Witamina C w dużych ilościach występuje w nadnerczach, mózgu, soczewce oka, grasicy, wątrobie, trzustce i ciałku żółtym. Pełni ona wiele istotnych, fizjologicznych funkcji np. pod względem utrzymania fibroblastów (fibroblasty produkują kolagen oraz inne białka, m.in. odpowiadają za zdrowie skóry), osteoblastów (komórki, które tworzą kości) i odonblastów (komórka wytwarzająca zębinę, czyli witamina C ma wpływ na zdrowie zębów).
Eksperyment naukowy
10 biegaczom podawano 2 × 500 mg dziennie witaminy C, a drugiej grupie placebo. Suplementacja trwała 7 dni przed biegiem, w dniu wyścigu na 90 km i 2 dni po jego zakończeniu.
Wyniki
- stężenia witaminy C przed wyścigiem w grupie suplementowanej pozostały niezmienione po wyścigu, podczas gdy w grupie placebo bezpośrednio po wyścigu zaobserwowano umiarkowany wzrost stężenia witaminy C (została uwolniona z nadnerczy)
- w grupie, która nie otrzymywała witaminy C jej stężenie we krwi spadło w ciągu 24 h do wartości sprzed wyścigu
- bezpośrednio po zakończeniu wyścigu wystąpiło przejściowe podwyższenie stężeń krążących granulocytów obojętnochłonnych, monocytów i płytek krwi, IL-6, kortyzolu, CRP i kinazy kreatynowej w obu grupach
- w grupie suplementowanej witaminą C stężenia kortyzolu były o 30% niższe bezpośrednio po wyścigu.
Wnioski
Z jednej strony witamina C w dawce 1 g dziennie zmniejsza stężenie kortyzolu po ciężkim wysiłku, z drugiej może osłabiać mobilizację zasobów witaminy C z nadnerczy, co akurat nie musi być niczym złym. W innym badaniu tej samej grupy naukowców dotyczącym wyścigu na dystansie 90 km stwierdzono, że podawanie biegaczom 1,5 g witaminy C przez 7 dni przed biegiem, w dniu wyścigu oraz 2 dni po zakończeniu biegu, przyniosło wyraźny spadek ilości kortyzolu. Najbardziej wyraźny efekt przeciwzapalny zanotowano zaraz po zakończeniu biegu na 90 km. Grupa, której podawano 0,5 g witaminy C zanotowała o wiele mniejsze efekty w kontekście ilości kortyzolu i adrenaliny po biegu.
Duże dawki witaminy C (1000-1500 mg dziennie) mogą być rozwiązaniem dla osób, które podejmują ekstremalne aktywności treningowe, mniejsze (do 500 mg dziennie) mają również duże znaczenie, chociażby dla układu odpornościowego.
Referencje, badania, literatura:
E. M. Peters i in. Attenuation of Increase in Circulating Cortisol and Enhancement of the Acute Phase Protein Response in Vitamin C-Supplemented Ultramarathoners https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/s-2001-11364
E M Peters i in. Vitamin C supplementation attenuates the increases in circulating cortisol, adrenaline and anti-inflammatory polypeptides following ultramarathon running https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11590482/
Wiesław Skrzypczak, Mariola Friedrich „Witaminy” Akademia Rolnicza w Szczecinie (1999 r.)