Palenie papierosów jest jednym z bardziej wyniszczających zdrowie nałogów. Wraz z rosnącą ilością wypalanych papierosów w ciągu dnia lawinowo zwiększa ryzyko zdrowotne. Palacze, są narażeni nawet na 25 razy większe ryzyko raka płuc niż osoby niepalące.
- Palacze umierają średnio 10 lat wcześniej
- Palenie, a układ hormonalny
- Nikotyna, a insulinooporność
- Nikotyna, a hormon wzrostu
Nie muszę dodawać, iż rak płuc jest najczęściej spotykany u palaczy i jest jednym z najgorzej rokujących (mimo terapii umiera większość ludzi). Oczywiście, osoby nigdy niepalące też mogą zachorować na raka płuc (np. wskutek zatrucia środowiska lub zawodowej ekspozycji na różnorakie związki chemiczne). Regularnie paląc tytoń, codziennie wysyłasz setki losów na loterii, w której możesz wygrać raka.
Palacze umierają średnio 10 lat wcześniej
Na całym świecie palenie jest przyczyną ponad 7 milionów zgonów rocznie. Jeśli rozpowszechnienie palenia tytoniu na całym świecie się nie zmieni, ponad 8 milionów ludzi rocznie będzie umierało z powodu chorób związanych z paleniem (do 2030 roku).
Palenie papierosów jest przyczyną ponad 480 000 zgonów rocznie w Stanach Zjednoczonych, w tym ponad 41 000 zgonów w wyniku biernego narażenia na dym. To około jeden na pięć zgonów rocznie lub 1300 zgonów każdego dnia. Palacze umierają średnio 10 lat wcześniej niż niepalący.
Palenie, a układ hormonalny
Wyniki badań wskazują, że nikotyna pochodząca z palenia papierosów zwiększa stężenia kortyzolu, hormonu wzrostu i prolaktyny przy przewlekłym paleniu. Wg naukowców sama nikotyna ma wpływ na układ hormonalny.
Badania
Każdemu uczestnikowi pozwolono wypalić tylko dwa papierosy nikotynowe (każdy dostarczający 2 mg) podczas jednej sesji eksperymentalnej i dwa papierosy dostarczające 0,2 mg w kolejnej sesji.
Stwierdzono, że stężenia kortyzolu, hormonu wzrostu i prolaktyny w osoczu po wypaleniu 2 papierosów z większą ilością nikotyny (2 × 2 mg) były wyższe, niż po kontakcie z mniejszą ilością nikotyny (2 × 0,2 mg).
Wyniki wskazują, że sama nikotyna odgrywa dominującą rolę we wzroście stężeń hormonów wywołanym paleniem. Stężenia hormonów po wypaleniu 2 papierosów z większą ilością nikotyny nie powróciły do wartości wyjściowej 60 minut po paleniu.
W kolejnym badaniu: palenie miało wpływ na stężenia prolaktyny, hormonu adrenokortykotropowego (ACTH), beta-endorfiny / beta-lipotropiny, hormonu wzrostu, wazopresyny argininowej i neurofizyny I. Nie odnotowano wpływu palenia na TSH (tarczyca), LH i FSH (przysadka mózgowa). Wydzielanie hormonów przysadkowych korelowało z wysokim spożyciem nikotyny (wypalenie 2,87 mg pochodzące z papierosa nikotynowego), ale nie występowało przy mniejszym spożyciu nikotyny (wypalenie 0,48 mg nikotyny).
Nikotyna, a insulinooporność
Obok nowotworów w XXI wieku krwawe żniwo zbiera również cukrzyca. Zresztą nasila ona ryzyko powstania raka, udaru czy niewydolności serca. W badaniach okazało się, że nawet naklejenie 14 mg plastra z nikotyną powoduje zaburzenia systemu hormonalnego.
U 34 zdrowych ochotników w wieku od 18 do 55 lat odnotowano:
- spadek wskaźnika wrażliwości na insulinę na czczo
- wzrost stężenia glukozy o 9.3 mg / dL podczas podawania 75 g glukozy (OGTT)
- stężenia insuliny i kortyzolu nie ulegały istotnym zmianom pod wpływem nikotyny
- u kobiet nikotyna powodowała spadek stężenia hormonu wzrostu
Wnioski
Plastry nikotynowe mogą prowadzić do łagodnej hiperglikemii i obniżonej wrażliwości na insulinę.
Komentarz
Wydaje się, iż nikotyna działa inaczej na stężenie hormonu wzrostu, jeśli pochodzi z plastra, a inaczej jeśli z palonego tytoniu. Poza tym występują tu różnice związane z płcią. Ogólnie hormon wzrostu poprzez różne mechanizmy prowadzi do wzrostu oporności na insulinę, spadku utylizacji glukozy w ustroju (wpływ na transportery glukozy), powoduje nasilenie wytwarzania glukozy (glukoneogeneza) oraz wolnych kwasów tłuszczowych (co powoduje upośledzenie wykorzystania glukozy przez mięśnie).
Nikotyna, a hormon wzrostu
Badanie to przeprowadzono na samcach szczurów. Otrzymywały zwykłą wodę lub tę z domieszką nikotyny (w różnych stężeniach). Eksperyment prowadzono w celu określenia wpływu nikotyny na regulację masy ciała i stężenie krążącego hormonu wzrostu.
Wyniki
- przy podawaniu nikotyny masa ciała, spożycie pokarmu i płynów u szczurów znacznie się zmniejszyło
- odnotowano zmniejszenie stężenia glukozy i insuliny w osoczu, podczas gdy poziomy hormonu wzrostu w osoczu wzrosły znacząco
Odstawienie nikotyny na cztery tygodnie spowodowało odwrócenie wszystkich wcześniej odnotowanych parametrów, w tym poziomów hormonu wzrostu w osoczu, jednak zmiana w masie ciała nie została całkowicie odwrócona.
Dane pochodzące z eksperymentu sugerują, że przyjmowanie nikotyny wpływa na masę ciała, co wydaje się związane ze zmniejszonym stężeniem glukozy i insuliny w osoczu, a wydzielanie hormonu wzrostu może odgrywać rolę w tym mechanizmie.
Komentarz
Kolejny raz wyniki sugerują, że podawanie nikotyny w czasie palenia tytoniu, podczas podawania przez skórę (plastry) i w wodzie pitnej przynosi odmienne rezultaty. Niemniej oddziaływanie hormonu wzrostu na stężenie insuliny, glukagonu czy glukozy również jest zależne od dawki środka. Być może nie ma tu żadnej sprzeczności.
Referencje, badania, literatura:
https://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/fact_sheets/fast_facts/index.htm
Oliver A. Leach; Gijs I. van Boxel; Choroby wewnętrzne
J. N. Wilkins, H. E. Carlson, H. Van Vunakis, M. A. Hill, E. Gritz & M. E. Jarvik Nicotine from cigarette smoking increases circulating levels of cortisol, growth hormone, and prolactin in male chronic smokers https://link.springer.com/article/10.1007/BF00433730
Thomas M. Morgan Acute effects of nicotine on serum glucose insulin growth hormone and cortisol in healthy smokers https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0026049504000319
P Chowdhury Endocrine and metabolic regulation of body mass by nicotine: role of growth hormone http://www.annclinlabsci.org/content/20/6/415.short
L. Everett Seyler Jr. I in. Pituitary hormone response to cigarette smoking https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0091305786900626
