesterolu we krwi oraz tempo przemiany materii. Ostatecznie starzenie się, w tym starzenie się mózgu, to dożywotnie gromadzenie się uszkodzeń komórkowych, a ograniczenie kalorii może spowolnić nawałnicę uszkodzeń oksydacyjnych i stanów zapalnych, które je napędzają.

To, co jesz, wpływa na Twoje ciało i mózg

Naukowcy odkryli jednak inny intrygujący mechanizm, dzięki któremu ograniczenie kalorii spowalnia starzenie się mózgu. Istnieje gen o nazwie OXR1, który wpływa na starzenie się mózgu. Gdy działa dobrze, mózg starzeje się wolniej. Jeśli nie, może przyspieszyć tempo. Naukowcy odkryli, że ten gen pomaga w recyklingu białek wewnątrz komórek mózgowych, co wpływa korzystnie na zdrowie mózgu. Gdy jesz nieco mniej, organizm produkuje więcej OXR1, spowalniając starzenie się mózgu. Mówiąc prościej: to, co jesz, wpływa na Twoje ciało i mózg, a jedzenie mniejszych ilości może pomóc chronić oba te elementy, gdy się starzejesz. 

Na co zwrócić uwagę?

Mimo to zmniejszenie kalorii o 30% jest wyzwaniem, szczególnie na dłuższą metę. Co więcej, to nie tylko samo ograniczenie kalorii. Potrzebna jest wiedza na temat wartości odżywczych i takie konstruowanie posiłków (oraz ewentualne uzupełnianie suplementacją), aby nie dopuścić do niedoborów składników odżywczych. Warto też zaznaczyć, że takie długie ograniczanie kalorii nie jest odpowiednie dla osób z zaburzeniami odżywiania. Zatem najlepszym podejściem może być rozsądne jedzenie, wybieranie pokarmów bogatych w witaminy, minerały i przeciwutleniacze, z których skorzysta Twój mózg. 

Podsumowanie

Potrzeba jeszcze wielu badań na temat związku ograniczania kalorii a starzeniem się mózgu. Wiele teorii jest dość zachęcająca, ale trzeba pamiętać, że zbyt restrykcyjne diety mogą się odbić również na innych aspektach zdrowia. A wspomniane wcześniej 30 % to dość sporo. Przykładowo, osoba, której zapotrzebowanie dzienne wynosi 2000 kcal, musiałaby się przestawić na 1400 kcal.

To dość duża różnica. Poza tym samo ograniczenie kalorii to nie wszystko. Trzeba naprawdę skrupulatnie dobierać posiłki, aby nie doprowadzić do niedoborów składników odżywczych. Z racji tego, że temat ten jest nie do końca zbadany, nie zabieraj się sam za cięcia w posiłkach. Porozmawiaj wcześniej ze swoim lekarzem i upewnij się, że dbasz o swoje zdrowie, prowadząc holistyczny i zdrowy dla mózgu styl życia.

Źródła:

  • https://doi.org/10.1038/s42003-018-0024-8 
  • https://www.sciencedirect.com/journal/journal-of-the-american-medical-directors-association/vol/21/issue/11
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35017409/ 
  • https://neurosciencenews.com/diet-longevity-brain-health-25449
  • https://doi.org/10.1093/nutrit/nuad170 
  • https://www.nature.com/articles/s41467-023-44343-3 
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (1)
M-ka

Odnośnie "godności" starzenia się - to nie jest skutek uboczny tempa (wszystko jedno wolnego czy szybkiego), tylko raczej akceptacji procesu i nastawienia do siebie.
Przykro mi to pisać, ale w Polsce starsi ludzie są zepchnięci na margines życia, niewidzialni np.w mediach , a czasem wręcz wyśmiewani i terroryzowani przez młodszych przedstawicieli stanowiska, że sami będą wiecznie piękni i zdrowi.
Kobiety robią z siebie monstra, bo im się wydaje, że drastyczne zabiegi i robienie się na dwudziestolatkę w wieku 70 lat to coś atrakcyjnego...
Gdzie tu godność starzenia, to naprawdę nie wiem...
Powszechna jest desperacja i psychiczne odrzucenie ludzi, którzy już tam są, bo są najgorszym straszakiem dla wszelkich nowomodnych narcyzek i narcyzów.

0