Tłuszcz z ryb zwalcza nadciśnienie i stan zapalny? 

Nadciśnienie tętnicze co roku zabija na świecie 7,6 mln ludzi. Dzieje się tak poprzez rozmaite mechanizmy, jednak ogólnie przyjmuje się, iż każdy znaczny wzrost ciśnienia krwi nie jest korzystny, podobnie jak duża różnica między ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym. Utrzymywanie nadciśnienia tętniczego ma wpływ na choroby nerek, mózgu i serca.

W badaniach naukowych potwierdzono, iż ograniczenie spożycia soli może przynosić redukcję ciśnienia krwi, zwłąszcza w grupie osób szczególnie wrażliwych na chlorek sodu. Kolejnym sposobem walki z nadciśnieniem jest regularna suplementacja potasu. Większość ludzi dostarcza kilkukrotnie za dużo sodu, a nieproporcjonalnie mało potasu. Dlatego bez wykonywania badań można sugerować suplementację potasem, przynajmniej u osób, które nie zaburzają funkcjonowania ustroju rozmaitymi lekami (np. diuretykami oszczędzającymi potas) oraz przejście na dietę niskosodową.

W fizjologii każdy nadmiar jest szkodliwy, dlatego u osób leczących się z powodu nadciśnienia ilość potasu powinna być dobrana po konsultacji z lekarzem. Leki, które mogą zwiększać stężenie potasu to wspomniane diuretyki (nie wszystkie, oszczędzające potas np. tiamteren, spironolakton), beta-blokery oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. aspiryna, ibuprofen).

Osoby z niewydolnymi nerkami mogą odczuć zwiększenie stężenia potasu po zastosowaniu inhibitorów ACE, które nie wykazują takiego działania u ludzi zdrowych. Sprawę komplikuje fakt, iż po diuretyki oraz NLPZ często sięgają osoby zdrowe, np. kulturyści. Kiedyś niezmiernie popularne było nadużywanie aspiryny, do dzisiaj pokutują mity, iż aspiryna pomaga spalać tłuszcz. W rzeczywistości przynosi więcej szkody niż pożytku.

Czy olej z ryb może pomóc w walce z nadciśnieniem?

Naukowcy uwzględnili 36 randomizowanych badań oleju rybiego. Okazało się, że spożycie 3,7 g oleju rybiego dziennie obniża skurczowe ciśnienie krwi o 2,1 mm Hg, a rozkurczowe o 1,6 mm Hg. Efekty hipotensyjne były większe u osób mających 45 i więcej lat oraz cierpiących z powodu nadciśnienia (więcej niż 140/90 mm Hg).

Wnioski. Wysokie spożycie oleju rybiego może obniżać ciśnienie krwi, zwłaszcza u osób starszych i z nadciśnieniem.

Komentarz. Warto pamiętać, iż ryby i suplementy diety są źródłem dwóch z trzech najważniejszych kwasów z grupy omega-3 (EPA i DHA).

Omega 3 to:

• kwas eikozapentaenowy (EPA; C20:5)
• kwas dokozaheksaenowy (DHA; C22:6)
• kwas α-linolenowy (zawierają go np. olej sojowy, rzepakowy, olej z zarodków pszenicy, lniany – oraz inne, tyle że w niewielkich ilościach)

Większość ludzi nie dostarcza właściwej ilości kwasów z grupy omega-3, za to w ich diecie dominują kwasy omega-6 (np. pochodzące z oleju słonecznikowego), co ma znaczenie dla kaskady prozapalnej i występowania chorób związanych ze stanem zapalnym w ustroju. Głównym źródłem kwasów omega-6 są: olej sojowy, olej z zarodków pszenicy, olej słonecznikowy, olej arachidowy, olej lniany, olej kukurydziany, olej sezamowy, olej krokoszowy, olej z pestek winogron. To nie znaczy, że wymienione źródła tłuszczów są złe, tylko, iż kwasy omega-6 muszą być równoważone kwasami omega-3, a tak się prawie nigdy nie dzieje.

{bestsellery=125;title="Najczęściej kupowane: Omega-3"}}

Zalecane są proporcje 1:4, a w typowej diecie zachodniej kwasów omega-3 jest kilkunastokrotnie mniej, niż tych z grupy omega-6. Efektem jest stan zapalny. Ponad 50% wszystkich zgonów przypisuje się chorobom związanym ze stanem zapalnym, takim jak: choroba niedokrwienna serca (miażdżyca, choroba wieńcowa), udar mózgu, rozmaite odmiany raka, cukrzyca (typu II), przewlekła choroba nerek, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) oraz rozmaite stany autoimmunologiczne i neurodegeneracyjne. Dlatego warto wybierać źródła kwasów omega-3 w diecie, a jeśli ich dostarczanie jest utrudnione (np. ktoś wyklucza z diety wszelkie produkty odzwierzęce), to trzeba brać pod uwagę, że może mieć to daleko idące konsekwencje zdrowotne.

Referencje:

• Daniel P. Kaufman Physiology, Glomerular Filtration Rate https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29763208/
• Graham A. Macgregor i in. Moderate potassium supplementation in essential hypertension https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673682906572
• Geleijnse J.M. i i in. Blood pressure response to fish oil supplementation: metaregression analysis of randomized trials https://journals.lww.com/jhypertension/Abstract/2002/08000/Blood_pressure_response_to_fish_oil.10.aspx
• Narinder Kaur, Vishal Chugh, and Anil K. Gupta „Essential fatty acids as functional components of foods- a review” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4190204/
• Goyal A. I in. „Flax and flaxseed oil: an ancient medicine & modern functional food”
• H. Ciborowska A. Rudnicka „Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego człowieka”