Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest powszechnie występującą chorobą o podłożu zapalnym, a jej głównym skutkiem ubocznym jest świąd i egzema skóry. Z narządem, jakim jest skóra, związana jest również synteza witaminy D w organizmie. W licznych badaniach wykazano pewne relacje pomiędzy podażą i poziomem tej witaminy a przebiegiem choroby.
Atopowe zapalenie skóry
AZS należy do chorób przewlekłych, które w znaczny sposób mogą ograniczać jakość życia. Jej dokładna patogeneza i wszystkie mechanizmy stojące za nią nie zostały jeszcze do końca poznane, jednak publikuje się coraz więcej wyników badań dotyczących interakcji pomiędzy barierą skórną i układem odpornościowym.
Złożone podłoże choroby utrudnia diagnostykę i dostosowanie precyzyjnego działania leczniczego. W trosce o stan skóry osoby chorej należy zadbać o jej edukację w kierunku pielęgnacji, aby mogła ją prowadzić samodzielnie i świadomie na co dzień. Typowym środkiem farmaceutycznym polecanym przez lekarzy są kortykosteroidy o silnym działaniu przeciwzapalnym. Środki te mogą być skuteczne, jednak wiążą się z licznymi skutkami ubocznymi oraz mogą wykazywać niższą efektywność u niektórych osób.
Witamina D a AZS
Witamina D, jak powszechnie wiadomo, wytwarzana jest dzięki enzymom w skórze. Jej rola w organizmie wykracza poza regulację metabolizmu kości, z której znana jest najbardziej. Witamina D może regulować aktywność układu odpornościowego, z którym związane są reakcje zapalne organizmu.
Prześledzenie tych reakcji w odpowiedzi na różne czynniki prozapalne oraz efektywność działania czynników przeciwzapalnych jest trudnym zadaniem badawczym, ponieważ wymaga kontroli nad wieloma aspektami pobocznymi związanymi z dietą oraz stylem życia. Zaobserwowano jednak, że poziomy witaminy D u osób z AZS są zazwyczaj nieco niższe, niż u osób zdrowych.
Ponadto wykazano, że suplementacja u osób z niedoborami może korzystnie wpłynąć na stan skóry i występowanie zaostrzeń okresów choroby. Witamina D aktywuje swoiste receptory w obrębie komórek układu odpornościowego i w ujęciu ogólnoustrojowym łagodzi stany zapalne. Jest to skutkiem obniżenia poziomu cytokin prozapalnych i podwyższenia przeciwzapalnych.
Suplementacja witaminą D w AZS
Wiele osób narażonych jest na niedobory witaminy D. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy ekspozycja skóry na słońce oraz podaż z dietą są niewystarczające. W przypadku licznych chorób może się to wiązać z pogorszeniem ich przebiegu, gdyż organizm słabo odżywiony nie jest w pełni sprawny na wielu płaszczyznach.
Należy pilnować, aby poziom wskaźnika poziomu witaminy D (25(OH)D) w organizmie nie spadał poniżej wartości 30 – 50 ng/ml krwi, co niezwykle łatwo jest zapewnić, spożywając w diecie m.in. tłuste ryby, nabiał, niektóre grzyby, jaja czy produkty wzbogacane, takie jak margaryny o dobrej jakości (bez tłuszczy „trans”) i płatki śniadaniowe (bez dodatku cukru), czy suplementy diety. Regulacja stanu odżywienia witaminą D u osób z AZS może poprawić niektóre parametry związane z przechodzeniem choroby.
Źródła:
Searing DA, Leung DY. Vitamin D in atopic dermatitis, asthma and allergic diseases. Immunol Allergy Clin North Am. 2010 Aug;30(3):397-409. doi: 10.1016/j.iac.2010.05.005. PMID: 20670821; PMCID: PMC2914320.
