Zapalenie stawów to pojęcie obejmujące wszelkie schorzenia stawów, których podstawą jest przewlekły stan zapalny. Najczęściej występującymi objawami zapalenia stawów jest ból, ograniczenie ruchomości, obrzęk i podniesiona temperatura.
Najbardziej znanymi chorobami zapalnymi są:
- reumatoidalne zapalenie stawów
- łuszczycowe zapalenie stawów
- dna moczanowa
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
Stany zapalne rozwijają się również na skutek przeciążenia, zwyrodnienia lub kontuzji. W przypadku wystąpienia stanu zapalnego nie tylko ważne są działania usprawniające, czyli odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja, ale również ważne jest to, co jemy. W artykule przybliżę 8 produktów żywnościowych, których należy unikać, gdy walczymy ze stanami zapalnymi.
1. Cukier
Cukier powinien być wyeliminowany nie tylko ze względu na stany zapalne stawów. Powinno być to podstawowe działanie, jeżeli zależy nam na długotrwałym zdrowiu i dobrym samopoczuciu. Cukier obecny jest praktycznie we wszystkich wysokoprzetworzonych pokarmach. Czasem jesteśmy zaskoczeni, gdy spojrzymy na etykietę składu np. sosu do sałatek, który okazuje się przeładowany cukrem.
Badanie przeprowadzone na 217 osobach dotkniętych reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) wykazało, że cukier jest produktem, który najczęściej nasila objawy choroby reumatoidalnej. Z kolei osoby, które korzystały 5 razy w tygodniu z napojów słodzonych fruktozą, były trzykrotnie bardziej narażone na zapalenie stawów, niż osoby unikające słodkich napojów.
2. Przetworzone mięso
Diety, które obfitują w wysokoprzetworzone mięso oraz mięso czerwone, nasilają stany zapalne w naszym ciele. Ich obecność w diecie podnosi poziom interleukiny-6, białka CRP oraz poziom homocysteiny. Przytoczone badanie w pierwszym punkcie, które obejmowało grupę 217 osób, również wskazało czerwone mięso, jako produkt nasilający objawy RZS. Z kolei diety eliminujące mięso czerwone znacznie poprawiały efekt leczenia.
3. Gluten
Gluten to grupa białek, które występują w ziarnach pszenicy, jęczmienia, żyta i jego krzyżówek. Istnieje wiele badań, które potwierdzają, że produkty glutenowe nasilają stany zapalne w naszym ciele. O ile gluten stał się przedmiotem sporu wielu dietetyków, których zdania są podzielone co do eliminacji glutenu w diecie osoby zdrowej, tak nie ulega wątpliwości, że osoby dotknięte celiakią są bardziej narażone na rozwój RZS. Zachodzi tutaj również sytuacja odwrotna - osoby dotknięte RZS częściej narażone są na wystąpienie celiakii.
4. Wysokoprzetworzona żywność
Produkty mocno przetworzone, jak fast foody, płatki śniadaniowe, kiepskiej jakości pieczywo, gotowe dania zawierają mocno przetworzone ziarna, cukier, tłuszcze trans, konserwanty itp. Nie ma w tym nic dziwnego, że w badaniu oceniającym dietę zachodnią, obfitującą w gotowe produkty, dopatrzono się znacznego ryzyka rozwoju chorób reumatoidalnych i otyłości. W badaniu na 56 osobach z chorobą RZS, osoby spożywające znaczne ilości przetworzonej żywności, wykazywały większe tendencje do rozwoju chorób serca oraz cukrzycy.
5. Alkohol
Alkohol ma właściwości prozapalne i jego obecność w diecie, w przypadku chorób zapalnych nie jest również mile widziana. Badanie przeprowadzone na 278 osobach z chorobą zapalną kręgosłupa bezpośrednio łączyło spożycie alkoholu ze zwiększonym uszkodzeniem struktur kręgosłupa. W przypadku dny moczanowej alkohol zwiększa i nasila częstotliwość ataków choroby. Istnieją również pewne doniesienia, że alkohol może nasilać zwyrodnienia stawów, jednak nie wszystkie źródła potwierdzają, że faktycznie tak się dzieje.
6. Tłuszcze obfitujące w omega-6
Kwasy tłuszczowe są niezbędnym elementem zbilansowanej diety. Zazwyczaj jednak to kwasy tłuszczowe omega-6 dominują w naszych posiłkach, a to z kolei sprzyja stanom zapalnym. Kwasy tłuszczowe omega-3 mają właściwości przeciwzapalne i ich ilość w diecie powinniśmy zwiększyć. Ograniczyć (ograniczyć, ale nie wyeliminować) należy natomiast spożycie kwasów omega-6, które mają właściwości prozapalne.
7. Pokarmy bogate w sól
Sól także jest niezbędnym składnikiem diety i wchodzi w grupę tzw. elektrolitów. Niedobory soli w naszym ciele będą powodować podobne objawy jak w przypadku np. braków magnezu. Oczywiście wszystko w granicach normy. Badanie na osobach chorujących na RZS wykazało, że dieta z umiarkowaną podażą sodu skutecznie ogranicza objawy choroby. Ogromne badanie z udziałem 18 555 osób wskazuje, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy wysoką podażą sodu w diecie a ryzykiem wystąpienia RZS. Niskosodowe diety z kolei skutecznie wspomagają proces leczenia.
8. Pokarmy bogate w AGE
AGE - zaawansowane produkty końcowe glikacji białek to związki, które powstają na skutek np. wieloetapowej obróbki pokarmów. Jeżeli spojrzymy na produkty pokarmowe, w AGE obfitują tłuste mięsa, które poddane są smażeniu, pieczeniu, grillowaniu. Frytki, majonez, margaryna również zawierają AGE. W organizmie człowieka związki te kumulują się i mogą wywoływać stres oksydacyjny oraz stany zapalne. Wykazano, że osoby cierpiące na stany zapalne stawów, jak i choroby zwyrodnieniowe, mają zwiększoną ilość AGE.
O czym należy pamiętać?
- Stany zapalne w organizmie możemy łagodzić za pomocą diety.
- Ograniczenie cukru, przetworzonej żywności i alkoholu doskonale zmniejsza stany zapalne.
- Zadbaj o to, aby Twoja dieta była jak najmniej przetworzona, bazowała na naturalnych produktach poddanych głównie gotowaniu.
